atzuntzudhàre , vrb: atzutzudhare Definitzione
betare o pònnere is manos apitzu s'unu a s'àteru, brigandho e atripandhosi
Sinònimos e contràrios
acanciofai,
aciufai 1,
crazugai,
incabigliare,
tipiliare,
tipilire,
trifiare
Frases
si sont atzuntzudhaos e intas sàmbene s'ant bocau!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
en venir aux mains
Ingresu
to quarrel
Ispagnolu
pelear
Italianu
azzuffarsi
Tedescu
sich raufen.
batacollàre , vrb: baticogliai,
baticollai,
baticollare,
baticullare,
batigogliai,
batigollai Definitzione
istare o pigare coment'e a gherra, a matana cun ccn. o calecuna cosa, nau fintzes in su sensu chi no si arrennescet a dominare, baliare, bínchere
Sinònimos e contràrios
acacigai,
acracangiai,
addongare,
apatigai,
cumbatare,
infestare
2.
bufas e ti fúrrias a conca chi no faet a ti baticollare! ◊ sunt resurtados a baticullare sos furones
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
agacer,
appresser
Ingresu
to molest,
to oppress
Ispagnolu
batallar,
pelear
Italianu
molestare,
opprìmere
Tedescu
belästigen,
bedrücken.
briàre , vrb: brigai,
brigare Definitzione
giare unu certu, una briga, nàrrere cosa a unu, pigare a ccn. a tzérrios o cun arrennegu; nàrrere foedhos malos s'unu a s'àteru, tènnere murrúngiu mannu, a boghes e a gherra puru
Sinònimos e contràrios
abbetiae,
aciociai,
brigociae,
certai,
ghirtare,
irvapiare,
iscancamurrare,
pabarotare,
trilliare
Frases
fiant brighendi prima de cummentzai sa riunioni ◊ a briare chin tecus no bi at gustu ◊ cun sos cumpanzos tuos no ti brighes! ◊ sa mama l'at brigadu, a su pitzinnu, ca fit ora meda in ziru ◊ ci babbu e mama mi brigant tegno passiéncia ◊ aiat brigau s'amigu ca dh'aiat lassau solu ◊ murrunzade ma no bos brighedas!◊ brigadas apare si seis cun sa bighina, chi no dha bio prus in domo tua?
2.
dae candho ant brigadu no sunt prus, cussas famíllias, e mancu si faedhant ◊ abbàssiami sas boghes, chi parimus brighendhe!
Sambenados e Provèrbios
prb:
si unu no cheret duos no brigant
Ètimu
itl.
brigare
Tradutziones
Frantzesu
réprimander,
tancer,
rabrouer,
se disputer,
se quereller
Ingresu
to dispute
Ispagnolu
reprochar,
echar la bronca,
pelear
Italianu
redarguire,
rimbrottare,
bisticciare,
diverbiare,
litigare
Tedescu
ausschelten,
streiten.
certài , vrb: cheltare,
chertare,
chestare Definitzione
pigare foedhos s'unu cun s'àteru, foedhare a boghes s'unu contr'a s'àteru; nàrrere foedhos de briga e fintzes de ammeletzu a unu / certai a unu = dare una briga a unu; certai de pari a pari = brigare s'unu cun s'àteru
Sinònimos e contràrios
abbetiae,
briare,
brigociae,
cuntierrare,
ghirtare,
irvapiare,
pabarotare,
pletare,
trilliare
Frases
mairu e mulleri funt sempri certendi: ma poita s'ant a èssi cojaus, si no si podenta biri?! ◊ sas dies mias, duncas, passare las devo chertendhe? ◊ ant certau e arropaus puru si funt
2.
dh'iat tzerriau su maistu e dh'iat certau ◊ dèu dha certai sempri, a sorri mia
Sambenados e Provèrbios
prb:
candu unu non bolit, duus non certant
Ètimu
ltn.
certare
Tradutziones
Frantzesu
se quereller avec qqn.,
gronder
Ingresu
to quarrel,
to scold
Ispagnolu
pelear,
reñir
Italianu
diverbiare,
bisticciare,
sgridare,
redarguire
Tedescu
streiten,
schelten.
pletàre , vrb: pretai,
pretare 1,
pretari Definitzione
èssere in pretu, andhare a cricare sa giustítzia; istare a briga, a murrúngiu pretendhendho calecuna cosa / pretare su dortu = pretèndiri de tènniri arrexoni chentza ndi tènniri
Sinònimos e contràrios
certai,
curiai,
liticare
Frases
chie pretat, unu restat in camixa, s'àteru nudu ◊ cussus funt pretendi po is bènis de su babbu
2.
su maridu fit pretendhe cun sa muzere ◊ semus sididos in sas funtanas pretendhe s'abba parimus ranas (P.Mereu)◊ cussu est pretendhe a li pagare su muru innanti de bi atacare muru sos de costazu ◊ custa cosa si la sunt pretendhe in medas: totu la cherent!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
se disputer,
plaider
Ingresu
to quarrel
Ispagnolu
litigar,
pelear
Italianu
èssere in lite,
litigare,
contèndere
Tedescu
mit jdm. in Streit geraten,
streiten.
tipilíre , vrb Definitzione
atripare s'unu cun s'àteru, brigandho
Sinònimos e contràrios
acanciofai,
aciufai 1,
atzuntzudhare,
incabigliare,
tipiliare,
trifiare
Frases
si ponzant de acordu o chi si torrent a tipilire o a s'atzutzudhare che pudhas ◊ como no ant botza, sa partia est frimma: si sunt tipilindhe ca nemos cheret andhare a nche batire sa botza
Tradutziones
Frantzesu
en venir aux mains
Ingresu
to come to blows
Ispagnolu
pelear,
venir a las manos
Italianu
azzuffarsi
Tedescu
sich raufen.