abbaticàre , vrb: abbatigare, abbatzicare Definitzione fàere pesu incracandho o ispinghendho de pitzu Sinònimos e contràrios abbarrigare, acacigai, apistulare, carcare, incalcare, pretare / strecae Frases su pesu de sa carena l'abbatzicaiat 2. sa lamedha l'at abbatzicata che tubbedhu líticu de dentifritzu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fouler Ingresu to press Ispagnolu apretar, comprimir Italianu pigiare, comprìmere Tedescu drücken.
ammustài , vrb: ammustare Definitzione catzigare, istrecare o mòlere s’àghina po fàere su mustu; aciúnghere mustu; piscare sa binatza a istrégiu (cofa) po che lassare iscolare su mustu innanti de dha prentzare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fouler le raisin Ingresu to press grapes Ispagnolu pisar la uva Italianu pigiare l'uva Tedescu die Trauben pressen.
cacigài , vrb: acacigai, caltzigai, carcigai, carcigare, caticare, catigare, catziare 1, catzigae, catzigare Definitzione pistare, istrecare sa cosa passandhochedhi apitzu, cracare cun is peis, pònnere is peis apitzu; fàere male, isfrutare a unu Sinònimos e contràrios abbaticare, acarcangiai, addongare, apatigai, apetillai, apeutare, incalcare, iscarcanzare, ischitzare, istraitzare Maneras de nàrrere csn: a cantu podet caticare ocru = a cantu podet afíere ogru, bídere atesu, meda; tènnere su chelu a bíere e sa terra a catigare = póveru chentza nudha, a s'úrtimu etzessu Frases is giorronadas suas fiant a binnennare, catziare àniga, mirare cupones, prentzare binatza (R.Sardella)◊ tantu ca abba e ludu gei ndhe càtzigas cantu ndhe at catzigadu babbu meu!… 2. fintzas sa frommígula, si la càtigant, si girat 3. fit diventada manna a cantu podiat caticare ocru Ètimu ltn. coactare Tradutziones Frantzesu fouler, piétiner Ingresu to trample on Ispagnolu pisar Italianu calpestare Tedescu zertreten.
calcài , vrb: acracai, calcare, carcai, carcare, cracai, cracare 1, cascare 2 Definitzione ispínghere de pitzu a bàsciu, fàere pesu de pitzu, mescamente cun is peis; atripare, cúrrere aifatu a ccn. po iscúdere, mossigare e àteru, fintzes iscrocorigare, bociare in iscola Sinònimos e contràrios abbarrigare, abbaticare, catigare, incalcare, ischitzare / corpare, fichire, istriulare, perseghire / iscorcorigare Maneras de nàrrere csn: cracai s'àxina = catigare sa ua a fàghere binu; cracai orbaci = iscarchiare; giogai a cracai = a su tene tene, a tènnere; cracare a boghes = abboghinare, itzerriai Frases Turcus e Morus, che frumi calau, a cuadhu si ghetant, a isproni cracau! ◊ fut cun sa berrita cracada in faci ◊ custu est piriciou cracau me in domu ◊ no fait mancu a papai ambuàcia comenti festus una borta… chi dhus crachint in pràcia, dhus crachint! ◊ gei ndi portat de cambas po cracai, cussu curridori!… 2. chi benit s'esatori, cracadhi ferru! ◊ de diora meda est chi ti nci as cracau in cropus cussa fita manna de civraxu!…◊ crachissinci su didu in buca fintzas a sa gannarotza, ca gei dhi fait efetu! 3. a su gatixedhu, candu bandat a sui, sa mama dhu cracat, ca est istitendidhu ◊ tocat a cracai a perda sa craba, chi si nche istésiat ◊ lah ca ti cracat su sintzu, ca dhoi nd'at meda! ◊ dhoi apu agatau animalis in bíngia e dhus apu cracaus 4. is duus sirbonis ant cracau a si mossiai s'unu cun s'atru 5. cracat a boghes e artzat is manos a chelu: iat bintu su pannu! Ètimu ltn. calcare Tradutziones Frantzesu fouler, tasser Ingresu to press Ispagnolu pisar Italianu calcare, pigiare Tedescu treten.
irbesciài, irbessiàre , vrb: irbissiare, irvessiare, isbesciare, isbessare Definitzione furriare o tròchere a un'ala nau mescamente de un'arremu chi a s'ifortzu si che movet de s'annoigadórgiu Sinònimos e contràrios bocare, ilgiogare, illogare, innoigare, irbièscere, irdroghillae, isconzare, isgioghedhare, scadrogai, sciadhie Frases giuto su pè drestu isbesciadu ◊ dh'iat tirada finas a cantu dh'iat irbesciau is brassus Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu se fouler, se luxer Ingresu to dislocate Ispagnolu dislocar, torcer Italianu slogare Tedescu verrenken.
iscarchiàre, iscarchinàre , vrb: iscarcinae, scarcinai Definitzione catzigare, cracare cun is peis po pistare sa cosa; fintzes istribitare, acropare is peis a terra lestros po protesta, fàere su rebbellu Sinònimos e contràrios acacigai, acarcangiai, iscarchedhare Frases at cumintzatu a iscarchiare fachenne un'ispétzia de ballu supra de su sacu de s'àchina in su lacu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fouler, appuyer Ingresu to crush Ispagnolu pisar Italianu pigiare, gualcare Tedescu pressen, walken.
scadrogài , vrb: iscrodocare*, scardogai, scodrogai, scordocai, scordogai Definitzione bogare de pare, nau mescamente de ossos, de is crogas Sinònimos e contràrios iderrigari, illumbai, illumbedhare, irdroghillae, irrenare, isarrigai, iscrocare 1, sdellocai, isderenare Frases pesa de mesu ca bandu a dhu circai: chi dh'aferru dhu scadrogu! ◊ est totu struciendusí: nau ca est sannori chi si scadrogat! ◊ nchi dhu scodroghit sa manu de sa dustítzia! ◊ agiummai mi scardogu su tzugu acomenti mi as fatu furriai! 2. custus sàndalus si funt totu scordogaus 3. su soli mi scardogat Tradutziones Frantzesu se fouler, se luxer Ingresu to dislocate Ispagnolu dislocar, torcer Italianu slogare Tedescu verrenken.