bígna , nf: bíngia,
bintza,
binza,
víngia Definitzione
terrenu postu, pastinadu, prantau a bide
Sinònimos e contràrios
pàltinu
Maneras de nàrrere
csn:
pònnere b. = prantai su sarmentu, fai bíngia noa, noedha; bogare una terra a b. = triballare sa terra a fundhu meda chi fetat a bi prantare sa bide; b. bogada a ràllia = sa terra totu segada, móida; b. fata a canales = sa terra segada petzi ifilu de s'órdine; girada de bíngia = su tretu tra sos órdines e sa làcana, sa cresura; giuali de b. = órdine de bide, de fundhos; pratza de b. = su tretu in mesu de duos órdines; bagantinu de b. = tretu lassadu chentza postu a bide, in binza, in sos oros de fora; sa b. si marrat o arat, si cratzat, s'iscràciat, si fait de pruàcia, si pudat; impalai sa b. = pònnere sa raiga a sos fundhos; ispuzonare sa b. = ismamai; b. a fichetes = a órdines; b. a cannitu = a bérgulas; b. a rabatzones = a fundhos bassos; andhare a b. pinta = in sas pigadas, andhare unu pagu de rugadis pro èssere prus pagu peleosu; faedhos nados a binza pinta = faedhos a duas caras, fartzos, itl. equìvoci
Frases
si no bufo binu, sas binzas, tandho, puite seo tribballandhedhas?! ◊ cheria faedhare su mere po cras, ca mi cheria assigurare si andhaus a marrare in binza ◊ iant batiu dea is bíngias cadinos prenos de àghina ◊ is bíngias ocannu funt carriadas de àniga
2.
ite mi ndh'importat? no siat chi mi che ponzat su cadhu in binza, puru!…◊ gei no mi nd'at a scicutai sa bíngia! ◊ no cherimus préigas de rujadis ne faedhos chi andhant a binza pinta (G.Fiori)
Ètimu
ltn.
vinea
Tradutziones
Frantzesu
vigne,
vignoble
Ingresu
vines
Ispagnolu
viña
Italianu
vigna,
vignéto
Tedescu
Weinberg.
paltinàre , vrb: pastinare,
pastinzare Definitzione
prantare una bíngia noa; prantare, pesare matas; semenare; in cobertantza, istare a tropu in d-unu logu, istare che prantaos, arraighinaos / p. fàulas = bogai fogu a ccn., pònniri in giru cosas chi no funt, falsidadis contr'a unu
Frases
at pastinadu sa binza a bide americana ◊ in s'oru de sa domo bi at pastinadu unu fundhu de bide
2.
sos de sos partidos fuint abbarrados pastinados a custa proposta: aiant nadu ca nono, ca no fuit zustu a che chirrare cussos amigos e cumpanzos
3.
apo pastinadu aligalza ◊ apo pastinadu unu fiore cun sas raighinas ◊ melone sedulesu pàltino in mesu ’e rena… ◊ unu padr'e cunventu est paltinendhe olia…
4.
si ch'est pastinau in su cilleri e no ghirat prus!
Sambenados e Provèrbios
prb:
chie at dinare pastinzat binza in sa codina
Ètimu
ltn.
pastinare
Tradutziones
Frantzesu
planter la vigne
Ingresu
to plant a vineyard
Ispagnolu
plantar la viña
Italianu
impiantare la vigna
Tedescu
einen Weinberg anlegen.
pàltinu , nm: pàstinu Definitzione
terrenu prantau a bíngia noa / segare p. = fai una terra a bíngia
Sinònimos e contràrios
plantàrgia,
postura,
prantarua
Frases
cust'ena de fruas noas boghet frutos che pàstinu inzertadu! ◊ at comporadu terrinu pro si chèrrere segare pàstinu ◊ daghi ponent su pàstinu faent festa ◊ in su pàltinu nou sa ua est severendhe…
2.
su fogu forrojat e sutzat sas venas in pàstinos de pascionu
Ètimu
ltn.
pastinum
Tradutziones
Frantzesu
nouveau vignoble
Ingresu
naw vineyard
Ispagnolu
bacillar,
viña nueva
Italianu
vignéto nuòvo
Tedescu
neuer Weinberg.