Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

basciúra , nf: bassura Definition nau de su logu, prus che àteru unu paris mannu in bàsciu Synonyms e antonyms afallada | ctr. altura Sentences in s'atonzu che falant su bestiàmine a sas bassuras ◊ sa méndhula in sa bassura iscopit prima a fiore ◊ in cussas bassuras de su Campidanu in istiu bi faghet calura forte ◊ in cià basciura de su narboni in bidha dhoi ant fatu su museu archiológicu ◊ in iverru, a denote, est malu peri in Molia, mancari siat in basciura Scientific Terminology slg Translations French basse plaine English lowland Spanish hoyada, tierra baja Italian bassura, bassopiano, depressióne German Niederung, Tiefebene.

campèda , nf Definition logu paris, mescamente in logu artu, e fintzes logu chi dhue abbarrat abba Synonyms e antonyms campu, campura, patada | ctr. monte Sentences atesu atesu si bidiant campedas e montes ◊ est passadu su bentu e como sa campeda ammustrat solu àrvures ispozas ◊ acò su mare sou biaitu e su chelu sou sempre giaru, sos montes suos, sas campedas e sos buscos! Scientific Terminology slg Etymon ltn. *campeta Translations French haut plateau, plaine English highland, plain Spanish altiplanicie, meseta Italian altopiano, pianura German Hochplateau.

campúra , nf Definition logu in paris mannu meda Sentences campuras e padros sunt birdes in beranu ◊ ses tue su prus cànnidu lizu de totu sas campuras ◊ is campuras funt infrorendi 2. sa luna est caminendhe in sa campura de su chelu Scientific Terminology slg Etymon srd. Translations French vaste plaine English wide plain Spanish llanura extensa, planicie Italian pianura estésa German weite Ebene.

cèa , nf: chea, cheja, gea Definition terrenu in paris, friscu e bonu, prus che àteru in logu bàsciu chi faet a badhe; tretu in paris, fatu a pratza o unu pagu a fossu, po dhue fàere crabone e fintzes su muntone de sa linna de fàere a crabone; calanca, fossighedhu, fossu, a logos fintzes losa, su chi si faet in campusantu po pònnere unu mortu Synonyms e antonyms badhe / crabonalza, fogàgia, piatza 1 Idioms csn: sa chea de s'oju = sa calanca de s'ogru; chea de su batile = su fossitedhu de su batile; a pasare a sa chea! = apustis mortu, candho unu ch'est in sa fossa; acadhare sa chea = assentare sa linna pro la carrarzare e pònnere fogu faghindhe carbone Sentences apu sonnau de cantai ispantus de ceas in frori ◊ chi no fessit ca ti apu isposau dèu fiast ancora pascendi procus me is ceas! ◊ si bidiat sa luxi de su soli calendi peri is costeras e in sa cea ◊ fiat una cea prena de matas e de tupas ◊ sa crésia de Sacàrgia est in d-una bella cea inghiriada de montixedhus (B.Erdas)◊ mama mea annaiat a messare e marrare in cussas chejas de sa màrghine 2. custos parisedhos sunt totu cheas chi che ant fatu faghindhe carbone ◊ ite cheas mi atzendhes in carres! ◊ sa linna si coghet a carbone in sa chea 3. preparesint una chea manna e in cue che ponzesint sa morta e l'assacarresint de terra ◊ custu santugristos est a lu pònnere in sa chea mia, candho apo a èssere mortu ◊ irforrade medas chejas in custa vadhe: si ant a prenare de abba! Scientific Terminology slg Etymon srdn. Translations French fossé, plaine encaissée, charbonnière English ditch, charcoal pit, plain Spanish foso (m), zanja, carbonera Italian fòsso, pianura incassata, carbonàia German Graben, Kohlenmeiler.

gèa , nf: cea* Definition terrenu in paris, friscu e bonu, prus che àteru in tretu bàsciu chi faet a badhe; tretu fatu in paris o unu pagu a fossu po dhue fàere crabone e fintzes su muntone de sa linna de fàere a crabone; fossu Synonyms e antonyms badhe / crabonalza, fogàgia, piatza 1 Sentences no dhoi nd'at prus de geas friscas cun àcua de miza Scientific Terminology slg Translations French fossé, plaine encaissée, charbonnerie English ditch, plain, enclosed, charcoal pit Spanish foso, llanura encajonada, carbonera Italian fòsso, pianura incassata, carbonàia German Graben, eingeschlossene Ebene, Kohlenmeiler.

pàris , nm, agt, avb Definition logu parívile, chi est totu a sa matessi artària, parighinu, chentza fossos e ne bicas e ne in calada a peruna bandha, nau fintzes ponendho apare duos logos o puntos postos a diferente artària (a/c.: no càmbiat de sing. a pl.: su paris, sos paris, logu paris, logos paris); istrégiu de ortigu po medire laore: una genia de misura; nau de duos o prus cosas o personas, èssere o fàere in su matessi tempus, in su matessi logu, in cumpangia, su matessi tanti / min. parisedhu; númeru paris = chi si podet dividire in duas partes oguales, divisíbbile in duos chentza restu Synonyms e antonyms nébida 3, pàdimu, parighinu, pianu, setile Idioms csn: fàghere una cosa o unu logu in paris = aparisare; fàghere un'isterzu a paris = prèniri bèni fintzas a s'oru; a paris a…, de…, su paris de… = chi (o logu o puntu chi) tenet sa matessi artària (o fintzas importu) de… (es. a paris a terra, a paris de sos oros, a paris de carrela, de mare); a paris tou, sou, èssere a sa paris mia, tua, sua, de…, e gai = cant'e a tie, cant'e a isse, de su matessi importu, e gai; rúere in su paris netu = arrúiri fintzas aundi no dhoi at nudha chi fait imbruconai; ite ti leas, cucu o paris? = iscioberas númeru díspari o númeru paris (si narat ischitindhe); fàghere paris = assuprire in su matessi tempus a su matessi logu, impare; fàghere a paris (nau de duus) = cumbinai paris in ccn. logu, agataisí de un'improntu in su própiu logu, andendi tot'is duus a sa própiu cosa; torrai paris...(nadu de una chistione, de contos chi si faghent, cosas chi si narant) = andhare bene, torrare zustu, cuncordare, fintzas itl. coincìdere; tremirisí paris (nadu de unu) = trèmeresi totu, meda (de assuconu, dannu e gai); contare paris paris una cosa = nàrrere totugantu zustu zustu; avb. totu paris = totu a una borta, a corpu; èssere, pònnere, leare in paris = chentza pèndhere a peruna bandha, itl. orizzontale; paris chi… = comente, apenas chi…; pàrrere totu paris, totu su logu paris = pentzai chi siat totu fàcili fàcili, totu bonu; dare a ccn. su p. prenu = dàreli resone in prenu, dàreli totu sa possibbilidade de si tirare sa resone; fortza paris! = incidu chi si faet candho in duas o prus personas depent fàere in su matessi istante unu movimentu o fortza chi arrechedit prus capacidade de una ebbia Sentences in cussos paris de su Campidanu za bi falat su sole! ◊ sos paris de Campeda los zughent a fontomu ◊ trambucant a sole altu in paris netu 2. in campu sa robba paschet bene ca est logu paris ◊ in cue sa terra est totu paris ◊ mi pariat totu paris s'andhera in cussos annos ◊ totu su logu in paris ti paret, chi no bides peruna dificurtade?! 3. su disígiu ti passat totu paris, chi ti pigu!…◊ totu paris si pesat unu bentu e faghet andhare male sa nae ◊ comenti at fatu custu a crèsciri aici totu paris?!◊ fortza paris e totus unios! ◊ tziu Berte, paris fatu su manizu, si sediat in s'umbra (S.Spiggia)◊ a sa proa chi ant fatu sunt essidos paris pata ◊ mamma fut drommia e comenti dh'apu tocada s'est trémia paris ◊ semus tucados deo innanti e isse apustis, ma a inie amus fatu a paris ◊ e ita, ammachiada totu paris s'est?! ◊ paris chi aiant apertu sos ogros aiant bidu sa Luna ◊ prima totu pariat ozu e mele, onzi cosa pariat tota paris (P.Casu)◊ sa bidha depet bíere de chie est fígia Maria, mancari si apet ingortu a chie no fut a sa paris sua Surnames and Proverbs smb: Paris / prb: de centu cosas trotas no ndi essit una paris Scientific Terminology slg Etymon ltn. pari Translations French plaine, plat, ensemble English plain, flat, together Spanish llanura, llano, conjunto, nivel Italian pianura, pianeggiante, insième, livèllo German Ebene, eben, zusammen.