abbollotàtu , agt: abbulutatu Definitzione
chi est a gana lègia, chi tenet gana de caciare
Sinònimos e contràrios
bolluzadu
Tradutziones
Frantzesu
dégoûté,
barbouillé
Ingresu
nauseated
Ispagnolu
mareado
Italianu
nauseato
Tedescu
angeekelt sein,
Übelkeit empfinden.
afastiài , vrb: afastiare Definitzione
passare su fàmene papandho, tzatzare de no ndhe tènnere prus gana; asseliare o passare fintzes un'àtera gana o bisóngiu de s'intèndhere coment'e tzatzaos, orróschios
Sinònimos e contràrios
apastamare,
apastare,
arrosci,
cascaviare,
sassai
/
abbolotai,
aconare,
agrungiai,
ascamare,
colloviare,
ilvilire,
isbolotiare,
iserare,
istomacare,
tolocare
Maneras de nàrrere
csn:
no si ndi pòdiri afastiai de… = sighire a…, chentza si pòdere catzare su disizu, sa gana de…; fuedhai a boxi afastiada = coment'e chentza pòdere faedhare, comente faedhat s'imbriagu
Frases
cussus drucis ti afàstiant de su tzúcuru chi portant! ◊ seu fintzas afastiau de sa tropu cosa chi apu papau ◊ nci nd'at duas sempri bufendi impari: pustis afastiadas si tirant s'istrexu!
2.
dha miru sempri: no mi potzu afastiai! ◊ fiat afastiau de su chi fadiat e de comenti dhu fadiat ◊ no si afastiaus mai de biri cussa bellesa de logu!
Tradutziones
Frantzesu
dégoûter
Ingresu
to bore,
to feel queasy
Ispagnolu
cansarse de una comida
Italianu
stufare,
provare nàusea
Tedescu
satt sein,
Übelkeit empfinden.
bòmbere , vrb Definitzione
caciare, torrare de s'istògomo sa cosa chi unu at papau, nau fintzes in su sensu de bogare cosa meda; èssere a conos, àere gana de caciare; orròschere a unu; pagare o prànghere po su male fatu: s'impreat prus che àteru a pps. (bómbidu, bómbiu) o a inf. / bòmberenche su frocu de s'ànima = catzàrendhe sos ogros, caciaindi totu
Sinònimos e contràrios
arrevesciai,
bombare,
bombitai,
butare,
caciae,
gòmbere,
istercorare
/
marigai
Frases
est a cónios e comintzandhe a bòmbere ◊ sa miniera aiat incomintzatu a bòmbere abba chi s'aiat piligatu rocas, funnos e donzi cosa ch'imbeniat ◊ ambos duos si aiant apompiatu su chi nche aiat bómbitu su frastinzu
2.
como los apo bómbidos custos argas de muntonarzu chi no ischint fàghere àteru si no dare ifadu a s'àteru!
3.
addaghi mi che segas ben'ene sa passéntzia che la bombes totu a una bia!
Ètimu
ltn.
vomere
Tradutziones
Frantzesu
vomir,
avoir du dégoût pour…
Ingresu
to vomit,
to loathe sthg
Ispagnolu
vomitar
Italianu
vomitare,
avére qlc. a nàusea
Tedescu
brechen,
vor etwas Ekel empfinden.
proài , vrb: proare,
probare,
progare,
provai,
provare Definitzione
fàere calecuna cosa po bíere comente essit, si andhat bene o àteru, po iscumbatare e averguare calecuna cosa, po àere sa cunfirma de una duda; sentire calecuna cosa in sa carena o in s'ànimu; fortzare, pònnere cosa a isfortzu
Maneras de nàrrere
csn:
provai a + vrb. = fàghere una cosa a meda, a mal'istropiadura, a tropu; proare sas fortzas = fàghere irfortzu mannu a cantu si podet, fagher fàghere irfortzu
Frases
aite no ti proas a fàghere cussu, ca bides sa música?!…◊ totu sa genti provàt a bocí su mostru ma nudha! ◊ ajó, prova tui, immui, a fai sa firma bèni! ◊ ant fintzas provau a tocai is bòis de istrumbu, ma no boliant prus andai ◊ a su proa proa, amus fatu, fatu, fintzas a candho bi semus revéntidos ◊ bonu za paret: proadu ebbia cheret! ◊ chie no lu progat no bi credet
2.
bos ant proadu s'imbrollu: ite bregunza in cudhos logos chi l'ant a ischire! ◊ sa die chi mi provas un'ingannu tènemi pro malignu e traitore ◊ pro isperiéntzia tenimus proadu chi si morit de dogni atzidente ◊ chie creet - at nadu Cristos - mi lu proat faghindhe su chi deo li apo nadu ◊ nara si unu símile difetu in custu modu proadu mi as mai!
4.
no ti dha provis meda, sa conca, no ti noxat!…
5.
ant provau a ndi ghetai, de sali!…◊ ant provau a ndi papai: agiummai no ndi lassant!
Ètimu
ltn.
probare
Tradutziones
Frantzesu
prouver,
démontrer
Ingresu
to prove
Ispagnolu
probar,
comprobar
Italianu
provare,
testare,
comprovare
Tedescu
probieren,
ausprobieren,
prüfen,
fühlen,
empfinden,
beweisen.
stenteriài , vrb: istantariare* Definitzione
est su chi faet unu candho provat unu dolore tropu forte, chi agiummai perdet su sentidu; foedhare chentza ischire mancu su chi est naendho, unu
Sinònimos e contràrios
desatinai,
ilbarionare,
iscassoletare,
sciolloriai,
strollicai
/
abbadherigare,
ammustèlchere,
dilmagiare,
ildimajare,
intostai,
sdemmaniai
Frases
mi seu ingortu a s'ossu arrabiosu: cosa de mi stenteriai!
2.
dhoi at genti stenteriada chi est a iscarada a fai tontesas ◊ no ti stentériis cun mei: mi depis nai "Sa meri"!
Tradutziones
Frantzesu
éprouver une douleur déchirante
Ingresu
to feel a very sharp pain
Ispagnolu
sentir un dolor muy fuerte
Italianu
provare un dolóre fortìssimo
Tedescu
einen stechenden Schmerz empfinden.