afavàdu , agt: afavau Definition
de afavare; immalaidau de sa fae chi at papau; chi est chentza fortzas, arréndhiu coment'e malàidu de afavamentu, chi si est pérdiu de ànimu
Synonyms e antonyms
afaighedhau
/
cdh. afaatu
Etymon
srd.
Translations
French
malade,
atteint du favisme
English
a person which can easily contract the ilness of favism
Spanish
que padece favismo
Italian
fàbico
German
Bohnenvergiftung (Fabismus)
ammaladiài , vrb: ammalaidae,
ammalaidare,
ammalaidari,
ammalariai,
ammobadiai,
ammobeidai,
maladiare Definition
orrúere a malàidu, ingòllere maladia
Synonyms e antonyms
ammagagnare,
apuntorai,
demare,
ilmaladiare,
inciacai,
tunconire
| ctr.
sanai
Sentences
cussa piciochedha po s'iscola fait fintzas a si ammobadiai ◊ depestus andai, ma si fiat ammobadiada sa cani e no at fatu prus (A.Garau)◊ is cosas in iscàtula ti creis ca no faint ammalariai sa genti? ◊ Pepina fiat giòvana candu si fiat ammobeidada (A.Merici)
Etymon
srd.
Translations
French
tomber malade
English
to fall ill
Spanish
enfermar
Italian
ammalarsi
German
krank werden.
ilmaladiàre , vrb: immabadiai,
immalaidare,
irmadaliare,
irmaladiare,
irmalaidare,
irmalavidare,
ismalaidare Definition
orrúere malàidu, ingòllere maladia
Synonyms e antonyms
ammagagnare,
ammaladiai,
apuntorai,
demare,
inciacai,
tunconire
| ctr.
sanai
Sentences
si est immalaidau de malària ◊ maigantas cosas podent fàghere immalaidare ◊ s'erba frita de ghidhighia podet irmadaliare sas crapas ◊ pro cuss'istrachiore si est irmalaidatu ◊ custu tempus a mufore irmalàidat sas binzas ◊ cust'ómine si immalaideit duas bias ◊ babbu si fiat immabadiau meda ◊ si est irmalavidadu mamale
Etymon
srd.
Translations
French
tomber malade
English
to fall ill
Spanish
enfermar
Italian
ammalare
German
krank werden.
iscunsértu , agt, nm: iscuntzertu,
iscussertu,
iscussestu Definition
nau de unu, chi est maladióngiu; nau de un'aparíciu, de una màchina, chi no andhat, chi no funtzionat, chi at fatu iscónciu, guastu; nau de su tempus, chi est faendho malu, légiu; su guastu o neghe, dannu chi no lassat funtzionare a dovere calecuna cosa
Synonyms e antonyms
dissàntara,
gastu 1,
iscónciu,
iscuncossu,
iscunsertadu,
maladióngiu,
scuncordau
| ctr.
cunseltu
Idioms
csn:
so iscussertu = seu scónciu, m'intendu mali; barra iscusselta = unu chi foedhat tropu e no a tonu
Sentences
unu rellozu iscussertu no marcat su tempus
2.
si bi at calchi iscussertu lu reparas ◊ cussa màchina zughet iscussertu mannu e a l'acontzare mancu cumbenit ◊ s’iscussertu de sa limba sarda est comintzadu candho semus passados dae s’oralidade a sa cultura iscrita generalizada (S.Seu)◊ a ndhe faghent de iscussertu sos terremotos!…
Etymon
srd.
Translations
French
en panne,
détraqué,
malade
English
spoiled,
going wrong,
sick
Spanish
estropeado,
enfermo
Italian
guasto,
non funzionante,
ammalato
German
kaputt,
krank.
malàdiu , agt, nm: malàidu,
malaiu,
malàriu,
malàvidu,
malàviu,
maràriu,
moàdiu,
mobàdiu,
mouàdiu Definition
chi o chie at pérdiu sa salude, chi sufrit o tenet ccn. male
Synonyms e antonyms
arrimadu,
demadu,
firmu,
tunconidu
| ctr.
sanu
Idioms
csn:
rúere m., a m. = irmalaidare, leare carchi maladia; dàresi a m. = fàghere finta de èssere malàidu; m. in puntu de morti = grave, morindhe; m. a conca = chi no est zustu de conca, macu, irbariadu, de cumportamentu fora de tinu; su m. no si abbizat = no atuat, at pérdidu sos sentidos
Sentences
portas is ogus malàidus ◊ chi ses malaia meda tzérrio s’arretore! ◊ so rutu malàidu dai candho mi ant leadu de lantza e de punta ◊ a sas tres dies rughet a malàdia sa sorre ◊ fit malàvidu dae meda ◊ issu est arrutu malàriu ◊ si dat a malàidu e si ponet in letu ◊ fut bonu e atentu a sarbare malaios e pòberos ◊ marària… a conca, est, cussa!
Etymon
ltn.
malehabitus
Translations
French
malade,
infirme
English
sick
Spanish
enfermo
Italian
ammalato,
inférmo
German
krank,
Kranke.