bígna , nf: bíngia,
bintza,
binza,
víngia Definitzione
terrenu postu, pastinadu, prantau a bide
Sinònimos e contràrios
pàltinu
Maneras de nàrrere
csn:
pònnere b. = prantai su sarmentu, fai bíngia noa, noedha; bogare una terra a b. = triballare sa terra a fundhu meda chi fetat a bi prantare sa bide; b. bogada a ràllia = sa terra totu segada, móida; b. fata a canales = sa terra segada petzi ifilu de s'órdine; girada de bíngia = su tretu tra sos órdines e sa làcana, sa cresura; giuali de b. = órdine de bide, de fundhos; pratza de b. = su tretu in mesu de duos órdines; bagantinu de b. = tretu lassadu chentza postu a bide, in binza, in sos oros de fora; sa b. si marrat o arat, si cratzat, s'iscràciat, si fait de pruàcia, si pudat; impalai sa b. = pònnere sa raiga a sos fundhos; ispuzonare sa b. = ismamai; b. a fichetes = a órdines; b. a cannitu = a bérgulas; b. a rabatzones = a fundhos bassos; andhare a b. pinta = in sas pigadas, andhare unu pagu de rugadis pro èssere prus pagu peleosu; faedhos nados a binza pinta = faedhos a duas caras, fartzos, itl. equìvoci
Frases
si no bufo binu, sas binzas, tandho, puite seo tribballandhedhas?! ◊ cheria faedhare su mere po cras, ca mi cheria assigurare si andhaus a marrare in binza ◊ iant batiu dea is bíngias cadinos prenos de àghina ◊ is bíngias ocannu funt carriadas de àniga
2.
ite mi ndh'importat? no siat chi mi che ponzat su cadhu in binza, puru!…◊ gei no mi nd'at a scicutai sa bíngia! ◊ no cherimus préigas de rujadis ne faedhos chi andhant a binza pinta (G.Fiori)
Ètimu
ltn.
vinea
Tradutziones
Frantzesu
vigne,
vignoble
Ingresu
vines
Ispagnolu
viña
Italianu
vigna,
vignéto
Tedescu
Weinberg.
paltinàre , vrb: pastinare,
pastinzare Definitzione
prantare una bíngia noa; prantare, pesare matas; semenare; in cobertantza, istare a tropu in d-unu logu, istare che prantaos, arraighinaos / p. fàulas = bogai fogu a ccn., pònniri in giru cosas chi no funt, falsidadis contr'a unu
Frases
at pastinadu sa binza a bide americana ◊ in s'oru de sa domo bi at pastinadu unu fundhu de bide
2.
sos de sos partidos fuint abbarrados pastinados a custa proposta: aiant nadu ca nono, ca no fuit zustu a che chirrare cussos amigos e cumpanzos
3.
apo pastinadu aligalza ◊ apo pastinadu unu fiore cun sas raighinas ◊ melone sedulesu pàltino in mesu ’e rena… ◊ unu padr'e cunventu est paltinendhe olia…
4.
si ch'est pastinau in su cilleri e no ghirat prus!
Sambenados e Provèrbios
prb:
chie at dinare pastinzat binza in sa codina
Ètimu
ltn.
pastinare
Tradutziones
Frantzesu
planter la vigne
Ingresu
to plant a vineyard
Ispagnolu
plantar la viña
Italianu
impiantare la vigna
Tedescu
einen Weinberg anlegen.
pàltinu , nm: pàstinu Definitzione
terrenu prantau a bíngia noa / segare p. = fai una terra a bíngia
Sinònimos e contràrios
plantàrgia,
postura,
prantarua
Frases
cust'ena de fruas noas boghet frutos che pàstinu inzertadu! ◊ at comporadu terrinu pro si chèrrere segare pàstinu ◊ daghi ponent su pàstinu faent festa ◊ in su pàltinu nou sa ua est severendhe…
2.
su fogu forrojat e sutzat sas venas in pàstinos de pascionu
Ètimu
ltn.
pastinum
Tradutziones
Frantzesu
nouveau vignoble
Ingresu
naw vineyard
Ispagnolu
bacillar,
viña nueva
Italianu
vignéto nuòvo
Tedescu
neuer Weinberg.
pastinónzu , nm Definitzione
su prantare o pònnere bíngia noa, logu e die chi si prantat (e si faet festa puru ca agiudant a cambarada)
Sinònimos e contràrios
pastinadura
Frases
callàdebbos, custas boghes, parides in pastinonzu!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
plantation de nouveau vignoble
Ingresu
new vineyard plant
Ispagnolu
plantación de una viña
Italianu
impianto di nuòvo vignéto
Tedescu
Anbau neuen Weinberges.