cumbàta , nf, nm: cumbatu Definitzione trancuinu, gherra coment'e de chie istat sèmpere faendho (no sèmpere po cosa de bonu)/ èssere in cumbata apare = fàere fortza impare bolendho sa matessi cosa Sinònimos e contràrios afarru, cadha, cària, certu, condierra, gherra, impodha, inzotu, matana, mugna, pista, podha, rebbatu | ctr. assébiu, pasu Frases bivu in cumbata e passo vida penosa, prite tenzo in donzi cosa sa fortuna contrària ◊ su cane giraiat dogni mata fiaghendhe su rastu e s'aera e deo passaia a fàcia altera cun su fosile prontu a sa cumbata (S.Lay Deidda)◊ a fortza de tanti cumbata apu bintu custu coru Tradutziones Frantzesu lutte, dispute Ingresu fight, quarrel Ispagnolu lucha, altercado Italianu lòtta, altèrco Tedescu Streit.
ghèrra , nf: guerra Definitzione trumentu mannu e trebballosu po campare sa vida; iscórriu mannu, briga de chie s’iscudet e si faet male, ma pruschetotu su chi si faet cun sordaos, armas e armamentos tra duos o medas istados faendho disastru mannu, distrutzione de òperas, cosas e gente Sinònimos e contràrios cadha, cumbata, matana / aciocu, afarratóriu, certu Maneras de nàrrere csn: pesare gherra = fai nàsciri sa guerra, fai sa guerra, fai certu mannu de si atripai puru; èssere a gherra = èssiri difícili, trabballosu a fai una cosa, èssiri a gherrígius Frases s'ómine apenas bénnidu a sa terra at chircadu su pane: dae tandho narbonendhe, arendhe e semenandho at cumintzadu custa eterna gherra (A.Casula)◊ est totu a fortza de gherra cun cussos fiados! ◊ sa vida de su póveru est a gherra ◊ credia de mòrrere pro sa gherra chi apo picau chircandhe a issu! 2. sa gherra de sos zogadores a botza est fintzas bella! ◊ sa gherra nostra fit unu giogu antigu (F.Masala) 3. sos cannones, mitràglia e carabbina, totu sas armas pro fagher sa gherra chi siant reduidas a chijina! (P.Masia)◊ su ch'in sa gherra ferramenta impitat li dant medàglia ma no ndhe meritat (Piras)◊ su sardu est balente in gherra in sas trinceras de sa patria italiana e bandhidu in paghe in sas galeras de sa pàtria sarda Ètimu ctl., spn. guerra Tradutziones Frantzesu guerre, lutte Ingresu war Ispagnolu guerra, lucha Italianu guèrra, lòtta Tedescu Krieg, Streit, Kampf.
ghérru , nm Definitzione isfortzu, trebballu chi si faet a pelea po calecuna cosa Sinònimos e contràrios garrígiu, matana Frases custu gherru po su pani a bortas annéulat povintzas s'arrexoni Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu lutte Ingresu fight Ispagnolu lucha Italianu lòtta Tedescu Kampf.
irghérriu , nm Definitzione genia de gherrígiu, prus che àteru a giogu tra piciochedhos, ma fintzes unu fàere a trivas tra mannos Sinònimos e contràrios cària, condierra, cumbata, garrígiu, gherra, inghérriu, irgherrémiu, irghirrizu, ischérria, matana Frases sos pisedhos istant sempre a irghérriu ◊ sunt sempre a irghérriu, ca no si podent bídere s'unu cun s'àteru Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu lutte Ingresu fight Ispagnolu lucha Italianu lòtta Tedescu Kampf.
istrúmpa , nf: strumpa Definitzione genia de gherra chi si faet in duos, prus che àteru a giogu o balentia, aferrandhosi s'unu cun s'àteru a chintzu a bratzos fadhios e cricandho de fàere orrúere s'àteru a terra iscutulandhodhu, parandhodhi sa camba o àteru: binchet chie, po fortza o abbilesa, betat a terra s’àteru ponendhodhu asuta / genias de i. segundhu comente si leat s'àteru: i. a totu chitu, i. a chitu partidu Sinònimos e contràrios chintada, istrampada Frases sunt zocandhe un'istrumpa trissinada, a chitu partidu ◊ in Ollolai faghent su campionadu de s'istrumpa ◊ a pitzocu, zogandhe a s'istrumpa no ch'est arrennéssiu mai nessunu a dhi pònnere s'ischina in terra Terminologia iscientìfica ggs Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu lutte sarde libre Ingresu sardinian catch-as catch can Ispagnolu lucha libre sarda Italianu lòtta lìbera sarda Tedescu sardisches Freistilringen.