Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

addemàre , vrb: demare Sinònimos e contràrios assubentai / ilmaladiare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu devenir poussif Ingresu to become broken winded Ispagnolu enfermar de huélfago Italianu imbolsire Tedescu dämpfig werden.

ammaladiài , vrb: ammalaidae, ammalaidare, ammalaidari, ammalariai, ammobadiai, ammobeidai, maladiare Definitzione orrúere a malàidu, ingòllere maladia Sinònimos e contràrios ammagagnare, apuntorai, demare, ilmaladiare, inciacai, tunconire | ctr. sanai Frases cussa piciochedha po s'iscola fait fintzas a si ammobadiai ◊ depestus andai, ma si fiat ammobadiada sa cani e no at fatu prus (A.Garau)◊ is cosas in iscàtula ti creis ca no faint ammalariai sa genti? ◊ Pepina fiat giòvana candu si fiat ammobeidada (A.Merici) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tomber malade Ingresu to fall ill Ispagnolu enfermar Italianu ammalarsi Tedescu krank werden.

ammarturàe, ammarturài, ammarturàre , vrb: ammarturiai, ammarturiare, marturare Definitzione orrúere a malàidu a tempos longos, màrtire, chentza ndhe pòdere sanare; nau cun arrennegu, abbarrare a tropu in letu, istare sèmpere crocau, chentza trebballare Sinònimos e contràrios irmalaidare Frases nos diamus ammarturiare labandhe a modhe in su ribu! ◊ aite isto in su letu, a mi ammarturare peus?! ◊ no si podiat movi poita de otu annus si fut ammarturau 2. at fatu su letu e si nc'est ammarturada! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu demeurer infirme Ingresu to fall ill for a long time Ispagnolu enfermar de forma crónica Italianu ammalarsi a lungo Tedescu lange erkranken.

assubentài , vrb: assubentare, assubrentare, assuentai, assuentare Definitzione èssere o fàere a assúpidu, torrare àlidu coment'e chi unu apat curtu; pigare su subentu o fúria bentosa Sinònimos e contràrios acaugare, addemare, atanare, irfodhiare, isalidare, scannai / assubrimare Frases su pipiu fiat assubentendu, cun cudhu sarragu mannu pariat donendu s'úrtimu respiru ◊ est arribbau a su monti assubentendu ◊ fiant assubentendu forti me is pesadas ◊ ses assuentendi ca fiast currendi ◊ si fiat assubrentau e isciopau puru ◊ seu giai assubentendi isceti a su pensamentu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu devenir poussif Ingresu to become broken-winded Ispagnolu jadear, enfermar de huélfago Italianu ansimare, imbolsire Tedescu keuchen, ermatten.

demàre , vrb: addemare Definitzione ingòllere tema, maladia, fàere dannu a sa salude Sinònimos e contràrios ammagagnare, ammaladiai, apuntorai, ilmaladiare, inciacai, tunconire | ctr. sanai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu attraper une maladie Ingresu to get an illness Ispagnolu enfermar Italianu prèndere una malattìa Tedescu erkranken.

ilmaladiàre , vrb: immabadiai, immalaidare, irmadaliare, irmaladiare, irmalaidare, irmalavidare, ismalaidare Definitzione orrúere malàidu, ingòllere maladia Sinònimos e contràrios ammagagnare, ammaladiai, apuntorai, demare, inciacai, tunconire | ctr. sanai Frases si est immalaidau de malària ◊ maigantas cosas podent fàghere immalaidare ◊ s'erba frita de ghidhighia podet irmadaliare sas crapas ◊ pro cuss'istrachiore si est irmalaidatu ◊ custu tempus a mufore irmalàidat sas binzas ◊ cust'ómine si immalaideit duas bias ◊ babbu si fiat immabadiau meda ◊ si est irmalavidadu mamale Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tomber malade Ingresu to fall ill Ispagnolu enfermar Italianu ammalare Tedescu krank werden.

intzimiài , vrb Definitzione ingòllere o pònnere tema, intzimia, cuménciu de maladia; cumenciare, cumenciare a si pàrrere una maladia: nau de fémina, bènnere o èssere príngia Sinònimos e contràrios atemare, cajonare, colpire, temiare / comentzari 2. cussu dh'emu intzimiau dèu ◊ est intzimiau de mali ◊ est intzimiau de machiori 3. ma poita boit sa levadora: ita est, intzimiada?! ◊ depit tenni fillu ca est intzimiada 4. is fuedhus suus no intzímiant su siléntziu chi regnat in cussu logu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu causer Ingresu to cause Ispagnolu enfermar Italianu cagionare Tedescu verursachen.

marturàre , vrb: ammarturai*, marturiai, marturiare Definitzione orrúere a malàidu a tempos longos, màrture, chentza ndhe pòdere sanare; sufrire meda, che màrture, guastare, fintzes fàere sufrire o penare Sinònimos e contràrios irmalaidare / allizare / trumentai | ctr. sanai / bodire, gosai Frases a isse lu martúriat su dolore ◊ gighiat sos ojos marturiados de su piantu ◊ tenet una fiza tunconida, marturiada in sa carena barant'annos ◊ sa Sardigna est marturiada de s'isfrutamentu 2. custa prantaza cheret prantada prima chi si martúriet de su totu 3. iscominigaus, no isceis comente marturiai is pòberos?! Tradutziones Frantzesu souffrir Ingresu to suffer a long sickness (from) Ispagnolu enfermar, sufrir mucho Italianu patire, soffrire a lungo per malattìa Tedescu leiden.