ammarturàu , pps, agt: ammarturiadu,
marturau Definizione
de ammarturai; chi est sèmpere malàidu meda
Sinonimi e contrari
màlturu
/
isbagazadu
2.
fut ammarturau: de otu annus no si podiat movi de aundi fut crocau ◊ dhu'iat un'ómini ammarturau a is cambas de candu fut nàsciu
3.
semus totu ammarturiados de su viazu longu ◊ minadoris e minieras funt una parti manna de s'istória de sa terra nosta ammarturiada
Traduzioni
Francese
infirme
Inglese
chronic patient
Spagnolo
enfermo crónico
Italiano
malato crònico
Tedesco
chronischer Kranker.
búrtzu 1 , nm Definizione
maladia chi benit a is cuadhos: maladia de s'urtzu, assubentu
Terminologia scientifica
mld
Etimo
ltn.
vulsus
Traduzioni
Francese
poussif,
pousse
Inglese
weak (ness)
Spagnolo
enfermo de huélfago
Italiano
bólso,
bolsàggine
Tedesco
Engbrüstige,
Engbrüstigkeit.
indemàu , agt Definizione
chi at ingortu atema, temiadu, chi tenet calecuna mància in sa salude: si narat de is animales magangiaos o malesanos
Sinonimi e contrari
demadu,
incimiau,
tacadu,
temósigu,
temosu,
tunconidu
| ctr.
sanu,
líaru
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
malsain,
maladif
Inglese
unhealthy,
affected
Spagnolo
enfermo,
enfermizo
Italiano
malsano,
colpito
Tedesco
ungesund.
iscunsértu , agt, nm: iscuntzertu,
iscussertu,
iscussestu Definizione
nau de unu, chi est maladióngiu; nau de un'aparíciu, de una màchina, chi no andhat, chi no funtzionat, chi at fatu iscónciu, guastu; nau de su tempus, chi est faendho malu, légiu; su guastu o neghe, dannu chi no lassat funtzionare a dovere calecuna cosa
Sinonimi e contrari
dissàntara,
gastu 1,
iscónciu,
iscuncossu,
iscunsertadu,
maladióngiu,
scuncordau
| ctr.
cunseltu
Modi di dire
csn:
so iscussertu = seu scónciu, m'intendu mali; barra iscusselta = unu chi foedhat tropu e no a tonu
Frasi
unu rellozu iscussertu no marcat su tempus
2.
si bi at calchi iscussertu lu reparas ◊ cussa màchina zughet iscussertu mannu e a l'acontzare mancu cumbenit ◊ s’iscussertu de sa limba sarda est comintzadu candho semus passados dae s’oralidade a sa cultura iscrita generalizada (S.Seu)◊ a ndhe faghent de iscussertu sos terremotos!…
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
en panne,
détraqué,
malade
Inglese
spoiled,
going wrong,
sick
Spagnolo
estropeado,
enfermo
Italiano
guasto,
non funzionante,
ammalato
Tedesco
kaputt,
krank.
malàdiu , agt, nm: malàidu,
malaiu,
malàriu,
malàvidu,
malàviu,
maràriu,
moàdiu,
mobàdiu,
mouàdiu Definizione
chi o chie at pérdiu sa salude, chi sufrit o tenet ccn. male
Sinonimi e contrari
arrimadu,
demadu,
firmu,
tunconidu
| ctr.
sanu
Modi di dire
csn:
rúere m., a m. = irmalaidare, leare carchi maladia; dàresi a m. = fàghere finta de èssere malàidu; m. in puntu de morti = grave, morindhe; m. a conca = chi no est zustu de conca, macu, irbariadu, de cumportamentu fora de tinu; su m. no si abbizat = no atuat, at pérdidu sos sentidos
Frasi
portas is ogus malàidus ◊ chi ses malaia meda tzérrio s’arretore! ◊ so rutu malàidu dai candho mi ant leadu de lantza e de punta ◊ a sas tres dies rughet a malàdia sa sorre ◊ fit malàvidu dae meda ◊ issu est arrutu malàriu ◊ si dat a malàidu e si ponet in letu ◊ fut bonu e atentu a sarbare malaios e pòberos ◊ marària… a conca, est, cussa!
Etimo
ltn.
malehabitus
Traduzioni
Francese
malade,
infirme
Inglese
sick
Spagnolo
enfermo
Italiano
ammalato,
inférmo
Tedesco
krank,
Kranke.