abbaticàre , vrb: abbatigare,
abbatzicare Definition
fàere pesu incracandho o ispinghendho de pitzu
Synonyms e antonyms
abbarrigare,
acacigai,
apistulare,
carcare,
incalcare,
pretare
/
strecae
Sentences
su pesu de sa carena l'abbatzicaiat
2.
sa lamedha l'at abbatzicata che tubbedhu líticu de dentifritzu
Etymon
srd.
Translations
French
fouler
English
to press
Spanish
apretar,
comprimir
Italian
pigiare,
comprìmere
German
drücken.
ammustài , vrb: ammustare Definition
catzigare, istrecare o mòlere s’àghina po fàere su mustu; aciúnghere mustu; piscare sa binatza a istrégiu (cofa) po che lassare iscolare su mustu innanti de dha prentzare
Etymon
srd.
Translations
French
fouler le raisin
English
to press grapes
Spanish
pisar la uva
Italian
pigiare l'uva
German
die Trauben pressen.
cacigài , vrb: acacigai,
caltzigai,
carcigai,
carcigare,
caticare,
catigare,
catziare 1,
catzigae,
catzigare Definition
pistare, istrecare sa cosa passandhochedhi apitzu, cracare cun is peis, pònnere is peis apitzu; fàere male, isfrutare a unu
Synonyms e antonyms
abbaticare,
acarcangiai,
addongare,
apatigai,
apetillai,
apeutare,
incalcare,
iscarcanzare,
ischitzare,
istraitzare
Idioms
csn:
a cantu podet caticare ocru = a cantu podet afíere ogru, bídere atesu, meda; tènnere su chelu a bíere e sa terra a catigare = póveru chentza nudha, a s'úrtimu etzessu
Sentences
is giorronadas suas fiant a binnennare, catziare àniga, mirare cupones, prentzare binatza (R.Sardella)◊ tantu ca abba e ludu gei ndhe càtzigas cantu ndhe at catzigadu babbu meu!…
2.
fintzas sa frommígula, si la càtigant, si girat
3.
fit diventada manna a cantu podiat caticare ocru
Etymon
ltn.
coactare
Translations
French
fouler,
piétiner
English
to trample on
Spanish
pisar
Italian
calpestare
German
zertreten.
calcài , vrb: acracai,
calcare,
carcai,
carcare,
cracai,
cracare 1,
cascare 2 Definition
ispínghere de pitzu a bàsciu, fàere pesu de pitzu, mescamente cun is peis; atripare, cúrrere aifatu a ccn. po iscúdere, mossigare e àteru, fintzes iscrocorigare, bociare in iscola
Synonyms e antonyms
abbarrigare,
abbaticare,
catigare,
incalcare,
ischitzare
/
corpare,
fichire,
istriulare,
perseghire
/
iscorcorigare
Idioms
csn:
cracai s'àxina = catigare sa ua a fàghere binu; cracai orbaci = iscarchiare; giogai a cracai = a su tene tene, a tènnere; cracare a boghes = abboghinare, itzerriai
Sentences
Turcus e Morus, che frumi calau, a cuadhu si ghetant, a isproni cracau! ◊ fut cun sa berrita cracada in faci ◊ custu est piriciou cracau me in domu ◊ no fait mancu a papai ambuàcia comenti festus una borta… chi dhus crachint in pràcia, dhus crachint! ◊ gei ndi portat de cambas po cracai, cussu curridori!…
2.
chi benit s'esatori, cracadhi ferru! ◊ de diora meda est chi ti nci as cracau in cropus cussa fita manna de civraxu!…◊ crachissinci su didu in buca fintzas a sa gannarotza, ca gei dhi fait efetu!
3.
a su gatixedhu, candu bandat a sui, sa mama dhu cracat, ca est istitendidhu ◊ tocat a cracai a perda sa craba, chi si nche istésiat ◊ lah ca ti cracat su sintzu, ca dhoi nd'at meda! ◊ dhoi apu agatau animalis in bíngia e dhus apu cracaus
4.
is duus sirbonis ant cracau a si mossiai s'unu cun s'atru
5.
cracat a boghes e artzat is manos a chelu: iat bintu su pannu!
Etymon
ltn.
calcare
Translations
French
fouler,
tasser
English
to press
Spanish
pisar
Italian
calcare,
pigiare
German
treten.
irbesciài, irbessiàre , vrb: irbissiare,
irvessiare,
isbesciare,
isbessare Definition
furriare o tròchere a un'ala nau mescamente de un'arremu chi a s'ifortzu si che movet de s'annoigadórgiu
Synonyms e antonyms
bocare,
ilgiogare,
illogare,
innoigare,
irbièscere,
irdroghillae,
isconzare,
isgioghedhare,
scadrogai,
sciadhie
Sentences
giuto su pè drestu isbesciadu ◊ dh'iat tirada finas a cantu dh'iat irbesciau is brassus
Etymon
srd.
Translations
French
se fouler,
se luxer
English
to dislocate
Spanish
dislocar,
torcer
Italian
slogare
German
verrenken.
iscarchiàre, iscarchinàre , vrb: iscarcinae,
scarcinai Definition
catzigare, cracare cun is peis po pistare sa cosa; fintzes istribitare, acropare is peis a terra lestros po protesta, fàere su rebbellu
Synonyms e antonyms
acacigai,
acarcangiai,
iscarchedhare
Sentences
at cumintzatu a iscarchiare fachenne un'ispétzia de ballu supra de su sacu de s'àchina in su lacu
Etymon
srd.
Translations
French
fouler,
appuyer
English
to crush
Spanish
pisar
Italian
pigiare,
gualcare
German
pressen,
walken.
scadrogài , vrb: iscrodocare*,
scardogai,
scodrogai,
scordocai,
scordogai Definition
bogare de pare, nau mescamente de ossos, de is crogas
Synonyms e antonyms
iderrigari,
illumbai,
illumbedhare,
irdroghillae,
irrenare,
isarrigai,
iscrocare 1,
sdellocai,
isderenare
Sentences
pesa de mesu ca bandu a dhu circai: chi dh'aferru dhu scadrogu! ◊ est totu struciendusí: nau ca est sannori chi si scadrogat! ◊ nchi dhu scodroghit sa manu de sa dustítzia! ◊ agiummai mi scardogu su tzugu acomenti mi as fatu furriai!
2.
custus sàndalus si funt totu scordogaus
3.
su soli mi scardogat
Translations
French
se fouler,
se luxer
English
to dislocate
Spanish
dislocar,
torcer
Italian
slogare
German
verrenken.