ammarturàu , pps, agt: ammarturiadu,
marturau Definitzione
de ammarturai; chi est sèmpere malàidu meda
Sinònimos e contràrios
màlturu
/
isbagazadu
2.
fut ammarturau: de otu annus no si podiat movi de aundi fut crocau ◊ dhu'iat un'ómini ammarturau a is cambas de candu fut nàsciu
3.
semus totu ammarturiados de su viazu longu ◊ minadoris e minieras funt una parti manna de s'istória de sa terra nosta ammarturiada
Tradutziones
Frantzesu
infirme
Ingresu
chronic patient
Ispagnolu
enfermo crónico
Italianu
malato crònico
Tedescu
chronischer Kranker.
búrtzu 1 , nm Definitzione
maladia chi benit a is cuadhos: maladia de s'urtzu, assubentu
Terminologia iscientìfica
mld
Ètimu
ltn.
vulsus
Tradutziones
Frantzesu
poussif,
pousse
Ingresu
weak (ness)
Ispagnolu
enfermo de huélfago
Italianu
bólso,
bolsàggine
Tedescu
Engbrüstige,
Engbrüstigkeit.
indemàu , agt Definitzione
chi at ingortu atema, temiadu, chi tenet calecuna mància in sa salude: si narat de is animales magangiaos o malesanos
Sinònimos e contràrios
demadu,
incimiau,
tacadu,
temósigu,
temosu,
tunconidu
| ctr.
sanu,
líaru
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
malsain,
maladif
Ingresu
unhealthy,
affected
Ispagnolu
enfermo,
enfermizo
Italianu
malsano,
colpito
Tedescu
ungesund.
iscunsértu , agt, nm: iscuntzertu,
iscussertu,
iscussestu Definitzione
nau de unu, chi est maladióngiu; nau de un'aparíciu, de una màchina, chi no andhat, chi no funtzionat, chi at fatu iscónciu, guastu; nau de su tempus, chi est faendho malu, légiu; su guastu o neghe, dannu chi no lassat funtzionare a dovere calecuna cosa
Sinònimos e contràrios
dissàntara,
gastu 1,
iscónciu,
iscuncossu,
iscunsertadu,
maladióngiu,
scuncordau
| ctr.
cunseltu
Maneras de nàrrere
csn:
so iscussertu = seu scónciu, m'intendu mali; barra iscusselta = unu chi foedhat tropu e no a tonu
Frases
unu rellozu iscussertu no marcat su tempus
2.
si bi at calchi iscussertu lu reparas ◊ cussa màchina zughet iscussertu mannu e a l'acontzare mancu cumbenit ◊ s’iscussertu de sa limba sarda est comintzadu candho semus passados dae s’oralidade a sa cultura iscrita generalizada (S.Seu)◊ a ndhe faghent de iscussertu sos terremotos!…
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
en panne,
détraqué,
malade
Ingresu
spoiled,
going wrong,
sick
Ispagnolu
estropeado,
enfermo
Italianu
guasto,
non funzionante,
ammalato
Tedescu
kaputt,
krank.
malàdiu , agt, nm: malàidu,
malaiu,
malàriu,
malàvidu,
malàviu,
maràriu,
moàdiu,
mobàdiu,
mouàdiu Definitzione
chi o chie at pérdiu sa salude, chi sufrit o tenet ccn. male
Sinònimos e contràrios
arrimadu,
demadu,
firmu,
tunconidu
| ctr.
sanu
Maneras de nàrrere
csn:
rúere m., a m. = irmalaidare, leare carchi maladia; dàresi a m. = fàghere finta de èssere malàidu; m. in puntu de morti = grave, morindhe; m. a conca = chi no est zustu de conca, macu, irbariadu, de cumportamentu fora de tinu; su m. no si abbizat = no atuat, at pérdidu sos sentidos
Frases
portas is ogus malàidus ◊ chi ses malaia meda tzérrio s’arretore! ◊ so rutu malàidu dai candho mi ant leadu de lantza e de punta ◊ a sas tres dies rughet a malàdia sa sorre ◊ fit malàvidu dae meda ◊ issu est arrutu malàriu ◊ si dat a malàidu e si ponet in letu ◊ fut bonu e atentu a sarbare malaios e pòberos ◊ marària… a conca, est, cussa!
Ètimu
ltn.
malehabitus
Tradutziones
Frantzesu
malade,
infirme
Ingresu
sick
Ispagnolu
enfermo
Italianu
ammalato,
inférmo
Tedescu
krank,
Kranke.