Definitzione Definitzione
Sinònimos e contràrios Sinònimos e contràrios
Maneras de nàrrere Maneras de nàrrere
Frases Frases
Sambenados e Provèrbios Sambenados e Provèrbios
Terminologia iscientìfica Terminologia iscientìfica
Ètimu Ètimu
Tradutziones Tradutziones
étnicos:
cadhuresu | cdh. |
corsicanu | crsn. |
catalanu | ctl. |
catalanu aragonesu | ctl.a |
tedescu | deut. |
inglesu | engl. |
ispagnolu | esp. |
francesu | frn. |
grecu | grc. |
grecu bizantinu | grcb. |
germànicu | grm. |
italianu | itl. |
italianu lígure | itl.l |
italianu lombardu | itl.lm |
italianu napolitanu | itl.n |
italianu piemontesu | itl.p |
italianu sicilianu | itl.s |
latinu | ltn. |
latinu eclesiàsticu | ltne. |
latinu medievale | ltnm. |
malesu, de Malacca | mls. |
púnicu | pnc. |
àrabbu | rbb. |
àrabbu magrebbinu | rbb.m |
sardu | srd. |
sardu antigu | srdn. |
tabbarchinu | tbr. |
tataresu | ttrs. |
generales:
agetivu | agt. |
animales de allevam. | anall. |
animales arestes | anar. |
animales de abba | anb. |
animales raros | anra. |
ainas | ans. |
antigu, antigamente | ant. |
artículu | art. |
astronomia | astr. |
antunnas/codrolinu | atn. |
ausiliàri | aus. |
avérbiu | avb. |
baroniesu | bar. |
Bíbbia | Bb. |
bidha | bdh. |
bufóngiu | bfg. |
boghe de animale | bga. |
benidore | bnd. |
bíngia | bng. |
bestimenta | bst. |
boghe de verbu | bvrb. |
campidanesu | camp. |
calecunu/a | ccn. |
calecuna cosa | ccs. |
cunfronta | cfr. |
chímicu | chm. |
colores | clr. |
cumplementu | cmpl. |
erbas de cundhire | cndh. |
congiuntzione | cng. |
congiuntivu | cong. |
Cuncíliu Plenàriu Srd | CPS |
Canzoni pop. di Sard. | Cps |
cantones populares srd. | cps. |
partes de sa carena | crn. |
cerpiu/bobboi | crp. |
animale croxiu | crx. |
comente si narat | csn. |
calesisiat | css. |
costúmenes | cst. |
contràriu | ctr. |
cunditzionale | cund. |
domo | dmo. |
druches | drc. |
Èsodu | Es. |
Evangélios | Ev. |
fémina | f. |
fantasia (cosas de f.) | fnt. |
frores | frs. |
àrbures de frutuàriu | frt. |
físicu, pertocat sa física | fs. |
Génesi | Gén. |
gerúndiu | ger. |
giogos | ggs. |
imperfetu | imp. |
imperativu | impr. |
indicativu | ind. |
infiniu | inf. |
intransitivu | intrs. |
incurtzadura | intz. |
iscritu | iscr. |
it’est? | its. |
linnas de òpera | lno. |
logudoresu | log. |
laores | lrs. |
mascu | m. |
megabbàiti | Mb. |
móbbile, mobbília | mbl. |
medidas | mds. |
miriagramma | mgr. |
minore/diminutivu | min. |
maladias | mld. |
mànigos | mng. |
massaria | mssr. |
matas/tupas | mt. |
matemàtica | mtc. |
metallos | mtl. |
matas mannas | mtm. |
matas raras | mtr. |
númene fémina | nf. |
númene, nm. mascu | nm. |
númene iscientíficu | nms. |
nara!/pronúncia | nr. |
su naturale | ntl. |
interrogatigu | ntrr. |
Números (Bb.) | Núm. |
nuoresu | nuor. |
òperas antigas | opan. |
persona (grammàtica) | p. |
plurale | pl. |
pane | pne. |
poéticu | poét. |
prus che passau | ppas. |
particípiu passau | pps. |
provérbiu | prb. |
prendhas | prd. |
preide, crésia | prdc. |
prepositzione | prep. |
presente | pres. |
professiones | prf. |
pronúmene | prn. |
pronominale | prnl. |
propositzione | prop. |
pische, pisca | psc. |
piscadore | pscd. |
pastoria | pstr. |
parentella | ptl. |
pigiones | pzn. |
erbas arestes | rba. |
erbas de cura | rbc. |
erbas linnosas | rbl. |
parte de erba, de àrbure | rbr. |
erbrúgios | rbz. |
erbrúgios coltivaos | rbzc. |
riflessivu | rfl. |
armas | rms. |
minutu segundhu | s. |
sabores | sbr. |
is abes | sbs. |
sa die | sdi. |
singulare | sing. |
sonajolos | sjl. |
su logu | slg. |
sambenaos | smb. |
sonalla/sonàgia | snl. |
usàntzias | sntz. |
sessuale | ssl. |
istrégiu | stz. |
tempus cronológicu | tpc. |
tempus metereológicu | tpm. |
transitivu | trns. |
trasportos | trps. |
tessíngiu | ts. |
unu po medas | upm. |
variante/variantes | var. |
verbu | vrb. |
verbale | vrbl. |
genias fe carena | zcrn. |
| |
| |
A./c. S’istedhu * in d-una variante o sinónimu inditat in cale de custos est posta s’etimologia; in s’etimologia narat chi cussa est s’etm. suposta.
cúmburu , nm: cúmeru,
cúmmeru,
cúrumu Definitzione
a parte de pitzu de is còscias de su burricu, de su cuadhu, de su boe, su tretu comente acabbat s'ischina: si narat prus che àteru foedhandho de animales, ma calecuna borta fintzes de gente; parte de asegus de su fosile
Sinònimos e contràrios
arrigali,
illumbu,
nàdia
/
cdh. cúmmaru,
ttrs. cúmaru
/
cuàrtziga
Maneras de nàrrere
csn:
pònnere cúrumos = ingrassai; su cúmburu de su forru = sa parte de subra, tundha, a parte de fora; èssi cúmburu apari = (corcados) a palas furriadas, cúmeros cun cúmeros
Frases
in cúmmeros pesat a sonare sa trumba sua cun sonu chi soliat… insurdare! (A.Serra)◊ bella baca: cúmeros bellos, un'ischina lada! ◊ su cani si est postu a cúmburu a terra ◊ nci fiant arrutas totu is duas a cúmburu a susu ◊ sos catziadores fint acantu a li giòmpere a cúrumos a sa fera
2.
a ndhe at postu de cúrumos de candho ch'est intradu in cussa famíllia!
3.
est unu fusile cun su cúrumu a fàcia umana
Terminologia iscientìfica
crn
Tradutziones
Frantzesu
lombes,
fesse
Ingresu
buttock
Ispagnolu
lomo,
nalga
Italianu
lómbo,
nàtica
Tedescu
Lende,
Hinterbacke.
nàdia , nf: nàdica,
nàdiga,
nàriga,
nàtica Definitzione
in sa carena de su cristianu, su tretu prus imprupiu e tundhu a parte de fora de sa còscia in artu apalas
Sinònimos e contràrios
cadràdhara,
cúmburu
Maneras de nàrrere
csn:
caentare sas nàdigas a unu = leàrelu a isculivitas; pònnere un’oju per nàdica = pònnere su nasu in culu; punta de n.= su tretu chi essit de prus
Frases
sendhe pitzinnu deo, dogni pisedha fit tapada dae conca a pes: oe usant sa minigonna sestada a puntighedha de nàdiga ◊ si no mi l'agabbas de dare ifadu ti caento sas nàdigas! ◊ nara, mali arrispetau, chi mi dha fais pigai una pértia de sarmentu ti dhas iscardígiu bèni bèni is nàdias!…
Terminologia iscientìfica
crn
Ètimu
ltn.
natica
Tradutziones
Frantzesu
fesse
Ingresu
buttock
Ispagnolu
nalga
Italianu
nàtica
Tedescu
Gesäßhälfte,
Gesäßbacke.