ammarturàu , pps, agt: ammarturiadu,
marturau Definition
de ammarturai; chi est sèmpere malàidu meda
Synonyms e antonyms
màlturu
/
isbagazadu
2.
fut ammarturau: de otu annus no si podiat movi de aundi fut crocau ◊ dhu'iat un'ómini ammarturau a is cambas de candu fut nàsciu
3.
semus totu ammarturiados de su viazu longu ◊ minadoris e minieras funt una parti manna de s'istória de sa terra nosta ammarturiada
Translations
French
infirme
English
chronic patient
Spanish
enfermo crónico
Italian
malato crònico
German
chronischer Kranker.
búrtzu 1 , nm Definition
maladia chi benit a is cuadhos: maladia de s'urtzu, assubentu
Scientific Terminology
mld
Etymon
ltn.
vulsus
Translations
French
poussif,
pousse
English
weak (ness)
Spanish
enfermo de huélfago
Italian
bólso,
bolsàggine
German
Engbrüstige,
Engbrüstigkeit.
indemàu , agt Definition
chi at ingortu atema, temiadu, chi tenet calecuna mància in sa salude: si narat de is animales magangiaos o malesanos
Synonyms e antonyms
demadu,
incimiau,
tacadu,
temósigu,
temosu,
tunconidu
| ctr.
sanu,
líaru
Etymon
srd.
Translations
French
malsain,
maladif
English
unhealthy,
affected
Spanish
enfermo,
enfermizo
Italian
malsano,
colpito
German
ungesund.
iscunsértu , agt, nm: iscuntzertu,
iscussertu,
iscussestu Definition
nau de unu, chi est maladióngiu; nau de un'aparíciu, de una màchina, chi no andhat, chi no funtzionat, chi at fatu iscónciu, guastu; nau de su tempus, chi est faendho malu, légiu; su guastu o neghe, dannu chi no lassat funtzionare a dovere calecuna cosa
Synonyms e antonyms
dissàntara,
gastu 1,
iscónciu,
iscuncossu,
iscunsertadu,
maladióngiu,
scuncordau
| ctr.
cunseltu
Idioms
csn:
so iscussertu = seu scónciu, m'intendu mali; barra iscusselta = unu chi foedhat tropu e no a tonu
Sentences
unu rellozu iscussertu no marcat su tempus
2.
si bi at calchi iscussertu lu reparas ◊ cussa màchina zughet iscussertu mannu e a l'acontzare mancu cumbenit ◊ s’iscussertu de sa limba sarda est comintzadu candho semus passados dae s’oralidade a sa cultura iscrita generalizada (S.Seu)◊ a ndhe faghent de iscussertu sos terremotos!…
Etymon
srd.
Translations
French
en panne,
détraqué,
malade
English
spoiled,
going wrong,
sick
Spanish
estropeado,
enfermo
Italian
guasto,
non funzionante,
ammalato
German
kaputt,
krank.
malàdiu , agt, nm: malàidu,
malaiu,
malàriu,
malàvidu,
malàviu,
maràriu,
moàdiu,
mobàdiu,
mouàdiu Definition
chi o chie at pérdiu sa salude, chi sufrit o tenet ccn. male
Synonyms e antonyms
arrimadu,
demadu,
firmu,
tunconidu
| ctr.
sanu
Idioms
csn:
rúere m., a m. = irmalaidare, leare carchi maladia; dàresi a m. = fàghere finta de èssere malàidu; m. in puntu de morti = grave, morindhe; m. a conca = chi no est zustu de conca, macu, irbariadu, de cumportamentu fora de tinu; su m. no si abbizat = no atuat, at pérdidu sos sentidos
Sentences
portas is ogus malàidus ◊ chi ses malaia meda tzérrio s’arretore! ◊ so rutu malàidu dai candho mi ant leadu de lantza e de punta ◊ a sas tres dies rughet a malàdia sa sorre ◊ fit malàvidu dae meda ◊ issu est arrutu malàriu ◊ si dat a malàidu e si ponet in letu ◊ fut bonu e atentu a sarbare malaios e pòberos ◊ marària… a conca, est, cussa!
Etymon
ltn.
malehabitus
Translations
French
malade,
infirme
English
sick
Spanish
enfermo
Italian
ammalato,
inférmo
German
krank,
Kranke.