cumbàta , nf, nm: cumbatu Definitzione trancuinu, gherra coment'e de chie istat sèmpere faendho (no sèmpere po cosa de bonu)/ èssere in cumbata apare = fàere fortza impare bolendho sa matessi cosa Sinònimos e contràrios afarru, cadha, cària, certu, condierra, gherra, impodha, inzotu, matana, mugna, pista, podha, rebbatu | ctr. assébiu, pasu Frases bivu in cumbata e passo vida penosa, prite tenzo in donzi cosa sa fortuna contrària ◊ su cane giraiat dogni mata fiaghendhe su rastu e s'aera e deo passaia a fàcia altera cun su fosile prontu a sa cumbata (S.Lay Deidda)◊ a fortza de tanti cumbata apu bintu custu coru Tradutziones Frantzesu lutte, dispute Ingresu fight, quarrel Ispagnolu lucha, altercado Italianu lòtta, altèrco Tedescu Streit.
cumbatàre , vrb Definitzione ammungiare, su istare a cumbata, a gherrígiu, faendho prus che àteru a pelea; su dèpere padire a calecunu o ccn. cosa Sinònimos e contràrios batacollare, batazare, cumbàtiri Frases tzertos pessamentos li torrabant gai de repente chi perdiat fintzas sa gana de los cumbatare! (S.Spiggia)◊ mi at lassadu sola cun fizu meu a cumbatare in custa vida ◊ a cumbatare chimbe pitzinnos bi cheriat su podere de Deus! 2. iscassu de carenale, pro limba podiat cumbatare cun totus Tradutziones Frantzesu combattre Ingresu to fight Ispagnolu luchar Italianu combàttere Tedescu kämpfen.
ghérru , nm Definitzione isfortzu, trebballu chi si faet a pelea po calecuna cosa Sinònimos e contràrios garrígiu, matana Frases custu gherru po su pani a bortas annéulat povintzas s'arrexoni Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu lutte Ingresu fight Ispagnolu lucha Italianu lòtta Tedescu Kampf.
irghérriu , nm Definitzione genia de gherrígiu, prus che àteru a giogu tra piciochedhos, ma fintzes unu fàere a trivas tra mannos Sinònimos e contràrios cària, condierra, cumbata, garrígiu, gherra, inghérriu, irgherrémiu, irghirrizu, ischérria, matana Frases sos pisedhos istant sempre a irghérriu ◊ sunt sempre a irghérriu, ca no si podent bídere s'unu cun s'àteru Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu lutte Ingresu fight Ispagnolu lucha Italianu lòtta Tedescu Kampf.
peleài, peleàre , vrb: apeliai, peliai Definitzione pigare pelea, matana, apeleu, múngia faendho cosa; istare a perrica abbetiandho po calecuna cosa chi si bolet Sinònimos e contràrios fadiae, ghimallai, matanare, penai, trumentai / apiliare, pedie Frases o Gesús santu ahi peleadu cantu as pro a mie! ◊ die e note peleo pro sas munzas chi mi leo ◊ za ndhe at peleadu, sa zente, de fàmine, in tempos de gherra!…◊ cantu pensas e faghes e peleas det a sa morte tua terminare ◊ pro èssere abberu ómine, unu depet peleare: sinono it'ómine est?! ◊ a peleare macos bi cheret passéntzia meda ◊ e chie bi la faghet a peleare tota vida zente dorta?! 2. est de diora peliendi po dhi bendi sa domu Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu combattre, se fatiguer, demander avec insistance Ingresu to fight, to worry oneself, to ask insistently Ispagnolu pelear, pedir con insistencia, instar Italianu combàttere, affannarsi, chièdere con insistènza Tedescu kämpfen, streiten, sich abmühen, sich ängstigen, um etwas bitten (eindringlich).