Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

acorriàre , vrb Definitzione est su chi faet a is dentes su frutuàriu papau aghedu chentza èssere ancora bene cotu e druche; atrotigare, fàere coment'e corria, a corria; baliare ccn. cosa Sinònimos e contràrios incurriatare / agguantai, babiai Frases sa pruna crua mi at acorriadu sas dentes ◊ sa frúture cherva acórriat ◊ mi sento acorriare solu in bídere custa ua: no ndhe cherzo assazare!(P.Mossa) 2. no faghet a bos nàrrere peruna cosa: no acorriades nudha! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu agacer Ingresu to set on edge Ispagnolu dar dentera Italianu allegare i dènti Tedescu sich zusammenziehen.

afelonàre , vrb: afillonare Definitzione giare o pigare múngia, cadha de fele, tzacu, arrennegu meda Sinònimos e contràrios afelae, aggromare, aggromorare, aprummonare, infelai, renignai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu irriter, agacer Ingresu to irritate Ispagnolu encolerizarse Italianu stizzire Tedescu sich ärgern.

agenàre , vrb: genai Definitzione giare ifadu, fàere àscamu, ischifu Sinònimos e contràrios annischissai, ifadare, ifastizire, innaentare, pibincai Tradutziones Frantzesu embêter, agacer, énerver Ingresu to vex Ispagnolu molestar Italianu infastidire Tedescu belästigen.

agiostràre , vrb: azostrare Definitzione giare ifadu, matana, múngia; nàrrere cosa coment'e a briga Sinònimos e contràrios abburruntare, afrontai, atzuridare, cadojare, iscamurriare, rumbicare Frases solu as a èssere finas chi durat su sonnu e si azostrat sa vida ◊ mi at azostradu donzi bolu, betendhemiche amargadu in bratzu a donzi turmentu Ètimu itl. aggiostrare Tradutziones Frantzesu agacer, énerver, tourmenter, reprocher Ingresu to torment, to fling in s. o.'s face to annoy Ispagnolu molestar Italianu infastidire, tormentare Tedescu belästigen.

alterài, alteriàre , vrb: artarae, artarare, arterare, arteriare, arturiare Definitzione fàere arrennegare o pigare tzacu, fàere pèrdere sa passiéntzia giaendho ifadu, giaendho ocasione candho unu est arrennegau o immarriu po àteru puru; nau de un’arremu, suberiare cun isfortzu meda o po calecunu male a tales de dòlere, ufrare, fàere a budhiore Sinònimos e contràrios agghegiare, annervare, annervosare, incorinare, infrascai, nechidare, orrontzedhare Frases su tocu de su martedhu artúriat finas sa campana ◊ banzu ti pítzigo, mih, si mi che artérias! ◊ addaghi ti naro de no fàghere sas cosas gai ti artérias! ◊ non bi at bisonzu de ti artarare Ètimu itl. alterare Tradutziones Frantzesu agacer Ingresu to irritate Ispagnolu irritar Italianu irritare Tedescu reizen.

annervàre , vrb Definitzione giare o pigare a nérbios, fàere pèrdere sa passiéntzia, giare aggheju Sinònimos e contràrios alteriare, annervosare, spaxiai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu agacer, énerver Ingresu to irritate Ispagnolu irritar Italianu irritare, innervosire Tedescu reizen.

aporràre , vrb: aporreare, apurreare Definitzione fastidiare e fintzes surrare, iscúdere Sinònimos e contràrios apurrire, ifadare / matzocare Frases custu pilochedhu bullizat sa classe e aporreat sas cumpanzedhas, no lu podent prus bazulare! (M.Sedda) Ètimu spn. aporrar Tradutziones Frantzesu agacer, énerver Ingresu to vex Ispagnolu molestar Italianu infastidire Tedescu belästigen.

batacollàre , vrb: baticogliai, baticollai, baticollare, baticullare, batigogliai, batigollai Definitzione istare o pigare coment'e a gherra, a matana cun ccn. o calecuna cosa, nau fintzes in su sensu chi no si arrennescet a dominare, baliare, bínchere Sinònimos e contràrios acacigai, acracangiai, addongare, apatigai, cumbatare, infestare 2. bufas e ti fúrrias a conca chi no faet a ti baticollare! ◊ sunt resurtados a baticullare sos furones Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu agacer, appresser Ingresu to molest, to oppress Ispagnolu batallar, pelear Italianu molestare, opprìmere Tedescu belästigen, bedrücken.

chiriolàre , vrb Definitzione cricare una cosa, o a unu, movendhodha, tocandhodha, portandhodha a su move move chentza delicadesa Sinònimos e contràrios genai, pilisae Frases làssami sa conca, no mi chirioles, como! ◊ si la chiriolas gai, cussa cosa, díliga comente est la guastas totu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu agacer, importuner Ingresu to molest Ispagnolu molestar Italianu molestare, strapazzare Tedescu belästigen.

fastidiài, fastidiàre , vrb: afastidiai Definitzione giare ifadu, istrobbu, fastígios Sinònimos e contràrios abbatazare, annischissai, ifadare, ifastizire, imperperiae, infasciughie, innaentare, modestire, pibincai Frases istuda cussa luxi, ca mi fastídiat! ◊ dha fastídiat custa fentana oberta? Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu déranger, agacer, énerver Ingresu to trouble, to vex Ispagnolu molestar, estorbar Italianu disturbare, infastidire Tedescu stören.

genài , vrb: agenare*, genare Definitzione giare ifadu, fàere istrobbu Sinònimos e contràrios annischissai, ifadare, ifastizire, infestare, innaentare, pibincai, strobbai Frases andhant a passu lestru: no dhus genant is botinus, tanti funt iscrutzus! Tradutziones Frantzesu agacer Ingresu to molest Ispagnolu molestar Italianu molestare Tedescu belästigen.

ifadàre , vrb: infadai, infadare, irfadare, isfadare Definitzione giare istrobbu, ifadu; prnl., pèrdere sa passiéntzia o orròschere po istrobbu forte o a sa sighia Sinònimos e contràrios abbatazare, abbeciare, agenare, annischissai, aporrare, apurrire, ifastizire, impeltinare, imperperiae, innaentare, irfadèschere, ivilire, malifestai, pibincai, pertojare, suberiare Frases benzo a t'infadare si mi podes agatare unu catedhu 2. ndhe so isfadada de fàghere sa teraca! ◊ sos pitzinnos lillos passizat, los zocat, e candho si ndhe irfadat los zuchet a sa tzia ◊ s'infadeit de sos imbóligos de sos avocados ◊ su mese at comintzadu faghindhe dies bellas, ma a sa fine si est isfadadu Ètimu spn. enfadar Tradutziones Frantzesu agacer, déranger Ingresu to annoy Ispagnolu fastidiar, molestar Italianu infastidire, importunare, tediare Tedescu belästigen, stören.

inchietàe, inchietài, inchietàre , vrb Definitzione pigare o giare arrennegu; segundhu de ite si narat, avolotare Sinònimos e contràrios abbetiae, achibberare, acroconai, afutare, airai, arrabbiai, arragiolire, arrannegai, collobbiare, inchimerai, incrabudhire, infelai Frases is fuedhus dhus eus ammesturaus a itzérrius candu si fiant inchietai ◊ irrocat che pidore e s'inchietat chi est unu cavanile!◊ tzieta s'inchietat narendi: "Mammai, Santu Pedru est su santu de is piscadoris!"◊ ma poita dha fais inchietai a mamma tua?◊ non t'inchietes, fipo brullandhe! 2. "Maria Cinisu, movidí ca a niscinus istait bèni cussa crapita!", dhi naràt sa bídria po dha fai inchietai!◊ totu cussu chi li aiat contadu cussu pedidore l’aiat inchietadu 3. fiat una noti sentza de luna chi su mari si fiat inchietau Ètimu spn. inquietar Tradutziones Frantzesu se fâcher, agacer, s'indigner Ingresu to disquiet Ispagnolu enfadar, indignarse Italianu inquietare, sdegnarsi Tedescu ärgern, sich ärgern.

insutzuligài , vrb Definitzione batire fàmene, apetitu, disígiu, gana; fàere inchietare su cane Sinònimos e contràrios agganire, alluscai / airai, arrannegai, collobbiare, inchietae, inciulai, infuterare, intziminire, suberiare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu aiguiser l'appétit, donner l'envie (de), agacer Ingresu to irritate, to whet s. o.'s appetite Ispagnolu despertar el apetito Italianu stuzzicare l'appetito, inuzzolire, irritare Tedescu den Appetit reizen, begierig machen, reizen.

renignài , vrb Sinònimos e contràrios abbetiae, afutare, arrabbiai, arragiolire, arrannegai, inchietae, incrabudhire, infelai, infuterare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu irriter, agacer Ingresu to vex Ispagnolu irritar, amostazar Italianu stizzire Tedescu ärgern.

suberiàre , vrb Definitzione giare ocasione, fàere arrennegare male e peus a chie est giai tzacau, istrobbare Sinònimos e contràrios agghegiare, atiare, inasprèssiri, incidai, inciulai, insissiligai, insutzuligai, issuperiare, mincidiare, tinghitare Frases no mi subéries, bastat chi so arrennegadu pro àteru! ◊ si subériat su cadhu e istinchidhat fogu ◊ in custu trunchedhu che at una tana de muscone: no lu suberiedas ca bos punghet! ◊ est unu raspinzu chi faghet efetu malu ca subériat sa palte chi est ratada Tradutziones Frantzesu agacer Ingresu to annoy Ispagnolu irritar Italianu irritare Tedescu reizen.

tambedhàre , vrb Definitzione fàere moida, istare foedhandho, giare ifadu / tambedhadu = infadadu Sinònimos e contràrios ifadare, ifastizire, impeltinare, intrigliare Frases si fis pro marasu a ossos pistos e tambedhadu in mesu a su trambustu semper su cantu ti det dare gustu ◊ istant tota sa die tambedhendhe Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu chahuter, agacer Ingresu to make a noise Ispagnolu hacer ruido, molestar Italianu rumoreggiare, molestare Tedescu lärmen, belästigen.