abbarrigàre , vrb Definition fàere fortza faendho pesu o ispinghendho de pitzu, incracare faendho pesu Synonyms e antonyms abbaticare, apretigare, carcare, imbarrigare, incalcare Etymon srd. Translations French appuyer, presser English to press Spanish apretar Italian prèmere German drücken.

arrambàre , vrb: arrumai 1, arrumbai, arrumbare Definition acostire una cosa a un'àtera po no si che furriare, ponendho sa parte bàscia in terra e sa de pitzu acostia, tocandho a calecuna cosa, imbarare; rfl. su si acostire, aguantare a ccn. cosa, a calecunu; abbarrare ibertandho, firmos, pònnere o lassare una cosa in calecunu logu o tretu; restare, abbarrare / andhare a s'arramba arramba = aguantendisí a totu is cosas chi agatat caminendi ca timit de arrúiri Synonyms e antonyms acotzai, arremai 1, imbarare, incarrutzai / abertai / abarrai, restai Sentences est arrumbada piena de piúere sa càscia antiga ◊ est arrumbadu a su muru in su cuzone ◊ est arrambatu a su trutzu ◊ it'est unu it'est unu chi zuchet dóichi cambas chi donzunu si bi arrambat? ◊ andho arrambadu a sos muros ◊ su campanile est arrumbadu a sa chéjia ◊ est sétziu in terra arrumbau cun s'ischina a su muru 3. una intrat e s'àtera arrumbat foras a orbetare ◊ in custa ponidura depes arrumbare finas a arbèschere 4. de issos ndh’at rutu medas a tretu de no ndhe arrumbare unu vivu Translations French appuyer English to lay Spanish apoyar, arrimar Italian appoggiare German lehnen.

arremài 1 , vrb: arremare 1, arrimai, arrimare Definition pònnere in terra, a una parte o fintzes chistia calecuna cosa chi si portat in manos o ananti; firmare, mescamente a pausare cicios o acostios a calecuna cosa, o fintzes in letu o in domo po maladia; bogare de cabu o cessare de fàere una cosa, una faina (fintzes abbandhonare deunudotu, iscabudare), de unu bestimentu; fintzes firmare a unu andhandho Synonyms e antonyms afrimai, arrambare, arressare, imbarare, incarrutzai, pònnere / corcare, pasiai | ctr. andai, fàchere, picare Idioms csn: arrimai su càrrigu, is armas, unu triballu, su zogu = pònnere, lassare istare, tasire; arrimaisí a ccn. = chircare apozos, acotzus, piagheres; a soli arrimau = pustis chi si ch'est intradu su sole; zúghere una cosa a s'arrima arrima = ponendidha e portendidha de unu tretu a s'àteru foras de su postu suu Sentences su mucadori dh'apu arrimau in sa cadira ◊ no poto agatare sos ochiales: ello inue los apo arrimados? ◊ su dinai de su trabballu tú no dh'arrimas tui? 2. si nch'est arrimau a su muru ◊ in crésia si ponit sempri arrimau a su lacu de s'àcua santa ◊ ndi arribbant assuentaus duus gopais e si arrimant unu pagu ◊ sa pedra trodhulana si arremat e ponet lana (G.Cossu)◊ mi arrimu a su truncu de unu bellu imbragu (E.Pintor Sirigu)◊ fut cantzau e si est arremau in su crocadorxu ◊ a betzu unu si che arrimat deunudotu 3. arrima su chi ses faghindhe ca azuas a mie! ◊ a mesudie arrimamus pro manigare 4. una die l'at arrimada e li at nau: Ello, comà, s'óciu bos ndhe apo tirau chi colaes frita che nive? Etymon ctl., spn. Translations French appuyer, poser English to lean Spanish apoyar, arrimar Italian poggiare, adagiare, depórre, depositare, disméttere German legen, niederlegen.

asubài , vrb Definition pònnere asuba, in pitzu, pònnere subràbare, a muntone, arrimare a una parte Synonyms e antonyms imbarrigare, incarrutzai / aremai 1 / ammuntonae Sentences si fut postu a fraigai una domu e iat fatu is fundatzionis asubendidhas a sa roca ◊ unus cantu iant betiu is piciochedhus insoru e dh'iant domandau de dhis asubai is manus (Ev)◊ est dormiu cun sa conca asubada a unu cuscinu ◊ su segretàriu at abertu su registru e si dhui est asubau cun is manus 2. asubau su bestimentu a una parti e pigau unu pannu, si dh'iat trogau a sintzu Etymon srd. Translations French appuyer sur… English to put on Spanish apoyar sobre Italian poggiare sópra German stellen.

imbarài , vrb: imbarare, imbarari, immarare Definition istare firmos, abbarrare fintzes ibertandho; pònnere acanta, in pitzu o coment’e acostiu a calecuna cosa o logu po pausare o àteru; incrubare, abbasciare coment’e orruendho a un’ala Synonyms e antonyms abarrai, abertai, addurae, afrimai, arremai 1, aturai, tratèniri / acotzai, afacai, arrambare, imbarrigare, pònnere / ispendhentare, parangai, tambulare Idioms csn: imbarare sa zanna = serràrela ma no dereta, a manera chi istet pagu pagu iscanzada o a donzi modu chentza la friscare; i. de assentu = abarrai de acórdiu Sentences nàrali ch'imbaret a candho passat sa fioca ◊ a imbaras un'iscuta? ◊ su pisedhu fit duos meses imbarendhe su fúbbaru de pedhe ◊ s'imbaraiat in faedhadas longas (A.Paba)◊ o un'iscusa o s'àtera, fateit imbarare a tiu Nigola finas a su sero ◊ su catziadore isparat e su puzone imbarat mortu ◊ no cherjo èssere unu trastu imbarau in mesu de cosas betzas ◊ sa cumpagna tua ti est imbarendhe cun su coro allutu 2. su carru si ch'est imbarau a su parapetus ◊ semus imbaratos a su muru ◊ dhi fut beniu un'iscimíngiu e si fut imbarau a su marroni ◊ fut sétziu, cun is manus imbaradas a is còscias ◊ candho ibbabbu istentavat a ghirare, immamma s'imbaravat a su canterile, cun sos òcios in sa mina ◊ pigat su pitariolu, si dh'imbarat a lavras e cumènciat a sonare ◊ fut imbara imbara ca no si poderàt prantau po su binu chi s'iat bufau 3. su càrrigu est imbarau a una parti ◊ su mururdu lu peso imbarau ca aguantat de prus 4. sos poetas lis dant su chi emmo imbarendhe de assentu de si presentare su sàpadu pro sa festa Surnames and Proverbs prb: a chie li dolet sa dente sa limba s'imbarat Translations French appuyer English to lean, to lay Spanish apoyar Italian appoggiare German lehnen.

iscarchiàre, iscarchinàre , vrb: iscarcinae, scarcinai Definition catzigare, cracare cun is peis po pistare sa cosa; fintzes istribitare, acropare is peis a terra lestros po protesta, fàere su rebbellu Synonyms e antonyms acacigai, acarcangiai, iscarchedhare Sentences at cumintzatu a iscarchiare fachenne un'ispétzia de ballu supra de su sacu de s'àchina in su lacu Etymon srd. Translations French fouler, appuyer English to crush Spanish pisar Italian pigiare, gualcare German pressen, walken.

prèmere, prèmi , vrb: prèmmere, prèmmiri Definition fàere fortza (de pesu o de àteru) apitzu, coment'e incracandho, fintzes coment'e istringhendho Synonyms e antonyms afíere, incalcare, isprèmere, istrígnere, tilpiare Etymon ltn. premere Translations French appuyer, presser English to press, to squeeze Spanish apretar Italian prèmere, sprèmere German drücken, ausdrücken.

«« Search again