colpàdu , pps, agt, nm: corpadu,
corpau Definition
de colpare; guastu po calecuna maladia, nau mescamente de frutuàriu chi s'intostat e sicat in calecunu tretu de su pígiu de fora, a marcu, coment'e chi apat leau cropu; nau solu de ccn., chi no est tanti giustu de conca
Synonyms e antonyms
arropau,
scutu
/
feltu,
gastu 1
Idioms
csn:
corpadu a mortu = de ndhe mòrrere; corpadu dai sos mortos = tocadu, chi lu at curpidu carchi mortu, chi lu at tocadu zente morta; èssere corpadu a… (cragu, sèmene, machine, àteru) = chi bi ndhe ant postu tropu, tantu meda de nòghere
2.
custa pira, ocannu, est totu corpada ◊ sa néspula de s'ortu meu est totu corpada, no bi ndh'at una bella ◊ de cantu ses colpadu ses ridículu! (Piras)
3.
custu laore est corpadu a sèmene: tropu carcu e no bi faghet bonu! ◊ già che ndh'at colpados, legos e mandrones!
Translations
French
frappé,
tavelé
English
rotten
Spanish
golpeado,
podrido
Italian
colpito,
guasto,
ticchiolato
German
geschlagen,
verdorben,
fleckig.
féltu , pps, agt: fertu Definition
de fèrrere; nau de unu, chi pecat a conca, chi no est tanti giustu; nau de laore o frutuàriu, chi est guastu, abboau, mantzau; nau de cosa semenada, chi dhue ant postu tropu sèmene (tropu craca e po cussu no faet bona); nau de ccn., fintzes oféndhiu
Synonyms e antonyms
colpadu,
feridu,
ibbecau
/
istoladu
/
magangiau
/
imbàtidu
Idioms
csn:
alivertu = fertu a s'ala (e, in cobertantza, pagu giustu de ciorbedhu, fertu); fertu a sale = salidu tropu; fertu a binu = imbriagu; laore fertu a sèmene = seminau tropu cracu
Sentences
mi so fertu seghendhe linna ◊ at próidu ma de abba no ndhe li at fertu a custa cosa ca zughiat sa domo imbia ◊ che li at iscutu una nae a cambarinu ma no l'at fertu ◊ un'arroghedhu de linna mi est fertu a trempas!
2.
est coment'e unu gurtúgliu fertu a morte ◊ custu lori est fertu ◊ custa mela est ferta meda e no est bella a papai ◊ fut fertu a una camba, non podiat prus caminare e perdiat sàmbene
3.
a cussu fertu de frade tou no lu podiant lassare in manincómiu?!…◊ ses male fertu peus de unu médiu ca non sentis vilesa ne mancàntzia (V.Congias)
4.
custa pedhe est ferta a sale ◊ custu laore est fertu a sèmene ◊ so pensendhe chi tes èssere istadu fertu a binu su mi faedhare gai! ◊ su pipiu mi dh'ant fertu de ogu malu!
5.
sa mamma dha difendhet isteressandho unu discursu de difesa in pitzu de is piciocas fertas de is limbas malas
Surnames and Proverbs
prb:
chini cantat in mesa o in letu o est macu o est fertu ◊ menzus fertu a balla chi no a machine
Translations
French
blessé
English
hit,
wounded
Spanish
herido,
chiflado,
pasado
Italian
ferito,
colpito
German
verletzt.
incimiàu , agt: intzimiau Definition
chi portat intzimia, neghe, cuménciu de unu male, de maladia; chi at tentu dannu, cumenciau de male
Synonyms e antonyms
sentinau,
simiau,
tacadu,
temadu,
temósigu,
temosu,
tunconidu,
tzimiadu
/
scanniu
2.
sa làtia, própiu cussa a follas mannas, est sa prus incimiara de s'incuinamentu ◊ torru, o Sardigna intzimiara, a sa tita tua múllia, istancu e arreulau (E.Collu)◊ su corpus dh'allogu intzimiau in d-unu siléntziu fatu de arrinnegu
Etymon
srd.
Translations
French
maladif
English
affected,
damaged
Spanish
enfermizo,
lesionado
Italian
colpito,
lesionato
German
ungesund,
beschädigt.
indemàu , agt Definition
chi at ingortu atema, temiadu, chi tenet calecuna mància in sa salude: si narat de is animales magangiaos o malesanos
Synonyms e antonyms
demadu,
incimiau,
tacadu,
temósigu,
temosu,
tunconidu
| ctr.
sanu,
líaru
Etymon
srd.
Translations
French
malsain,
maladif
English
unhealthy,
affected
Spanish
enfermo,
enfermizo
Italian
malsano,
colpito
German
ungesund.
lantàdu , pps, agt: lantau,
latadu,
latzadu Definition
de lantare; chi est fertu, chi giughet ferida; nau de chie at bufau, inciariu, chi est alligru a binu
Idioms
csn:
lantadu a conca = fertu a machine, scimpru; trigu l. = corpadu a sèmene, semenadu tropu afissu
2.
as a bissionare sonnos malos de atzufos, mortos, ómines latzados ◊ su maleadadu si ndhe peseit ritzu a iscufidas che unu silvone lantadu ◊ no est nudha si est mortu cussu, tantu fit un'ómine lantadu ◊ cun su coro lantadu pianghides
Translations
French
blessé
English
wounded,
affected
Spanish
herido
Italian
ferito,
colpito
German
verletzt.