Definitzione Definitzione
Sinònimos e contràrios Sinònimos e contràrios
Maneras de nàrrere Maneras de nàrrere
Frases Frases
Sambenados e Provèrbios Sambenados e Provèrbios
Terminologia iscientìfica Terminologia iscientìfica
Ètimu Ètimu
Tradutziones Tradutziones
étnicos:
cadhuresu | cdh. |
corsicanu | crsn. |
catalanu | ctl. |
catalanu aragonesu | ctl.a |
tedescu | deut. |
inglesu | engl. |
ispagnolu | esp. |
francesu | frn. |
grecu | grc. |
grecu bizantinu | grcb. |
germànicu | grm. |
italianu | itl. |
italianu lígure | itl.l |
italianu lombardu | itl.lm |
italianu napolitanu | itl.n |
italianu piemontesu | itl.p |
italianu sicilianu | itl.s |
latinu | ltn. |
latinu eclesiàsticu | ltne. |
latinu medievale | ltnm. |
malesu, de Malacca | mls. |
púnicu | pnc. |
àrabbu | rbb. |
àrabbu magrebbinu | rbb.m |
sardu | srd. |
sardu antigu | srdn. |
tabbarchinu | tbr. |
tataresu | ttrs. |
generales:
agetivu | agt. |
animales de allevam. | anall. |
animales arestes | anar. |
animales de abba | anb. |
animales raros | anra. |
ainas | ans. |
antigu, antigamente | ant. |
artículu | art. |
astronomia | astr. |
antunnas/codrolinu | atn. |
ausiliàri | aus. |
avérbiu | avb. |
baroniesu | bar. |
Bíbbia | Bb. |
bidha | bdh. |
bufóngiu | bfg. |
boghe de animale | bga. |
benidore | bnd. |
bíngia | bng. |
bestimenta | bst. |
boghe de verbu | bvrb. |
campidanesu | camp. |
calecunu/a | ccn. |
calecuna cosa | ccs. |
cunfronta | cfr. |
chímicu | chm. |
colores | clr. |
cumplementu | cmpl. |
erbas de cundhire | cndh. |
congiuntzione | cng. |
congiuntivu | cong. |
Cuncíliu Plenàriu Srd | CPS |
Canzoni pop. di Sard. | Cps |
cantones populares srd. | cps. |
partes de sa carena | crn. |
cerpiu/bobboi | crp. |
animale croxiu | crx. |
comente si narat | csn. |
calesisiat | css. |
costúmenes | cst. |
contràriu | ctr. |
cunditzionale | cund. |
domo | dmo. |
druches | drc. |
Èsodu | Es. |
Evangélios | Ev. |
fémina | f. |
fantasia (cosas de f.) | fnt. |
frores | frs. |
àrbures de frutuàriu | frt. |
físicu, pertocat sa física | fs. |
Génesi | Gén. |
gerúndiu | ger. |
giogos | ggs. |
imperfetu | imp. |
imperativu | impr. |
indicativu | ind. |
infiniu | inf. |
intransitivu | intrs. |
incurtzadura | intz. |
iscritu | iscr. |
it’est? | its. |
linnas de òpera | lno. |
logudoresu | log. |
laores | lrs. |
mascu | m. |
megabbàiti | Mb. |
móbbile, mobbília | mbl. |
medidas | mds. |
miriagramma | mgr. |
minore/diminutivu | min. |
maladias | mld. |
mànigos | mng. |
massaria | mssr. |
matas/tupas | mt. |
matemàtica | mtc. |
metallos | mtl. |
matas mannas | mtm. |
matas raras | mtr. |
númene fémina | nf. |
númene, nm. mascu | nm. |
númene iscientíficu | nms. |
nara!/pronúncia | nr. |
su naturale | ntl. |
interrogatigu | ntrr. |
Números (Bb.) | Núm. |
nuoresu | nuor. |
òperas antigas | opan. |
persona (grammàtica) | p. |
plurale | pl. |
pane | pne. |
poéticu | poét. |
prus che passau | ppas. |
particípiu passau | pps. |
provérbiu | prb. |
prendhas | prd. |
preide, crésia | prdc. |
prepositzione | prep. |
presente | pres. |
professiones | prf. |
pronúmene | prn. |
pronominale | prnl. |
propositzione | prop. |
pische, pisca | psc. |
piscadore | pscd. |
pastoria | pstr. |
parentella | ptl. |
pigiones | pzn. |
erbas arestes | rba. |
erbas de cura | rbc. |
erbas linnosas | rbl. |
parte de erba, de àrbure | rbr. |
erbrúgios | rbz. |
erbrúgios coltivaos | rbzc. |
riflessivu | rfl. |
armas | rms. |
minutu segundhu | s. |
sabores | sbr. |
is abes | sbs. |
sa die | sdi. |
singulare | sing. |
sonajolos | sjl. |
su logu | slg. |
sambenaos | smb. |
sonalla/sonàgia | snl. |
usàntzias | sntz. |
sessuale | ssl. |
istrégiu | stz. |
tempus cronológicu | tpc. |
tempus metereológicu | tpm. |
transitivu | trns. |
trasportos | trps. |
tessíngiu | ts. |
unu po medas | upm. |
variante/variantes | var. |
verbu | vrb. |
verbale | vrbl. |
genias fe carena | zcrn. |
| |
| |
A./c. S’istedhu * in d-una variante o sinónimu inditat in cale de custos est posta s’etimologia; in s’etimologia narat chi cussa est s’etm. suposta.
giaría , nf Definitzione
su èssere craru, su dhue àere o fàere lughe meda, nau fintzes de su lúghere de unu logu, de una faina
Sinònimos e contràrios
giaresa,
giarura,
lucura
| ctr.
iscuricore
Frases
serra e piana ti dant tribbulia, a suore t'ispremit sa matzola, ma sa butega est tota una giaria (P.Casu)◊ sa giaria de su sole e de sas istellas ◊ s'idiat a levante una lugura fatu fatu andhendhe in aumentu in mannesa, in giaria e in bellura (P.Sulis)
Tradutziones
Frantzesu
lueur,
luminosité
Ingresu
brilliancy
Ispagnolu
claridad,
luminosidad
Italianu
chiaróre,
luminosità
Tedescu
Helligkeit,
Klarheit.
illuinòre , nm Definitzione
lughe forte, lughe meda; furriamentu de conca
Sinònimos e contràrios
alluinamentu,
alluinu,
giaria,
giarura,
illughinadura,
lucura
/
ibbadhinamentu,
illúghinu,
insimíngiu
Frases
coladu mesaustu, sas dies imminórigant e finas sas oras de mesudie no ant piús cudhu illuinore de su coro de s'istadiale
2.
sos fiores de su cagarantu ndhe batint s'illuinore cun s'istúrridu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
lueur,
luminosité
Ingresu
brightness
Ispagnolu
resplandor
Italianu
luminosità
Tedescu
Helligkeit.
lucúra , nf: lugura Definitzione
su dhue àere o betare lughe, giare lughe / l. de istedhos = lugore
Sinònimos e contràrios
giaria,
luchidore,
lucore,
lughia
/
cdh. luciura
Frases
fit die iscurosa e metzana, ma su sole mustresit totu sa lugura sua candho ti ant postu in sa losa ◊ sa poesia at ispartu rajos de lugura in Sardigna ◊ in tantu iscuru ant betadu lucura ◊ sighi costante s'istiga segura de s'arte antiga nóbbile e serena chi ghiat sola a portos de lugura (P.Casu)◊ su sole dae ora ch'est colcadu, sas istellas no ana prus lucura (P.Cabras)◊ acò chi mi passat in sa mente che unu lampu de lugura su comintzu de sa vida!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
luminosité,
splendeur
Ingresu
brightness
Ispagnolu
luminosidad
Italianu
luminosità,
splendóre
Tedescu
Helligkeit,
Glanz.