Definitzione Definitzione
Sinònimos e contràrios Sinònimos e contràrios
Maneras de nàrrere Maneras de nàrrere
Frases Frases
Sambenados e Provèrbios Sambenados e Provèrbios
Terminologia iscientìfica Terminologia iscientìfica
Ètimu Ètimu
Tradutziones Tradutziones
étnicos:
cadhuresu | cdh. |
corsicanu | crsn. |
catalanu | ctl. |
catalanu aragonesu | ctl.a |
tedescu | deut. |
inglesu | engl. |
ispagnolu | esp. |
francesu | frn. |
grecu | grc. |
grecu bizantinu | grcb. |
germànicu | grm. |
italianu | itl. |
italianu lígure | itl.l |
italianu lombardu | itl.lm |
italianu napolitanu | itl.n |
italianu piemontesu | itl.p |
italianu sicilianu | itl.s |
latinu | ltn. |
latinu eclesiàsticu | ltne. |
latinu medievale | ltnm. |
malesu, de Malacca | mls. |
púnicu | pnc. |
àrabbu | rbb. |
àrabbu magrebbinu | rbb.m |
sardu | srd. |
sardu antigu | srdn. |
tabbarchinu | tbr. |
tataresu | ttrs. |
generales:
agetivu | agt. |
animales de allevam. | anall. |
animales arestes | anar. |
animales de abba | anb. |
animales raros | anra. |
ainas | ans. |
antigu, antigamente | ant. |
artículu | art. |
astronomia | astr. |
antunnas/codrolinu | atn. |
ausiliàri | aus. |
avérbiu | avb. |
baroniesu | bar. |
Bíbbia | Bb. |
bidha | bdh. |
bufóngiu | bfg. |
boghe de animale | bga. |
benidore | bnd. |
bíngia | bng. |
bestimenta | bst. |
boghe de verbu | bvrb. |
campidanesu | camp. |
calecunu/a | ccn. |
calecuna cosa | ccs. |
cunfronta | cfr. |
chímicu | chm. |
colores | clr. |
cumplementu | cmpl. |
erbas de cundhire | cndh. |
congiuntzione | cng. |
congiuntivu | cong. |
Cuncíliu Plenàriu Srd | CPS |
Canzoni pop. di Sard. | Cps |
cantones populares srd. | cps. |
partes de sa carena | crn. |
cerpiu/bobboi | crp. |
animale croxiu | crx. |
comente si narat | csn. |
calesisiat | css. |
costúmenes | cst. |
contràriu | ctr. |
cunditzionale | cund. |
domo | dmo. |
druches | drc. |
Èsodu | Es. |
Evangélios | Ev. |
fémina | f. |
fantasia (cosas de f.) | fnt. |
frores | frs. |
àrbures de frutuàriu | frt. |
físicu, pertocat sa física | fs. |
Génesi | Gén. |
gerúndiu | ger. |
giogos | ggs. |
imperfetu | imp. |
imperativu | impr. |
indicativu | ind. |
infiniu | inf. |
intransitivu | intrs. |
incurtzadura | intz. |
iscritu | iscr. |
it’est? | its. |
linnas de òpera | lno. |
logudoresu | log. |
laores | lrs. |
mascu | m. |
megabbàiti | Mb. |
móbbile, mobbília | mbl. |
medidas | mds. |
miriagramma | mgr. |
minore/diminutivu | min. |
maladias | mld. |
mànigos | mng. |
massaria | mssr. |
matas/tupas | mt. |
matemàtica | mtc. |
metallos | mtl. |
matas mannas | mtm. |
matas raras | mtr. |
númene fémina | nf. |
númene, nm. mascu | nm. |
númene iscientíficu | nms. |
nara!/pronúncia | nr. |
su naturale | ntl. |
interrogatigu | ntrr. |
Números (Bb.) | Núm. |
nuoresu | nuor. |
òperas antigas | opan. |
persona (grammàtica) | p. |
plurale | pl. |
pane | pne. |
poéticu | poét. |
prus che passau | ppas. |
particípiu passau | pps. |
provérbiu | prb. |
prendhas | prd. |
preide, crésia | prdc. |
prepositzione | prep. |
presente | pres. |
professiones | prf. |
pronúmene | prn. |
pronominale | prnl. |
propositzione | prop. |
pische, pisca | psc. |
piscadore | pscd. |
pastoria | pstr. |
parentella | ptl. |
pigiones | pzn. |
erbas arestes | rba. |
erbas de cura | rbc. |
erbas linnosas | rbl. |
parte de erba, de àrbure | rbr. |
erbrúgios | rbz. |
erbrúgios coltivaos | rbzc. |
riflessivu | rfl. |
armas | rms. |
minutu segundhu | s. |
sabores | sbr. |
is abes | sbs. |
sa die | sdi. |
singulare | sing. |
sonajolos | sjl. |
su logu | slg. |
sambenaos | smb. |
sonalla/sonàgia | snl. |
usàntzias | sntz. |
sessuale | ssl. |
istrégiu | stz. |
tempus cronológicu | tpc. |
tempus metereológicu | tpm. |
transitivu | trns. |
trasportos | trps. |
tessíngiu | ts. |
unu po medas | upm. |
variante/variantes | var. |
verbu | vrb. |
verbale | vrbl. |
genias fe carena | zcrn. |
| |
| |
A./c. S’istedhu * in d-una variante o sinónimu inditat in cale de custos est posta s’etimologia; in s’etimologia narat chi cussa est s’etm. suposta.
arrastài , vrb: arrastare,
arrastari,
arrastrai,
rastai Definitzione
andhare a s'arrastu de sa fera, pigare s'arrancu, fragare; sighire o pònnere aifatu de s'ormina, de is arrastos
Sinònimos e contràrios
acarigai,
annajare,
annàsere,
fiagare,
isimare,
nuscai,
semare 1
/
addromare,
atratare,
ildarrastare,
orminare,
trateare
Frases
su cani miu at arrastau sa perdixi ◊ recuias a domo arrastendhe sabores dae tesu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
flairer le gibier
Ingresu
to scent game
Ispagnolu
rastrear
Italianu
fiutare la selvaggina
Tedescu
wittern.
fiagàre , vrb: fracare,
fragai,
fragare Definitzione
pigare fragu, is fragos, arrancu; in cobertantza, cricare ccn. cosa; bogare o lassare andhare fragu
Sinònimos e contràrios
acarigai,
annajare,
annàsere,
arrancai 1,
arrastai,
fraghigiai,
nuscai
Maneras de nàrrere
csn:
andai fraga fraga = furitendu, arrotza arrotza, chirchendhe a s'airada, che cane in catza (ma nau de is piciocos chi currint aundi dhui at piciocas); cosa chi fragat = una chistione pro un'àtera, zenia de iscusa, de iscóbiu; fragai che pubusa = èssere púdidu a tzutzu
Frases
su cane giraiat fiaghendhe su rastu e s'aera ◊ fiat fraghendi in dogna logu a càrigas obertas che cani de cassa ◊ mi ant dadu unu fiore pro mi lu fiagare
2.
sannoris a crobbata e a cicia arrólliant de contonada in contonada, cichendu, fraghendu…
3.
mi praxint custas arrosas ca frangant ◊ custa cosa fragat de casu ◊ est aici brutu chi fragat de aillargu
4.
custa est cosa chi fragat, gopai: no est po sa saludi ma po fai càncua farrassa manna chi funt circhendu!
Ètimu
ltn.
fragrare
Tradutziones
Frantzesu
flairer
Ingresu
to smell,
to exhale
Ispagnolu
oler,
olfatear,
oler
Italianu
fiutare,
odorare,
emanare odóre
Tedescu
riechen.
frusài, frusàre , vrb: afrusae Definitzione
pigare sa frusa, su fragu, s'arrancu; andhare aifatu de s'arrastu
Sinònimos e contràrios
acarigai,
annajare,
annàsere,
arrancai 1,
arrastai,
fiagare,
isimare,
nuscai
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
flairer
Ingresu
to smell
Ispagnolu
olfatear
Italianu
fiutare,
annusare
Tedescu
riechen.
nuscài, nuscàre , vrb Definitzione
pigare su fragu, fintzes fragare
Sinònimos e contràrios
acarigai,
annajare,
annàsere,
arrancai 1,
arrastai,
fiagare
Frases
nusca ite fragu bellu chi li andhat a sa rosa! ◊ isse istat semper nuscandhe e leghendhe giornales de titulias! ◊ zeo mi firmo a ti nuscare, dílicu e profumatu biancu fiore! (G.Farris)◊ mi fit piàghidu de nuscare s’ària de cussos logos
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
flairer
Ingresu
to sniff
Ispagnolu
olfatear
Italianu
fiutare
Tedescu
beriechen,
riechen.