Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

afíere , vrb Definition aferrare e istrínghere, pigare o pònnere cosa cun fortza meda, chi no fatzat giogu, chi no si potzat mòvere, serrare o acapiare faendho fortza, pònnere cosa meda in pagu logu, incracare a forte / ind. pres.: 1ˆ p. pl. afimus [afiimus], 2ˆ p. pl. afides [afiides]; ger. afindhe [afiindhe]; ind. imp.: 1ˆ p. sing. afiaia, 1ˆ p. pl. afiaimus; pps. afissu Synonyms e antonyms acoltziare, afissare, aggafiare, astrínghere, ispremiare, supressai / bídere | ctr. illascare Idioms csn: afíere su punzu, sa manu, sos pódhighes, unu nodu, sos ogros = serrare sa manu forte, fàghere unu nodu chi no s'isorbat, serrare sos ogros cun fortza; cantu afiet ogru = totugantu su chi si arrennescit a biri; a. su punzu (nau de cumportamentu)= èssiri susuncus, donai pagu; a. sas orixas = allutai is origas, fai atentzioni bèni; a. s'oxu a unu puntu, a unu logu = abbaidare a fissu, bene, a unu logu Sentences s'àinu candho móssigat afiet e no lassat fintzas chi no tocat sas dentes apare ◊ sa fasche de sa linna tocat a l'afíere ca sinono si che irfaghet ◊ sas vites cherent afissas ◊ no mi afias sa manu ca mi est dolindhe! 2. sas ampullas cherent afissas ca leant tropu logu si sunt atesu de pare 3. cantu afiet ogru largu e rassu, atesu atesu, totu li at mustradu nendhe: Abbà, custu est totugantu meu! 4. sos ricos su punzu l'afient prus de sos pòveros Etymon ltn. affigere Translations French serrer English to tighten Spanish apretar, hacinar Italian strìngere, pressare German pressen.

aggafiàre , vrb Definition incasciare una cosa in mesu de àteras cun fortza de dh’arrèschere, pistare o istrecare puru; fintzes inghiriare a bratzos o cun àteru una cosa po dha pigare totu Synonyms e antonyms afíere, inciassare, ingatzinai, tènnere / inchínghere Sentences sa zanna mi che at aggafiadu su pódhighe ca si ch'est serrada chentza mi ndhe abbizare Translations French serrer English to grip Spanish apretar Italian strìngere German drücken.

astrínghere , vrb Definition acapiandho o aguantandho, tirare forte is càbudos o mantènnere istrintu, chi no fatzat giogu, no movat; acostire, bènnere o pònnere prus acanta, in istrintu; foedhandho de cosas de papare, isserrare de su corpus Synonyms e antonyms afianzare, afíere, isserrare, istrígnere / acoltziare | ctr. illalgare, illascare Sentences astringhe a forte su presorzu ca sinono si che torrat a isòrbere! 2. no astringhides a bos combidare? ◊ no astringas a inoghe ca no cherzo! ◊ su babbu si astringhet e li dat dinari ◊ mastru Conzu est astrintu a sa buteca de Pascualinu ◊ no ti astringas a mie! 3. de morisca, de superba, o cosas gai, no ndhe cheret manigadu meda ca astringhent Etymon ltn. astringere Translations French serrer, s'approcher (de) English to grip, to draw up Spanish estrechar, acercar Italian strìngere, avvicinare German zuschnüren, aneinander rücken.

atanagiàre, atanagliài , vrb: atanallai, atenatzare, atenazare, atonallai Definition istrínghere o acapiare a tonàgias Idioms csn: atenatzare un'animale = crastare cun sas tenatzas; atenazare a ccn. pro carchi cosa = dàreli a subra, brigàrelu, nàrrereli cosa 2. est atonallau de sa miséria ◊ totus dhu atenazant a dhi bogare de cabu de fumare Etymon itl. Translations French saisir ou serrer avec des tenailles English to grip with pincers Spanish atenazar Italian attanagliare German mit Zangen greifen.

istrígnere , vrb: istrínghere, istringi, stríngiri Definition acapiandho o poderandho, tirare forte is càbudos de su lióngiu, agguantare cun fortza; bènnere o pònnere prus acanta, a cracu; foedhandho de cosas de papare, isserrare de su corpus Synonyms e antonyms acoltziare, afianzare, afíere, astrínghere, isserrare | ctr. illascare, isciagai Sentences est poderandhosi sa conca e istringhendho is barras po su ferenu ◊ dèu abarru pagu a istringi su crobu! ◊ chin sa manu istringhet su frore ◊ est coment’e s’anguidha candu si bolit istringi po dh’aciapai: illiscinat! ◊ m'istringhent sa manu mandhèndhemi cun Deus ◊ tocat a tirare sa letranga e a istrínghere sa chíngia ◊ po no intèndhere su fritu s'istringhet s'isciallu in tzugu 2. istringhídebbos de prus, ca no che cabimus totugantos, sinono! Etymon ltn. stringere Translations French serrer English to grip Spanish apretar, estrechar Italian strìngere German drücken.

sidhài, sidhàre, sidhàri , vrb Definition serrare, tupare o istrínghere a forte, a friscadura, cràere, abbarrare o istare firmu Synonyms e antonyms afíere, firmai, serrai, sidhire, sizire | ctr. abbèrrere Sentences isceti sidhendi is dentis si podit istimai custu presenti ◊ dh'oliant obbrigai a oberri sa buca, ma dha portàt sidhada che balla ◊ is frécias de s'orológiu de campanili funt sidhadas ◊ sidheisí unu pagu e lasseus cantai a Mighedhu, ca si fait intendi gòcius! Etymon ltn. sigillare Translations French cacheter, serrer English to seal, to grip Spanish atrancar, sellar, cerrar Italian bloccare, sigillare, strìngere German blockieren, versiegeln, festhalten.