allaputzài , vrb: allepuciae,
allepuciai,
alleputzai,
alleputzare,
alliputzai,
ellepuciare Definition
papare calecuna cosa, torrare in fortzas, ingrassare; bestire bene, bene cuncordaos, su si fàere bellos in contu de bestimentu
Synonyms e antonyms
allepuciri,
arrempudhire
/
addinghillai,
allepuritzare,
arrepicai 2,
assamodare,
atrigliare,
chinchinnare,
cumpòniri,
cuncodrai
Sentences
castit, su dotori, chi mi dha podit torrai a allaputzai sa piciochedha, ca est mesu iscòncia ◊ pensa a sa saludi: a trabballai gei andat bèni, ma innantis ti depis torrai a alleputzai! (I.Murgia)
2.
poneisí is capedhus e allaputzaisí bèni! ◊ funt sannoris totu bèni allaputzaus e boint èssi serbius cun totu s'arraspetu ◊ dhui fiat genti totu alliputzara, totu infrochitara ◊ e tochit, babbai, allaputzissí ca seus in festa!
Etymon
srd.
Translations
French
ragaillardir,
se pomponner,
se parer
English
to dress up to make cocky (oneself)
Spanish
fortalecer,
acicalarse
Italian
rinvigorire,
ringalluzzire,
attillarsi
German
stark werden,
eitel werden,
sich aufputzen.
allepuritzàre , vrb: allipuritzare Synonyms e antonyms
allaputzai,
assamodare,
cuncodrai
Etymon
srd.
Translations
French
parer,
pomponner
English
to make fit tightly
Spanish
acicalarse
Italian
attillare
German
aufputzen.
alluxentài , vrb Definition
fàere lúghidu
Synonyms e antonyms
allucidai,
allustrai,
illuchidare
/
impompitare
Sentences
su logu est límpiu límpiu, alluxentau a cera ◊ su lutoni si alluxentat cun limoni e cinixu ◊ labai ca est festa: tocai, alluxentaisidhas is botas!
Etymon
srd.
Translations
French
faire reluire,
se parer
English
to make bright,
to shine,
to dress up
Spanish
hacer relucir,
acicalar
Italian
far rilùcere,
brillare,
agghindarsi
German
leuchten,
glänzen,
sich herausputzen.
assamodàre , vrb: assemodare Definition
bestire a sa moda, bene
Synonyms e antonyms
allaputzai,
allepuritzare
2.
est una giòvana assemodada
Etymon
srd.
Translations
French
pomponner,
parer
English
to make fit tightly
Spanish
vestir a la moda,
acicalar
Italian
vestire secóndo la mòda,
attillare
German
nach der Mode anziehen.
mudài , vrb: ammudai,
mudare,
mutare Definition
cambiare, fintzes cambiare de logu, de istrégiu, ma mescamente in su sensu de fàere o de si fàere bellu, galanu, postu bene de bestimentu, alligru / mudàresi chei sa Luna = abarrai sempri a su càmbia càmbia, èssiri chentza firmesa; mudare su binu = itl. travasare, betare límpiu a un'àteru istrégiu lassandho sa feghe
Synonyms e antonyms
addegiare,
atramudai,
cambiai,
cuncodrai
/
iscolomare
Sentences
at mudadu de prontu opinione ◊ dogni annu in beranu ti mudas, rica d'ervas e fiores ◊ tia mudare sa tristura in allegria ◊ issa fit s'abba connota chi curriat in sas venas meas mutanne su disconnotu in connotu ◊ sa famíglia gei fiat arrica, ma su destinu at mudau totu!
2.
ma càstia custus froris acomenti mudant su logu! ◊ su bonu fàghere mudat sa pessone ◊ su pudhedru fit mudadu cun fiocos e collanas ◊ su beranu mudat a festa s'universu intreu (R.Bechere)◊ ricamus indoraus totu a filus de òru mudant a nou s'altari…◊ mudas sa cambarara candu arriis e fuedhas!
3.
cheret mudadu su binu, gai abbarrat prus netu e no si guastat
Etymon
ltn.
mutare
Translations
French
changer,
parer,
orner
English
to change,
to adorn
Spanish
mudar,
acicalar,
adornar
Italian
mutare,
addobbare,
adornare
German
verändern,
wechseln,
verschönern,
verzieren.