achedàre 1 , vrb: achetare 1, agedai, agedari, aghedare, axedae, axedai, axerai Definitzione fàere a aghedu, nau fintzes de sa pasta cun su frammentu; in cobertantza, nau de ccn. arrennegare Sinònimos e contràrios acriare, aghedinare, frammentai, imbischidare, pesai Frases su binu cheret contivizadu, ca sinono si aghedat ◊ Cíciu mi at nau ca su binu biancu si dhi est agedau 2. dhi at ghetau unu lómburu de fromentu: dèu nau chi at a axedai! ◊ is tzípulas no ant axedau: depiat tenni písima su frammentu ◊ tenei sa pasta in sa scifedha axerendi e fui arremangada pronta a ispongiai ◊ at lassau su pane aghedandho in su tianu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tourner en vinaigre Ingresu to vinegar Ispagnolu agriar Italianu inacetire, inacidire, fermentare Tedescu zu Essig werden, säuern, gären.

ammadricàre , vrb: ammadrigare, matricare Definitzione pònnere sa madrighe, ammesturare su frammentu a sa farra po fàere su pane, su càgiu a su late po fàere su casu, po fàere su giodhu; isconciare, iscagiare coment'e frammentu (in s’abba); nau de su tempus, cambiare in bonu Sinònimos e contràrios immardicare / irfàghere Frases sas córbulas prenas de símula fint ammadricadas dae su sero ◊ su late no bi at ammadrigadu: fossis fit pagu su cragu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu mêler du levain, fermenter Ingresu to leaven, to ferment Ispagnolu leudar, fermentar Italianu lievitare, fermentare Tedescu aufgehen, gären.

budhíre 1, budhíri , vrb: vudhire Definitzione artzare o pesare su búdhidu comente faet s'abba in istrégiu chi portat fogu asuta; giare un'iscotada a fogu; còere o mantènnere cosa in s'abba budhindho; si narat de su mustu puru, siat candho est in su cupone e siat candho est in sa carrada ma faet ancora ispuma; sentire coment'e abbruxore in sa carre po fogu o àteru Sinònimos e contràrios fudhire Maneras de nàrrere csn: iscapai a b., pesare a b. = pesare su bullu, comintzare a budhire; b. a sollenu = a fogu lenu Frases s'abba no est budhindhe: àrtziali su fogu! ◊ candho s'abba est budhindhe bètache sos macarrones ◊ s'àcua est budhendi a cróculus in sa pingiada ◊ s'erbuzu cheret budhidu, piscadu e cundhidu 2. su binu est budhindhe in sa cuba 3. custu fogu a tropu mi est budhindhe Sambenados e Provèrbios prb: a fortza de budhiri sa pingiada s'iscrobecat Ètimu ltn. bullire Tradutziones Frantzesu bouillir, fermenter Ingresu to boil, to ferment Ispagnolu hervir Italianu bollire, lessare, fermentare Tedescu sieden, kochen, gären.

«« Torra a chircare