càlche , nf, nm: carce,
carche,
carci,
cartze,
crache Definitzione
cracada o calada de pei, cropu giau cun su pei, mescamente nau de animales chi iscudent cun is peis de asegus
Sinònimos e contràrios
càlchida,
càrcini
Maneras de nàrrere
csn:
sas calches de sas laras = is corrus de sa buca; dàresi carches a culu (cosa chi no faghet!)= no ndh'àere perunu dispiaghere; sos úrtimos craches = corpos chi s'animale daet innantis de istirare sas ancas, morindhe; torrare su crache a ccn. = pagaresindhe, de un'ofesa; dare su calche de s'àinu a ccn.= torràreli male pro bene
Frases
a torrare su calche a su molente si restat de siéntzia chepare ◊ irighedha sas carches chi mi at dadu, cussu poledhu, comente li so acurtziadu!…◊ azummai mi aiat mortu cun cussu carche chi mi at dadu, s'ebba!
2.
a mi ndhe dao de carches a culu si ti che andhas!…◊ de cantu istao bene mi tiraio calches a sa coa… (P.Pisurzi)
Ètimu
ltn.
calce(m)
Tradutziones
Frantzesu
ruade
Ingresu
kick
Ispagnolu
patada,
coz
Italianu
càlcio
Tedescu
Fußtritt.
càlchida , nf, nm: càlchidu,
càlchiu,
càrchida,
càrchide,
càrchidu,
càrciga,
cràchida,
cràchidu Definitzione
cropu chi is animales giaent cun is peis de asegus
Sinònimos e contràrios
calche,
càrcini
Frases
una corríncia, sendhe in pitzinnia, càrchidos si betaiat in sa coa ◊ cussu poledhu candho si sapit zente acurtzu si bortat a càrchides ◊ ti acurtzas a su molente e dhi pones sa fune, però chistionadhu, sinono ti che aporrit crachi cràchida. (M.Deiana)◊ su pastore est curtu a ischirriare su bitelledhu dae sos cràchidos de sa mama, chi no ndhe agguantat s’aggheju
Sambenados e Provèrbios
prb:
a torrare su càrchidu a s'àinu dolet piús a tie
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
ruade
Ingresu
kick
Ispagnolu
coz,
patada
Italianu
càlcio
Tedescu
Huftritt.
marràda , nf: marrara Definitzione
su marrare, su trebballare a marra; su cropu de pei (de ananti) chi giaent is animales a terra, coment'e a arrasigadura (e fintzes crache)
Sinònimos e contràrios
tzapada
/
immarrargiada
/
càrcini
Maneras de nàrrere
csn:
andai o cúrriri a marradas = andhare a brincos, crabiolare, atapendhe a forte sos pes a terra, nadu de cadhu (e fintzas de zente) a tota fua; pesaisí a marradas = pesàresi a cumeradas, a brincos; pèrdiri sa m. = pèrdere sa fortza, sa balia
Frases
a Paschixedha sa primu marrada de sa faixedha depiat èssiri acabbada
2.
su cuadhu si ndi est pesau a marradas candu si est agatau cun sa funi in su tzugu! ◊ s'ebba daiat marradas in s'impedradu ◊ su cuadhu at giau tres marradas a piturras a su meri
3.
custu mengianu apu biu in su celu una cosa mai bia, coment'e un'istella, currendi a marraras ◊ is molentis andant a marradas ◊ frarixedhu miu comenti at biu su coró c’iscudit su fàsciu a terra e atacat a curri a marraras, a cérrius
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
piochage,
coup de patte,
coup de griffe
Ingresu
blow with a paw
Ispagnolu
azadazo,
coz
Italianu
rampata
Tedescu
Scharren.