afíere , vrb Definitzione aferrare e istrínghere, pigare o pònnere cosa cun fortza meda, chi no fatzat giogu, chi no si potzat mòvere, serrare o acapiare faendho fortza, pònnere cosa meda in pagu logu, incracare a forte / ind. pres.: 1ˆ p. pl. afimus [afiimus], 2ˆ p. pl. afides [afiides]; ger. afindhe [afiindhe]; ind. imp.: 1ˆ p. sing. afiaia, 1ˆ p. pl. afiaimus; pps. afissu Sinònimos e contràrios acoltziare, afissare, aggafiare, astrínghere, ispremiare, supressai / bídere | ctr. illascare Maneras de nàrrere csn: afíere su punzu, sa manu, sos pódhighes, unu nodu, sos ogros = serrare sa manu forte, fàghere unu nodu chi no s'isorbat, serrare sos ogros cun fortza; cantu afiet ogru = totugantu su chi si arrennescit a biri; a. su punzu (nau de cumportamentu)= èssiri susuncus, donai pagu; a. sas orixas = allutai is origas, fai atentzioni bèni; a. s'oxu a unu puntu, a unu logu = abbaidare a fissu, bene, a unu logu Frases s'àinu candho móssigat afiet e no lassat fintzas chi no tocat sas dentes apare ◊ sa fasche de sa linna tocat a l'afíere ca sinono si che irfaghet ◊ sas vites cherent afissas ◊ no mi afias sa manu ca mi est dolindhe! 2. sas ampullas cherent afissas ca leant tropu logu si sunt atesu de pare 3. cantu afiet ogru largu e rassu, atesu atesu, totu li at mustradu nendhe: Abbà, custu est totugantu meu! 4. sos ricos su punzu l'afient prus de sos pòveros Ètimu ltn. affigere Tradutziones Frantzesu serrer Ingresu to tighten Ispagnolu apretar, hacinar Italianu strìngere, pressare Tedescu pressen.

aggafiàre , vrb Definitzione incasciare una cosa in mesu de àteras cun fortza de dh’arrèschere, pistare o istrecare puru; fintzes inghiriare a bratzos o cun àteru una cosa po dha pigare totu Sinònimos e contràrios afíere, inciassare, ingatzinai, tènnere / inchínghere Frases sa zanna mi che at aggafiadu su pódhighe ca si ch'est serrada chentza mi ndhe abbizare Tradutziones Frantzesu serrer Ingresu to grip Ispagnolu apretar Italianu strìngere Tedescu drücken.

astrínghere , vrb Definitzione acapiandho o aguantandho, tirare forte is càbudos o mantènnere istrintu, chi no fatzat giogu, no movat; acostire, bènnere o pònnere prus acanta, in istrintu; foedhandho de cosas de papare, isserrare de su corpus Sinònimos e contràrios afianzare, afíere, isserrare, istrígnere / acoltziare | ctr. illalgare, illascare Frases astringhe a forte su presorzu ca sinono si che torrat a isòrbere! 2. no astringhides a bos combidare? ◊ no astringas a inoghe ca no cherzo! ◊ su babbu si astringhet e li dat dinari ◊ mastru Conzu est astrintu a sa buteca de Pascualinu ◊ no ti astringas a mie! 3. de morisca, de superba, o cosas gai, no ndhe cheret manigadu meda ca astringhent Ètimu ltn. astringere Tradutziones Frantzesu serrer, s'approcher (de) Ingresu to grip, to draw up Ispagnolu estrechar, acercar Italianu strìngere, avvicinare Tedescu zuschnüren, aneinander rücken.

istrígnere , vrb: istrínghere, istringi, stríngiri Definitzione acapiandho o poderandho, tirare forte is càbudos de su lióngiu, agguantare cun fortza; bènnere o pònnere prus acanta, a cracu; foedhandho de cosas de papare, isserrare de su corpus Sinònimos e contràrios acoltziare, afianzare, afíere, astrínghere, isserrare | ctr. illascare, isciagai Frases est poderandhosi sa conca e istringhendho is barras po su ferenu ◊ dèu abarru pagu a istringi su crobu! ◊ chin sa manu istringhet su frore ◊ est coment’e s’anguidha candu si bolit istringi po dh’aciapai: illiscinat! ◊ m'istringhent sa manu mandhèndhemi cun Deus ◊ tocat a tirare sa letranga e a istrínghere sa chíngia ◊ po no intèndhere su fritu s'istringhet s'isciallu in tzugu 2. istringhídebbos de prus, ca no che cabimus totugantos, sinono! Ètimu ltn. stringere Tradutziones Frantzesu serrer Ingresu to grip Ispagnolu apretar, estrechar Italianu strìngere Tedescu drücken.

sidhài, sidhàre, sidhàri , vrb Definitzione serrare, tupare o istrínghere a forte, a friscadura, cràere, abbarrare o istare firmu Sinònimos e contràrios afíere, firmai, serrai, sidhire, sizire | ctr. abbèrrere Frases isceti sidhendi is dentis si podit istimai custu presenti ◊ dh'oliant obbrigai a oberri sa buca, ma dha portàt sidhada che balla ◊ is frécias de s'orológiu de campanili funt sidhadas ◊ sidheisí unu pagu e lasseus cantai a Mighedhu, ca si fait intendi gòcius! Ètimu ltn. sigillare Tradutziones Frantzesu cacheter, serrer Ingresu to seal, to grip Ispagnolu atrancar, sellar, cerrar Italianu bloccare, sigillare, strìngere Tedescu blockieren, versiegeln, festhalten.

«« Torra a chircare