cabóru , nm: caloru, caoru, carodu, coloru, coró Definitzione colora puzonarza, píbera soliana, genia de animale longu longu e fine, chentza peis e ne farrancas, chi caminat illascinandho, trisinandho a egaseogas in terra (ma che artzat fintzes in is matas) e faet is oos / min. coroitedhu; coloru puzoninu = chi si mànigat sos oos, sos puzonedhos in su nidu; serrare una gianna a coloru = afacare, tambare ma chentza la serrare bene Sinònimos e contràrios colobra*, tzorompis Frases timit is calorus chi no benit a bèni! ◊ as a papai píberas e caorus me in s'inferru! ◊ sos coloros no móssigant e, si bient zente, si fuint ◊ parit ca portu corous in brenti! Sambenados e Provèrbios smb: Coloru, Coloreddu Terminologia iscientìfica anar, coluber viridiflavus viridiflavus, c. hippocrepis hippocrepis, elaphe longissima longissima, natrix maura, n.n. cettii Tradutziones Frantzesu couleuvre Ingresu grass-snake Ispagnolu culebra Italianu bìscia Tedescu Natter.

cèrpe , nm: serpe, tzerpi Definitzione genia de animale longu longu chi si movet fruschinandho e illascinandho in terra; àteros animaledhos chi noghent Sinònimos e contràrios colobra / arrasia, grodhe, telpe* Frases àbbile ammuntadore, lassa sos anzones meos: piga su cerpe e s'arretulia! Terminologia iscientìfica anar Tradutziones Frantzesu serpent Ingresu serpent Ispagnolu serpiente, culebra Italianu sèrpe Tedescu Schlange.

colòbra , nf, nm: colora, colovra, colovru, colóvuru, cólubru Definitzione coloru pigionàrgiu, pillonadori, tzerpe longu longu, chi andhat trisinandho in terra a egaseogas o a brínchidos puru: su coloru de monte est prus piticu e a logos dhi narant Tziu o Mastru Predu; su fedu nou naschit a oos / genias de c.: c. de abba, c. puzonarza Sinònimos e contràrios caboru, serpe, serpente, tzorompis / ttrs. curora Maneras de nàrrere csn: ischirchinàresi che c. = mòeresi che a una colora tenta a sa coa, chi si allórigat e s'iscútinat, totu; andhare, colare a colobrinu = a egas e a ogas, totu a furriadas, a biraorba Frases una rana si ch'est intrada, a isporrónchios de assustru, a sa gorgobena de una colobra ◊ s'abba bos est fachenne a sàmbene de colovra: vinu bi cheret! ◊ in su sede de su trigu sardaresu no bi rupiat mancu sa colora 2. est totu a molinadas che colobra ◊ portat su sàmbene fritu che colovra ◊ m'intano che colora e mancu a fumu de istratzu m'iscotant! ◊ mi pínnigo che una colora ◊ s'istrada fit intorticata che colovra Terminologia iscientìfica anar, coluber viridiflavus viridiflavus, c. hippocrepis hippocrepis, elaphe longissima longissima, natrix maura, n. n. cettii Ètimu ltn. *colobra Tradutziones Frantzesu couleuvre Ingresu serpent Ispagnolu culebra Italianu biacco, sèrpe Tedescu Schlange.

píbara , nf: píbera, pípara, pípera Definitzione genia de arrasia velenosa chi assimbígiat a su coloru, ma chi no si agatat o no faet in Sardigna: is chi si agatant funt su coloru de abba o tartza (p. de arriu, de àcua, de modhe: natrix maura) e un'àteru coloru mannu chi faet fora de s'abba (p. de sicu, de soli, soliana, coluber hippocrepis); est animale sèmpere pigau a paragone po gente mala / sulai che píbera = furriàresi male arrennegados, arrespòndhere a boghes Frases che píbera chi pistu li ant sa coa ti boltas a sa tzega a mossigare (P.Porcu)◊ sunt che píberas de sicu ammanitzendhe trobeas pro afunare ideas e fadigas ◊ no ti tzachis, ca paris una píbara! ◊ nàsciu, suat che una píbara! ◊ ferenandhe che píbera, cumintzat a boghes contras a su fizu ◊ arrebbugia, candu dha fuedhas si fúrriat comenti a una píbara! Terminologia iscientìfica anar, natrix maura, coluber hippocrepis Ètimu ltn. vipera Tradutziones Frantzesu vipère, couleuvre sarde Ingresu viper, grass snake, sardinian coluber Ispagnolu culebra viperina, culebra de herradura Italianu vìpera, bìscia viperina, còlubro sardo Tedescu Ringelnatter, Hufeisennatter.

tàrtza , nf Definitzione píbera de abba, genia de coloru pitichedhu chi in istade faet abbitu meda a mesu de s'abba po cassare arranedhas, pische o àteru a papare Sinònimos e contràrios idru, lircis, lurtzi Terminologia iscientìfica anra, natrix maura Ètimu srdn. Tradutziones Frantzesu couleuvre à collier Ingresu grass snake Ispagnolu culebra viperina Italianu bìscia viperina Tedescu Natter.

tzorómpis , nm: tzorrompi Sinònimos e contràrios agilestru, atalighelte, caixedha, coxueta, lucesti, sintzirigheta, talaerta, tilicherta / caboru, colobra Terminologia iscientìfica anar Ètimu srdn. Tradutziones Frantzesu lézard, couleuvre Ingresu lizard, grass snake Ispagnolu lagartija, culebra Italianu lucèrtola, bíscia Tedescu Eidechse, Natter.

«« Torra a chircare