afavàdu , agt: afavau Definitzione
de afavare; immalaidau de sa fae chi at papau; chi est chentza fortzas, arréndhiu coment'e malàidu de afavamentu, chi si est pérdiu de ànimu
Sinònimos e contràrios
afaighedhau
/
cdh. afaatu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
malade,
atteint du favisme
Ingresu
a person which can easily contract the ilness of favism
Ispagnolu
que padece favismo
Italianu
fàbico
Tedescu
Bohnenvergiftung (Fabismus)
ammaladiài , vrb: ammalaidae,
ammalaidare,
ammalaidari,
ammalariai,
ammobadiai,
ammobeidai,
maladiare Definitzione
orrúere a malàidu, ingòllere maladia
Sinònimos e contràrios
ammagagnare,
apuntorai,
demare,
ilmaladiare,
inciacai,
tunconire
| ctr.
sanai
Frases
cussa piciochedha po s'iscola fait fintzas a si ammobadiai ◊ depestus andai, ma si fiat ammobadiada sa cani e no at fatu prus (A.Garau)◊ is cosas in iscàtula ti creis ca no faint ammalariai sa genti? ◊ Pepina fiat giòvana candu si fiat ammobeidada (A.Merici)
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
tomber malade
Ingresu
to fall ill
Ispagnolu
enfermar
Italianu
ammalarsi
Tedescu
krank werden.
ilmaladiàre , vrb: immabadiai,
immalaidare,
irmadaliare,
irmaladiare,
irmalaidare,
irmalavidare,
ismalaidare Definitzione
orrúere malàidu, ingòllere maladia
Sinònimos e contràrios
ammagagnare,
ammaladiai,
apuntorai,
demare,
inciacai,
tunconire
| ctr.
sanai
Frases
si est immalaidau de malària ◊ maigantas cosas podent fàghere immalaidare ◊ s'erba frita de ghidhighia podet irmadaliare sas crapas ◊ pro cuss'istrachiore si est irmalaidatu ◊ custu tempus a mufore irmalàidat sas binzas ◊ cust'ómine si immalaideit duas bias ◊ babbu si fiat immabadiau meda ◊ si est irmalavidadu mamale
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
tomber malade
Ingresu
to fall ill
Ispagnolu
enfermar
Italianu
ammalare
Tedescu
krank werden.
iscunsértu , agt, nm: iscuntzertu,
iscussertu,
iscussestu Definitzione
nau de unu, chi est maladióngiu; nau de un'aparíciu, de una màchina, chi no andhat, chi no funtzionat, chi at fatu iscónciu, guastu; nau de su tempus, chi est faendho malu, légiu; su guastu o neghe, dannu chi no lassat funtzionare a dovere calecuna cosa
Sinònimos e contràrios
dissàntara,
gastu 1,
iscónciu,
iscuncossu,
iscunsertadu,
maladióngiu,
scuncordau
| ctr.
cunseltu
Maneras de nàrrere
csn:
so iscussertu = seu scónciu, m'intendu mali; barra iscusselta = unu chi foedhat tropu e no a tonu
Frases
unu rellozu iscussertu no marcat su tempus
2.
si bi at calchi iscussertu lu reparas ◊ cussa màchina zughet iscussertu mannu e a l'acontzare mancu cumbenit ◊ s’iscussertu de sa limba sarda est comintzadu candho semus passados dae s’oralidade a sa cultura iscrita generalizada (S.Seu)◊ a ndhe faghent de iscussertu sos terremotos!…
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
en panne,
détraqué,
malade
Ingresu
spoiled,
going wrong,
sick
Ispagnolu
estropeado,
enfermo
Italianu
guasto,
non funzionante,
ammalato
Tedescu
kaputt,
krank.
malàdiu , agt, nm: malàidu,
malaiu,
malàriu,
malàvidu,
malàviu,
maràriu,
moàdiu,
mobàdiu,
mouàdiu Definitzione
chi o chie at pérdiu sa salude, chi sufrit o tenet ccn. male
Sinònimos e contràrios
arrimadu,
demadu,
firmu,
tunconidu
| ctr.
sanu
Maneras de nàrrere
csn:
rúere m., a m. = irmalaidare, leare carchi maladia; dàresi a m. = fàghere finta de èssere malàidu; m. in puntu de morti = grave, morindhe; m. a conca = chi no est zustu de conca, macu, irbariadu, de cumportamentu fora de tinu; su m. no si abbizat = no atuat, at pérdidu sos sentidos
Frases
portas is ogus malàidus ◊ chi ses malaia meda tzérrio s’arretore! ◊ so rutu malàidu dai candho mi ant leadu de lantza e de punta ◊ a sas tres dies rughet a malàdia sa sorre ◊ fit malàvidu dae meda ◊ issu est arrutu malàriu ◊ si dat a malàidu e si ponet in letu ◊ fut bonu e atentu a sarbare malaios e pòberos ◊ marària… a conca, est, cussa!
Ètimu
ltn.
malehabitus
Tradutziones
Frantzesu
malade,
infirme
Ingresu
sick
Ispagnolu
enfermo
Italianu
ammalato,
inférmo
Tedescu
krank,
Kranke.