Definitzione Definitzione
Sinònimos e contràrios Sinònimos e contràrios
Maneras de nàrrere Maneras de nàrrere
Frases Frases
Sambenados e Provèrbios Sambenados e Provèrbios
Terminologia iscientìfica Terminologia iscientìfica
Ètimu Ètimu
Tradutziones Tradutziones
étnicos:
cadhuresu | cdh. |
corsicanu | crsn. |
catalanu | ctl. |
catalanu aragonesu | ctl.a |
tedescu | deut. |
inglesu | engl. |
ispagnolu | esp. |
francesu | frn. |
grecu | grc. |
grecu bizantinu | grcb. |
germànicu | grm. |
italianu | itl. |
italianu lígure | itl.l |
italianu lombardu | itl.lm |
italianu napolitanu | itl.n |
italianu piemontesu | itl.p |
italianu sicilianu | itl.s |
latinu | ltn. |
latinu eclesiàsticu | ltne. |
latinu medievale | ltnm. |
malesu, de Malacca | mls. |
púnicu | pnc. |
àrabbu | rbb. |
àrabbu magrebbinu | rbb.m |
sardu | srd. |
sardu antigu | srdn. |
tabbarchinu | tbr. |
tataresu | ttrs. |
generales:
agetivu | agt. |
animales de allevam. | anall. |
animales arestes | anar. |
animales de abba | anb. |
animales raros | anra. |
ainas | ans. |
antigu, antigamente | ant. |
artículu | art. |
astronomia | astr. |
antunnas/codrolinu | atn. |
ausiliàri | aus. |
avérbiu | avb. |
baroniesu | bar. |
Bíbbia | Bb. |
bidha | bdh. |
bufóngiu | bfg. |
boghe de animale | bga. |
benidore | bnd. |
bíngia | bng. |
bestimenta | bst. |
boghe de verbu | bvrb. |
campidanesu | camp. |
calecunu/a | ccn. |
calecuna cosa | ccs. |
cunfronta | cfr. |
chímicu | chm. |
colores | clr. |
cumplementu | cmpl. |
erbas de cundhire | cndh. |
congiuntzione | cng. |
congiuntivu | cong. |
Cuncíliu Plenàriu Srd | CPS |
Canzoni pop. di Sard. | Cps |
cantones populares srd. | cps. |
partes de sa carena | crn. |
cerpiu/bobboi | crp. |
animale croxiu | crx. |
comente si narat | csn. |
calesisiat | css. |
costúmenes | cst. |
contràriu | ctr. |
cunditzionale | cund. |
domo | dmo. |
druches | drc. |
Èsodu | Es. |
Evangélios | Ev. |
fémina | f. |
fantasia (cosas de f.) | fnt. |
frores | frs. |
àrbures de frutuàriu | frt. |
físicu, pertocat sa física | fs. |
Génesi | Gén. |
gerúndiu | ger. |
giogos | ggs. |
imperfetu | imp. |
imperativu | impr. |
indicativu | ind. |
infiniu | inf. |
intransitivu | intrs. |
incurtzadura | intz. |
iscritu | iscr. |
it’est? | its. |
linnas de òpera | lno. |
logudoresu | log. |
laores | lrs. |
mascu | m. |
megabbàiti | Mb. |
móbbile, mobbília | mbl. |
medidas | mds. |
miriagramma | mgr. |
minore/diminutivu | min. |
maladias | mld. |
mànigos | mng. |
massaria | mssr. |
matas/tupas | mt. |
matemàtica | mtc. |
metallos | mtl. |
matas mannas | mtm. |
matas raras | mtr. |
númene fémina | nf. |
númene, nm. mascu | nm. |
númene iscientíficu | nms. |
nara!/pronúncia | nr. |
su naturale | ntl. |
interrogatigu | ntrr. |
Números (Bb.) | Núm. |
nuoresu | nuor. |
òperas antigas | opan. |
persona (grammàtica) | p. |
plurale | pl. |
pane | pne. |
poéticu | poét. |
prus che passau | ppas. |
particípiu passau | pps. |
provérbiu | prb. |
prendhas | prd. |
preide, crésia | prdc. |
prepositzione | prep. |
presente | pres. |
professiones | prf. |
pronúmene | prn. |
pronominale | prnl. |
propositzione | prop. |
pische, pisca | psc. |
piscadore | pscd. |
pastoria | pstr. |
parentella | ptl. |
pigiones | pzn. |
erbas arestes | rba. |
erbas de cura | rbc. |
erbas linnosas | rbl. |
parte de erba, de àrbure | rbr. |
erbrúgios | rbz. |
erbrúgios coltivaos | rbzc. |
riflessivu | rfl. |
armas | rms. |
minutu segundhu | s. |
sabores | sbr. |
is abes | sbs. |
sa die | sdi. |
singulare | sing. |
sonajolos | sjl. |
su logu | slg. |
sambenaos | smb. |
sonalla/sonàgia | snl. |
usàntzias | sntz. |
sessuale | ssl. |
istrégiu | stz. |
tempus cronológicu | tpc. |
tempus metereológicu | tpm. |
transitivu | trns. |
trasportos | trps. |
tessíngiu | ts. |
unu po medas | upm. |
variante/variantes | var. |
verbu | vrb. |
verbale | vrbl. |
genias fe carena | zcrn. |
| |
| |
A./c. S’istedhu * in d-una variante o sinónimu inditat in cale de custos est posta s’etimologia; in s’etimologia narat chi cussa est s’etm. suposta.
giànna , nf: cianna,
enna,
zanna* Definitzione
in is domos, s'apertura de pòdere passare sa persona, a paris a terra, e su trastu chi si ponet a dha mantènnere serrada
Sinònimos e contràrios
polta
Maneras de nàrrere
csn:
g. abberta in campu = abberta deunutotu; serrare sa g. a coloru, a boe = imbarare sa zanna, serrare ma no deretu, no totu; anta de sa g. = antarile, zannile; istare a g. apare = tènniri sa domu me in sa própiu arruga unu a faci de s'àteru; g. de mesu = porta de aintru de domu, po intrai de su passadissu a un'aposentu, de un'aposentu a s'àteru; g. de s'ànima = buca de s'istògomo, su tretu ifilu de s'istògomo suta de sas primas costas; fàghere giannas, chirchendhe = circai andendi de una domu a s'àtera; gianna de furru = buca de furru
Frases
sos mannos naraiant chi sa gianna maleighet a chie no batit cosa a domo ◊ apo frailarzadu ideas mannas pro dare sulcos caldos a s'aficu, pro ispamparriare àteras giannas (G.Fiori)
2.
a como apo fatu milli giannas e milli imbenugiadas chirchendhe unu postu ◊ su babbu e su fizu cojadu istant a gianna apare
Sambenados e Provèrbios
prb:
fulferalzu in gianna temporada manna ◊ in donzi gianna bi at giau
Terminologia iscientìfica
dmo
Tradutziones
Frantzesu
porte
Ingresu
door
Ispagnolu
puerta
Italianu
pòrta
Tedescu
Tür.
poltellítu , nm: portalitu,
portallitu,
portellitu,
portillitu Definitzione
portighedha pitica, parte de una genna manna o de una fentana po tupare is imbidros (fintzes sa tabedha de su lacu de sa mola)
Sinònimos e contràrios
fonestu,
importoglitu,
isperàglia,
pantelitu,
portedhu,
portoritu
Frases
sos poltellitos de su tauladu de su sostre ◊ fiat totu pesa e croca, castiendi me is isperraduras de su portallitu ◊ iat criau bèni su portellitu de s'enna ◊ su canariedhu si nci fiat fuiu ca iant lassau su portillitu de sa càbbia obertu
Ètimu
spn.
portillito
Tradutziones
Frantzesu
petit volet,
porte
Ingresu
shutter
Ispagnolu
postigo,
portillo
Italianu
scurétto,
portéllo
Tedescu
Fensterladen,
kleine Tür.
zànna , nf: cianna,
gianna,
zenna Definitzione
in is domos, s'apertura de pòdere passare sa persona, a paris a terra, e su trastu chi si ponet po dha mantènnere serrada
Sinònimos e contràrios
polta
Maneras de nàrrere
csn:
buca de zanna = zannile; z. de fora = portarruga, zanna de un'abbertura chi essit a fora de domo; z. de mesu = zanna de intro, pro abbertura tra aposentu e aposentu, tra unu passadore e un'aposentu; bogare una z. = fai un'obertura, me in su muru giai fatu, po dhoi fai sa porta; cantare in z. = fàghere sa serenada a sa fémina; no bi ndh'at unu chi tancat sa z. = no dhoi nd'at unu bellu a fai ccn. cosa, funti totus coment'e nisciunus, fatus e lassaus; bocàreche a ccn. in z. = bogaincedhu de domu
Frases
pònnere, abbèrrere, iscanzare, tambare, tancare, serrare, friscare sa zanna ◊ fit sétiu in buca de zanna ◊ ant agatau àteros portones e zennas serradas
2.
custos zòvanos, sos bagadios, andhant a cantare in zanna ◊ sa fiza at dimandhatu perdonu, ma sa mama, mancari gai, che l'at bocata in zanna!
Terminologia iscientìfica
dmo
Ètimu
ltn.
ianua
Tradutziones
Frantzesu
porte
Ingresu
door
Ispagnolu
puerta
Italianu
pòrta
Tedescu
Tür.