apiliàre , vrb rfl: apilliare Definitzione
bènnere su disígiu, pigare a disígiu, disigiare forte, pedire ccn. cosa (o fintzes gente, agiudu) chi s'iat a bòllere; fintzes atacare, andhare o cúrrere aifatu po cracare
Sinònimos e contràrios
apeliai
Frases
si est apilliadu a li dare cosa ◊ sos fizos si sunt apiliados a sa mama ◊ sa ulturina si est apiliada a su mortorzu ◊ ite balet cust'umanu apiliare sentza ischire pro pòdere isperare si avreschet un'àteru manzanu? (G.A.Salis)◊ a sos carvonajos si apillieit a li dare su carvone ◊ so apilliadu a erba ◊ ti ses apilliadu a una castigada: no agataias una fémina menzus?!
2.
donzi borta chi bogo a pizu carchi faina paret chi si mi apíliet su malejanu ◊ si li sunt apilliados sos canes che dimónios
Ètimu
itl.
appigliare
Tradutziones
Frantzesu
désirer ardemment
Ingresu
to have a strong wish,
to ask insistently
Ispagnolu
anhelar,
pedir con insistencia
Italianu
avére fòrte desidèrio,
chièdere con insistènza
Tedescu
wünschen,
eindringlich bitten.
bàta , nf Definitzione
manera de fàere a repitia, a sa sighia / tènnere b. = sighirebbila
Tradutziones
Frantzesu
oppression
Ingresu
oppression,
insistence
Ispagnolu
opresión
Italianu
oppressióne,
insistènza smisurata
Tedescu
Bedrückung.
peleài, peleàre , vrb: apeliai,
peliai Definitzione
pigare pelea, matana, apeleu, múngia faendho cosa; istare a perrica abbetiandho po calecuna cosa chi si bolet
Sinònimos e contràrios
fadiae,
ghimallai,
matanare,
penai,
trumentai
/
apiliare,
pedie
Frases
o Gesús santu ahi peleadu cantu as pro a mie! ◊ die e note peleo pro sas munzas chi mi leo ◊ za ndhe at peleadu, sa zente, de fàmine, in tempos de gherra!…◊ cantu pensas e faghes e peleas det a sa morte tua terminare ◊ pro èssere abberu ómine, unu depet peleare: sinono it'ómine est?! ◊ a peleare macos bi cheret passéntzia meda ◊ e chie bi la faghet a peleare tota vida zente dorta?!
2.
est de diora peliendi po dhi bendi sa domu
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
combattre,
se fatiguer,
demander avec insistance
Ingresu
to fight,
to worry oneself,
to ask insistently
Ispagnolu
pelear,
pedir con insistencia,
instar
Italianu
combàttere,
affannarsi,
chièdere con insistènza
Tedescu
kämpfen,
streiten,
sich abmühen,
sich ängstigen,
um etwas bitten (eindringlich).
repitída , nf: ripitia,
ripitida Definitzione
foedhare, arrespòndhere coment'e po no dha giare binta a s'àteru, fintzes coment'e chistionu; foedhandho de sonu de campana, su segundhu tocu po sa matessi cosa (ora, o àteru); manígiu de sa limba a manera de torrare a nàrrere cosa nada po dhi giare prus fortza / leàresi, tènnere repitida = abbetiai
Sinònimos e contràrios
abbétia
/
ttrs. ribidia
/
repitu
Frases
nos amus leadu repitida: deo nendhe goi e issa chi nono! ◊ chin issa no bi at àpiu mai una ripitia o un'irbúfida in tantu tempus chi biviat in dommo ◊ biendhe chi babbu e fizu si fint caentandhe meda, si est posta in mesu pro abbrandhare sa ripitia
2.
sos tocos de s'orolozu ant sonadu sa ripitia de mesunote
3.
ndhe li mutzo sa conca, ndhe li mutzo! ◊ màniga casu, màniga! ◊ inchi ti fatzant iscritu, ti fatzant! ◊ baxi in sa fruca chi andeis! ◊ bae in bonora, bae! ◊ ancu lu sulent sas píberas, chi lu sulent! ◊ ma cale bucu?!… ancu ti che falet su mucu, ti che falet! ◊ si no fumis tribagliadores bonos bi fumis istados una chida, bi fumis istados, in cussa faina! ◊ e gopai sartat, sartat? ◊ Prontos semus, prontos!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
insistance,
prise de bec
Ingresu
little vendetta,
insistence,
squabbles
Ispagnolu
insistencia,
discusión
Italianu
ripicca,
insistènza,
battibécco
Tedescu
Einwand,
Widerrede.
tzorobédhu , nm Sinònimos e contràrios
tambedhu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
insistance
Ingresu
insistence
Ispagnolu
insistencia,
machaconería
Italianu
insistènza,
nòia contìnua
Tedescu
Eindringlichkeit,
Belästigung.