Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

cerrígu , nm: cherricru, cherrigu Definitzione genia de sedatzu, de chiliru, po chèrrere cosa grussa, chilivru de favule: a logos est su canistedhu Sinònimos e contràrios chérriu 1, chibiru, faule / canistedhu Frases mama at zai preparadu su cherrigu e su sedatzu: de sa farra issa faghet bellu impastu, lu suighet e sestat su pane de onzi die 2. su cici canno est fatu dhu ponent in is cerrigos largos giai de unu metro Terminologia iscientìfica ans Ètimu ltn. cernic(u)lu(m) Tradutziones Frantzesu crible Ingresu sieve Ispagnolu criba Italianu crivèllo, vàglio grossolano Tedescu Sieb.

cerrúa , nf: cerrura Definitzione prugadura, su prugare Sinònimos e contràrios prugadura Frases carrafinas e tassas ndi tengu una cerrua! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tri, vannage Ingresu choice Ispagnolu cernidura, cernido Italianu cèrnita, vàglio Tedescu Auslese, Sieb.

chibíru , nm: chilibru, chiliru, chilivru, cibiru, cilíriu, ciliru, cilivru, cilívuru, ciolíriu, cioliru, ciubiru, ciuliru, ciuiru, coliru, culiri, gilivru Definitzione genia de aina, fata che un'istrégiu tundhu a costaos bàscios cun su fundhu a tramas de tzinniga o de filuverru lascu, po isseberare s'àliga grussa de su laore incungiau (s'àliga prus fine che calat a terra, sa prus grussa cun su movimentu a molinadura si ammuntonat impare in mesu in pitzu de su laore); in cobertantza si narat fintzes po avolotu, chimentu, cunfusione Sinònimos e contràrios cerrigu, chiridu, ciriu Maneras de nàrrere csn: ciuliru de fai farra = sedatu; fàghere in chiliru (su laore) = pònniri su lori in su ciuliru po dhu prugai, po ndi pinnicai s'àliga; falare che chiliru (nau de istrexu) = sfàiri, pèrdiri totu; fàghere in chiliru a unu = isprecullitai meda a unu, nàrriri mali de unu; mandhare su chiliru a s'abba = mandai a unu chi no est bellu a nudha, po debbadas; tènniri a ccn. fidau che àcua in ciuliru = no li dare fide nudha; fàghere in chiliru e in canistedha = circai bèni meda una cosa; tocaisí de cilivru = ammachiàresi; pònnere chilivru = tzacare cuvusione, pònnere burdellu; èssiri cara de chilibru = isfaciu Frases su pódhini grussu si sèberat cun su sedatzu, su fini cun d-una palinedha o unu ciuliru ◊ at a ai prugau cuatru cibirus de trigu ◊ custa tzinniga mi serbit po fai unus cantu de chibirus 2. bene dh'at fata issu, ca si ch'est essiu de custu chilivru! ◊ chena féminas abbarraus in asséliu, ca cussas ponent chilivru! 3. custu isterzu totu istampadu falat che chiliru ◊ a mandhare a tie est a pònnere su chiliru a s'abba: no ndhe faghes bene una! 4. sos fatos de sa bidha los aiant passados in chiliru e cunsizeris e síndhigu cundennados ◊ at fatu sa bidha in chiliru pro comporare unu chilu de buseca! ◊ amus fatu in chiliru totu sa leada chirchendhe su bestiàmine 5. nostra Signora mia, custus funt tocandusí de cilivru! Terminologia iscientìfica ans Ètimu ltn. ciribrum Tradutziones Frantzesu crible Ingresu sieve Ispagnolu criba Italianu crivèllo Tedescu Sieb.

gríglia 1 , nf: gríllia Definitzione genia de arretza de is maistos de muru po sedatzare arena, impastu; fintzes genia de tapu de is tumbinos in coretas de s’orruga Terminologia iscientìfica ans Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu grille Ingresu grill Ispagnolu criba Italianu cóla, grìglia Tedescu Sieb.

iscoladòre, iscoladòri , nm: scoladori Definitzione genia de istrégiu totu istampau po colare brodu o iscolare àteru Sinònimos e contràrios colu, iscolabbrou, scolateri Tradutziones Frantzesu passoire Ingresu colander (for pasta) Ispagnolu colador Italianu colabròdo, colapasta Tedescu Sieb, Seiher.

sadàtzu , nm: scedatzu, seatzu, sedassu, sedatu, sedatzu, seràciu, seratu, seratzu, setassu, setatzu, sodatzu Definitzione genia de aina tundha, a costaos unu pagu artos, a bisura de istrégiu, cun su fundhu fatu de cosa téssia a lascu (s. grussu, de argiola) o craca (s. fine), po seberare a coladura prus che àteru cosa mólia o fintzes àliga de su laore a granu movendhodhu cun is manos a furriadura in paris; in calecunu logu narant sedatzu a su tallaranis o napa de arangiolu (ca si podet assimbigiare meda a sa tessidura de is sedatzos, segundhu sa genia de su s.); in cobertantza, su culu / genias de sedatzu: de seda, de pilu ’e cadhu, de arzola; sedatu (o ciriu) de ferru (o de arzola) = su favule, fatu cun inghírios de filuverru a lascu po seberare àliga grussa / sedatzedhu est fintzes una genia de cricu a bisura de sedatzu pitichedhu cun ischíglias apicadas in is oros po acumpangiamentu sonandho; seratu ’e cunselva = zenia de molinitu pro maghinare pumatas Sinònimos e contràrios sesatu, tadatzu, taratzedhu / tadharanu / cdh. siatzu Maneras de nàrrere csn: passai in s. = fàghere in sedatu, sedatare cosa; carragliare sa merda chin su setatzu = cosa chi própiu no fait!, chircare de fàghere una cosa chi no andhat própiu; fàghere una cosa (o a unu) a sedatu, che sedatu = totu istampau; dare sedatos = pigai a ispintuas, fintzas donai unu certu; colare a ccn. in sedatos fines = fàere a farinedhos (genia de frastimu) Frases de totu su triballu chi apo fatu restadu mi at linzone in su sedatu (G.Ruju)◊ su seràciu prus fini, cussu de sera, est po seberai su scèti de sa símbua ◊ at nau mamma a mi donai su sedatzu! 2. babbai est arrutu, fiat acant'e si segai su sedatzu! 3. l'iscudo a manu imbesse chi l'apo fatu girare che sedatu! ◊ si s'oju fit balla nos colaimus che sedatu! ◊ si su vardianu aiat picatu sa méria prus a supra, li aiat fatu sos cartzones che setatzu Sambenados e Provèrbios smb: Seatzu, Seazzu Terminologia iscientìfica ans Ètimu ltn. saetacium Tradutziones Frantzesu tamis Ingresu sieve Ispagnolu tamiz, cedazo Italianu setàccio, stàccio Tedescu Sieb.

«« Torra a chircare