Abbreviations Legenda | Symbols Legend

ataconài, ataconàre , vrb: taconare* Definition pònnere su tacone, aconciare is iscarpas; nau in cobertantza, cobèrrere Synonyms e antonyms | ctr. istaconare Translations French changer les talons English to botch shoes Spanish remendar los zapatos Italian rabberciare le scarpe German ausbessern.

atramudài, atramudàre , vrb: tramudai* Definition cambiare bestimentu, logu, cunditziones Synonyms e antonyms cambiai, mudai, stramudai / trubare 2. che ant atramudau su bestiàmine a un'àtera cussorja Translations French changer English to change Spanish cambiar Italian cambiare German wechseln.

cambiài , vrb: cambiare, cammiare, ciambare, giambare Definition giare, nàrrere, fàere àteru, cosa diferente a càmbiu, una cosa in parte de un'àtera, fintzes in su sensu de pònnere bestimentu diferente, pigare àtera abbitúdine, un'àtera filada (e àteru mezu), crèdere in àteru; andhare de unu logu a un'àteru po istare / cambiare dinari = dare moneda russa in càmbiu de minudos, assignos cun moneda currente, fintzas una moneda cun àtera de istadu diferente Synonyms e antonyms furriai, mudai, tramudai Sentences seo semper sa própia e no apo cammiau ◊ no bi càmbiat mai cussu: dortu fit e dortu si che morit! ◊ tui puru depis cambiai, ca no ndi potzu prus de sa strolichéntzia cosa tua! ◊ su tempus a bortas càmbiat de una die a s'àtera ◊ carchi cosa ciambavat peri dae unu vichinadu a s'àteru ◊ e ite n'iscit mamma tua ci càmmias istrada?◊ immoi andaus a si acabbai de cambiai, ca parit chi portu s'inghisciadura! 2. no teniast duus annus candu ndi seus cambiaus a innòi ◊ su pastore ch'est ciambendhe su bestiàmine a s'àtera pastura ◊ apenas chi podimus noche cambiamus a sa domo noa ◊ a Fulanu che l'ant cambiadu a triballare in àtera bidha ◊ bae e càmbiadi ca essimus a cumandhu! ◊ innanti mi sàmuno e apustis mi che càmbio ◊ andhendhe a Núoro in trenu, in Macumere si càmbiat 3. candu dh'apu nau de aici at cambiau de idea Surnames and Proverbs prb: marxani càmbiat a pilu ma no a trassas Etymon itl. Translations French changer English to change Spanish cambiar, trasladar Italian cambiare, sostituire, trasferire German wechseln, versetzen.

iscastàre , vrb Definition cambiare genia, casta, essire diferente, de arratza prus metzana, nau fintzes in su sensu de iscrizeniare, essire o èssere diferente Synonyms e antonyms irratzare / chilzeniare, disgeniare, imburdiri, ischilziniare, iseniare / cambiai, mudai | ctr. arraciai, istripai Sentences sos sonos de una peràula a bortas iscastant, càmbiant de una bidha a s'àtera ◊ potet peri dare chi cussu pitzocu iscastet dae s'arratza sua ◊ deo apo arratzau a is meos e in parte fortzis apo iscastau 2. in sa faedhada nois Torpinos nos iscastamus meda fenas dae sos Pasadinos (G.Chessa) Etymon srd. Translations French changer de race, s'abâtardir English to degenerate Spanish mestizar Italian dirazzare German entarten.

istorrài, istorràre , vrb: storrai Definition torrare o fàere torrare agoa, torrare a pentzare a una decisione pigada o idea e decídere de àtera manera, cambiare idea, cambiare abbitúdine, bogare de cabu a calecuna cosa fintzes decídia; fintzes menguare, torrare a prus pagu / picioca istorrada = fidantzada chi si est lassada cun su fidantzadu Synonyms e antonyms ibbortare, ilfurriare, stolli, tonchinare | ctr. cumbínchede Sentences su bentu aiat istorradu sas naves de su viàgiu insoro ◊ andhamus candho cherimus, no nos at a istorrare s'ite de fàchere! ◊ sos coros istorrant de dolore ◊ che fia in sa de sorre mia pro ndhe l'istorrare de fàghere cussa lassapia a sa crésia (G.Ruju) 2. bòcali de capu, mira chi babbu at resone de no lu chèrrere e de t'istorrare! ◊ tue no as a istorrare de is paràulas chi as ispesu! 3. a bias tocat de istorrare sa fiama torrèndhela a iscaldire a fogu lentu pro li acontzare sa tèmpera ◊ su frumi in s’istadi istorrat a coreta Surnames and Proverbs prb: mellus a s'istorrai de s'àcua pagu Etymon srd. Translations French dissuader, changer d'avis English to dissuade, to change one's mind Spanish disuadir, cambiar de idea Italian dissuadére, ripensare, recèdere, cambiare idèa German abbringen, seine Meinung ändern.

mudài , vrb: ammudai, mudare, mutare Definition cambiare, fintzes cambiare de logu, de istrégiu, ma mescamente in su sensu de fàere o de si fàere bellu, galanu, postu bene de bestimentu, alligru / mudàresi chei sa Luna = abarrai sempri a su càmbia càmbia, èssiri chentza firmesa; mudare su binu = itl. travasare, betare límpiu a un'àteru istrégiu lassandho sa feghe Synonyms e antonyms addegiare, atramudai, cambiai, cuncodrai / iscolomare Sentences at mudadu de prontu opinione ◊ dogni annu in beranu ti mudas, rica d'ervas e fiores ◊ tia mudare sa tristura in allegria ◊ issa fit s'abba connota chi curriat in sas venas meas mutanne su disconnotu in connotu ◊ sa famíglia gei fiat arrica, ma su destinu at mudau totu! 2. ma càstia custus froris acomenti mudant su logu! ◊ su bonu fàghere mudat sa pessone ◊ su pudhedru fit mudadu cun fiocos e collanas ◊ su beranu mudat a festa s'universu intreu (R.Bechere)◊ ricamus indoraus totu a filus de òru mudant a nou s'altari…◊ mudas sa cambarara candu arriis e fuedhas! 3. cheret mudadu su binu, gai abbarrat prus netu e no si guastat Etymon ltn. mutare Translations French changer, parer, orner English to change, to adorn Spanish mudar, acicalar, adornar Italian mutare, addobbare, adornare German verändern, wechseln, verschönern, verzieren.

storrài , vrb: istorrai* Definition torrare o fàere torrare agoa, su si torrare a pentzare e decídere de àtera manera, cambiare idea, segare un'acórdiu, bogare de càbudu a calecuna cosa fintzes decídia / isposus storraus = fidantzados chi si sunt lassados ca no si cherent prus; storrai sa brenti = irromasire Synonyms e antonyms disviare, ilfurriare, ilviare, ispònnere, istòdhere Sentences at fatu su mòri storra storra cun sa màchina ca no podiat furriai ◊ mellus a si storrai de is àcuas bàscias chi no de is altas ◊ sa mulleri ndi at storrau su maridu tontu de messai ca su trigu fiat a mesu ingranidura ◊ storrandi is brebeis candu nci sàrtiant foras de is làcanas! 2. no mi storru de su fuedhu ◊ àcua de fragus no mi ndi ghetu: no mi storrit sa fémina, puru!…◊ dh'emu posta a menti timendi chi s'incràs no si storressit ◊ gravellu miu, timu chi no ti storris! ◊ custus fiant tant'annus isposus epuru si funt storraus ◊ Perdu s'est storrau de Gesús candu una serbidora dh'at connotu Translations French dissuader, changer d'avis, rétracter English to dissuade, to change one's mind, to take back Spanish disuadir, cambiar de idea Italian dissuadére, distògliere, ripensare, cambiare idèa, ritrattare German abraten, abbringen, seine Meinung ändern, widerrufen.

stórru , nm: istorru* Definition su storrai, totugantu su chi podet fàere cambiare idea o no lassare lòmpere a un'iscopu; su cambiare idea Synonyms e antonyms irbortu, storradura, storramentu, strobbu Sentences chi no tenit storru, abarrat noi mesis príngia, sa fémina Translations French dissuasion, changer d'avis English dissuasion, reflection Spanish disuasión, viraje Italian dissuasióne, ripensaménto German Abraten, Sinnesänderung.

stramudài , vrb Definition cambiare su bestimentu chi si portat bestiu Synonyms e antonyms atramudai, cambiai, mudai, tramudai Sentences bandu a mi stramudai, ca seu totu isciustu Etymon srd. Translations French changer de vêtement English to change one's dress Spanish cambiarse, mudarse Italian cambiare vestito German sich umziehen.

tràmmudu , nm: tràmunu Definition bestimentu càmbiu, límpiu Synonyms e antonyms mudadura, mudóngiu, tramudu Sentences dàemi su tràmunu ca sa bestimenta chi zuto in dossu est bruta! ◊ Gantine est torradu de cuile pro si che leare su tràmmudu Etymon srd. Translations French vêtements propres, changer le linge English change of clothes Spanish ropa limpia para cambiarse Italian vestiti di ricàmbio German Kleider zum Wechseln.

tramudài , vrb: atramudai, tramudare, tramulare, tramunare, tramurai Definition cambiare, mescamente bestimentu, logu, cunditziones; fintzes traduire o furriare un'iscritura de una limba a s'àtera Synonyms e antonyms cambiai, mudaciare, mudai, stramudai, tramuxulare Sentences bi at cosas chi tràmunant in fele sos chervedhos ◊ si passas in logu chi potzas arrui, su mellus chi fatzas tramura caminu! (D.Bernardini)◊ cussos butios de suore si sunt tramulados in prellas ◊ po chi apas su pilu cambiau tramudai no podis sa natura ◊ su sole bellu si tràmunat in chimera ◊ sos pastores tramudant a sartu cajente a iverrare ◊ po Santu Zuanni cadhos e cadheris, tramudaos a festa, current a inghíriu de sa crésia 2. su pastore setziat s'ebba e faliat a bidha a si tramunare ◊ mi tràmuno ca esso a foraidha Etymon ltn. tra(n)smutare Translations French changer, déménager English to change, to move Spanish mudar, cambiar, mudarse Italian mutare, cambiare, traslocare German ändern, versetzen.

tramúdu, tràmudu , nm: tramuru, tràmutu Definition bestimentu càmbiu, límpiu; fintzes cambiamentu de logu Synonyms e antonyms muda, mudadura, mudóngiu / tràmmudu / tramuda Sentences mi apo bestidu su tràmudu chi mi at ammanitzadu mamma Etymon srd. Translations French vêtements propres, changer le linge English change of clothes Spanish el mudarse de ropa Italian càmbio della biancherìa, dei vestiti German Wäsche zum Wechseln.

variài , vrb: bariare, variare Definition cambiare, fàere o essire diferente; pèrdere su tinu, diventare macu druche (no de manicómiu), àere pagu firmesa in su fàere; nau de cosa chi s'ischit, essire de mente Synonyms e antonyms disvariai / iscasciuletare, vacillare / ilmentigare, iscadèssere Sentences cantaint, ballaint, ridiant e variaint de cussa manera sos anneos (T.Cherchi) 2. no apo ischidu su chi m'est costau ca fio galu in sonnos variendhe (P.Piga)◊ nd'est essiu foras de sèi e vàriat e no est cosa de ndi fai contu! ◊ candho unu est comintzandhe a variare in conca no atinat, s'arrejonu no afilat e no ghirat su faedhu 3. lu tenia in mente ma poscas mi ch'est variadu ◊ pro no ti che variare, iscriedila, sa cosa! Etymon itl. Translations French changer, délirer English to vary, to rave Spanish variar, desvariar Italian variare, delirare German ändern, irre sein.

«« Search again