àchina , nf: àghina,
àgina,
àina,
àniga,
àxina Definitzione
su frutu chi bogat sa bide, a gurdone, a pibiones prus o prus pagu cracos e matucos segundhu sa calidade / crezes de àghina: de mústiu (abbosa meda), de manigare (a pipiones prus maduros, aghedhosa), de pabassa (aghedhosa, cun pagu sèmene, bianca); apiconi de àxina = budrone, apisile; su fodhone = su fodhi, su pillonchedhu de su pibioni; àxina abbinada = ua cota azummai guastèndhesi in su fundhu, cun su pipione modhe modhe e mesu torradu a su fodhe / calidadis de àxina po papai: apesòrgia, arbasólica, arretallau, galopu, litàchina/titiaca, muscatellò; calidadis de àxina de mustu: alveniadu, arremungiau, barriadòrgia, bovale, bovaledhu, carenisca, cuscusedha, laconarzu, mantzesu, muristellu, nuragus, pascale, retagliadu, semidanu, sintzilosu, zirone / àxina de coloru = zenia de erba chi faghet subra sas rocas, de sas caberturas (Sedum andegavense)
Sinònimos e contràrios
ua
Frases
s'àxina ocannu est bella ingrania ◊ s'àgina ocannu est bella e sa sarmenta sana ◊ po s'ierru si apicat s'àghina, si arrimat sa figu de giuncu e sa pilladra de pira matzi niedha
Terminologia iscientìfica
bng
Ètimu
ltn.
acina
Tradutziones
Frantzesu
raisin
Ingresu
grapes
Ispagnolu
uva
Italianu
uva
Tedescu
Trauben.
ammustài , vrb: ammustare Definitzione
catzigare, istrecare o mòlere s’àghina po fàere su mustu; aciúnghere mustu; piscare sa binatza a istrégiu (cofa) po che lassare iscolare su mustu innanti de dha prentzare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
fouler le raisin
Ingresu
to press grapes
Ispagnolu
pisar la uva
Italianu
pigiare l'uva
Tedescu
die Trauben pressen.
frobbàdu , nm Definitzione
una calidade de àghina bianca, e de binu, chi assimbígiat a su nuragus
Tradutziones
Frantzesu
raisin "torbato"
Ingresu
kind of white grapes
Ispagnolu
cepa de uva blanca y el vino que da
Italianu
torbato
Tedescu
eine sardische Wein sorte (trauben).
ispibionài , vrb: ispipionare,
ispupugionare,
ispupujonare,
spibionai Definitzione
irrampare, bodhire su pibione de is gurdones; orrúere, calare su pibione a terra a solu, pèrdere su pibione; in cobertantza, nàrrere, foedhare / i. su rosàriu = nàrrere su rosàriu
Sinònimos e contràrios
spibidai
/
ispidhuncare
Frases
sos pitzinnos sont iscarchianne e ispupujonanne s'àchina ◊ est ispibionendu unu gurdoni de àxina po si dha papai ◊ po fai s'ollestincu tocat a ispibionai sa modhitzi ◊ seus andaus a ispibionai oria
3.
gei dh'iscieis comenti est sa genti, ca boit ispibionai!◊ ajó, cumentza a ispibionai, fuedha! ◊ gei dh'ispibionat cuatru bortas, cuss'arrosàriu!…
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
grapiller
Ingresu
to nibble
Ispagnolu
picotear la uva
Italianu
piluccare
Tedescu
abzupfen.
talòpo, talòpu , nm: taropu,
tolope,
tolopo Definitzione
calidade de àghina bianca de papare, a pibiones matucos e longos, aghedhosa (tzacarradora), bona po pabassa
Sinònimos e contràrios
barofu,
gabopu*,
palopo,
solope
Terminologia iscientìfica
frt
Tradutziones
Frantzesu
olivette (raisins oblongs)
Ingresu
pizzutello (italian table grapes)
Ispagnolu
uva teta de vaca
Italianu
pizzutèllo
Tedescu
Weintraubenart mit länglichen Beeren.