Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

aciannitài , vrb: agiannitai, arxanitai, assannitai, axannitae, axinitai, azanitare, azannidare, azannitai, azannitare, giannitai Definition su apedhare de is canes candho pesant sa fera, s'apédhida a tzichírriu chi faent is canes tzerriandho su mere ca no arrennescent a sighire e aciapare su sirbone o àteru animale, prus che àteru si est piticu, o fintzes po dhu sinnalare; nau de gente, su si allegrare meda de calecuna cosa Synonyms e antonyms gannitare, giannire, tzannidare Sentences su cane fuit azannidandhe unu cunillu ◊ is canis funt arxanitendi, si bit ca ant agatau sa fera! 2. abarrant a ingíriu de su foghidoni, papendu e bufendu, agiannitendi comenti faint is margianis Scientific Terminology bga Etymon srd. Translations French aboyer English to bark Spanish ladrar Italian scagnare German anschlagen.

aciaulài , vrb: atzabai, atzaulai, atzulai, ciaulai, saulai, tzabai Definition apedhare, comente faent is canes; nau in cobertantza, istare naendho, abboghinandho, a murrúngiu cun ccn. Synonyms e antonyms alloroscare, apedhae, atocare, baulai, imbauai, inciauai Sentences ant atzabau is canis candu nci seus essius ◊ cani chi aciàulat no móssiat ◊ su cani nostu atzabat a is istràngius ◊ candu s'est presentau cudh'istràngiu is canis no ant atzulau comenti atzulànt a is àterus Etymon srd. Translations French aboyer English to bark Spanish ladrar, aullar Italian abbaiare German bellen.

alloroscàre , vrb Definition apedhare meda, aira, cun arrennegu; abboghinare, pigare a boghes cun arrennegu, èssere arrennegau Synonyms e antonyms achibberare, inchibberare, inchimerai, picai 3 / allororoscare, apedhae, atocare, aciaulai, baulai, imbauai, inciauai Etymon srd. Translations French aboyer rageusement, piquer English to bark furiously, to offend Spanish ladrar con rabia, estar mosqueado Italian abbaiare rabbiosaménte, impermalire German wütend bellen, aufreizen.

apèdha , nf, nm: apedhu Definition sa boghe comente dha faet su cane / min. apedhutzu Synonyms e antonyms apedhaja, apedhamentu, apédhigu, atóchida, bàulu, tzàulu Sentences dae sa tanca si pesat atzudu s'apedhu de sos catedhos ◊ a múlios, a surbúschios, a tzàrridos, a órrios, a mílios, a apedhos, a pílios curriant sas béstias a sos frúschios (A.G. Solinas)◊ s'intendhet s'apedhu de sos canes Surnames and Proverbs smb: Apeddu, Appeddu Scientific Terminology bga Etymon srd. Translations French aboiement English bark Spanish ladrido Italian abbàio German Bellen.

apedhàe, apedhài , vrb: apedhare, apedhiai 1 Definition su tzerriare chi faent is canes candho intendhent ccn. cosa; nau in cobertantza, abbarrare aifatu de ccn. narandhodhi cosa Synonyms e antonyms alloroscare, atocare, aciaulai, baulai, imbauai, inciauai Sentences sos canes fint apedhandhe a s'ebba ◊ cussos canes istant tota note apedhendhe ◊ comente at intesu ischimuzu, sa cane at apedhadu ◊ vi at abberu ómines chi sos canes no bi los apedhant ◊ apo inténdhiu is canes apedhando 2. si no li apedhas, cussu no ti ndhe faghet de nudha! Etymon ltn. appellare Translations French aboyer English to bark Spanish ladrar Italian abbaiare German bellen.

apédhida, apédhidu , nf, nm Definition su apedhare de is canes Synonyms e antonyms apedha, apédhigu, atocu, bàulu, inciau, tzàulu Sentences no si at intesu nudha, ne túdhiu e ne apédhida peruna: sos canes fint che paralizados ◊ dae s'apédhida si cumprendhet si su cane at intesu tzocu de zente o de àteru Scientific Terminology bga Etymon srd. Translations French aboiement English bark Spanish ladrido Italian latrato German Gekeife.

arrulliài , vrb Definition fàere s'arrúlliu, istare a gúgulos Synonyms e antonyms agruguai, agruinai, agrumiai, agulluriai, borulare, gurruliai, orulare Translations French aboyer, hurler English to bark, to howl Spanish aullar Italian latrare, ululare German kläffen, heulen.

atocài, atocàre , vrb Definition su guguliare chi faent is canes, is gugúlios chi faent candho intendhent atesu àteros canes guguliandho o apedhandho; fàere atocu, atóchida; abboghinare che is canes, giare atocu, nàrrere cosa a ccn. fintzes a briga, a boghes; giare ifadu Synonyms e antonyms alloroscare, apedhae, arrulliai, aciaulai, baulai, imbauai, inciauai 2. candho fit massajada, sa Sardigna produiat meda: como l'atocant "Sardigna brujada" Etymon srd. Translations French aboyer English to bark Spanish ladrar, aullar Italian latrare German kläffen.

bardòne , nm: bedrone, beldone, berdone, berdoni Definition ortigu mascu, su primu pígiu de su corgiolu de is suèrgios, su chi si ndhe leat sa primu borta in su tretu de su truncu inue sa mata depet fàere su ortigu: a parte de foras si tzacat cantu prus ingrussat, est bidrànciu ca, tenendho is matessi annos de sa mata in sa parte ue no si ndhe bogat, dhu'est créschia sa lanedha birde Synonyms e antonyms gardone*, túvulu Scientific Terminology rbr Translations French écorce du chêne-liège, liège mâle English cork-tree bark Spanish corcho bornizo Italian sugheróne German männlicher Kork.

colzòla , nf: corjola, corzola Definition su corgiolu a parte de fora de is matas in su truncu e is naes; su corgiolu de su porcu, de su ghimisone Synonyms e antonyms iscortza, ispuligadura, pidhoncu, pigiolu, scroxu Sentences s'àlvure mia già no est pitzinna e giughet russa e tosta sa colzola ◊ a sas àrbures no lis cheret tocada sa corzola, ca lis faghet male ◊ s'istica, innestendhe, si ponet in s'isperradura de sa corzola 2. corjola o corjoledha de su lardu Scientific Terminology rbr Etymon srd. Translations French écorce English bark Spanish corteza Italian cortéccia German Rinde.

gardòne , nm: gherdone Definition su primu pígiu de corgiolu chi faet su suérgiu, totu tzacau Synonyms e antonyms bardone, túvulu Sentences carrandhe cotzichina chin gherdone sa pitzinnia mi ndh’apo colau ◊ canno fipo unu funnu de ostricu, comente mi aggradaiat a èssere vestitu de gherdone! Surnames and Proverbs smb: Gardone Scientific Terminology rbr Translations French écorce du chêne-liège, liège mâle English cork-tree bark Spanish corcho bornizo Italian sugheróne German männlicher Kork.

giannitài, giannitàre , vrb: aciannitai*, zanitare Definition s'apedhare de su cane currendho su sirbone o àteros animales mannos Synonyms e antonyms gannitare, giannire Sentences canes giannitant fatu a fera e in s'adhe s'intendhet calchi tiru ◊ solu sos canes ndhe lesint s'annotu ma giannitendhe si fuesint totu Scientific Terminology bga Translations French aboyer English to bark Spanish ladrar de los perros a sus dueños al no alcanzar la caza Italian scagnare German anschlagen.

ibbeldonàre , vrb: irberdonare, irgherdonare, isardonare, isberdonare Definition bogare su berdone a sa mata de su suérgiu in su truncu po pòdere fàere su ortigu, o fintzes a sa linna segada po su fogu po no fàere tzintziedhu Synonyms e antonyms ispedonare, istuvulare Sentences custu est unu suélgiu sentza ibbeldonare Etymon srd. Translations French décortiquer, démascler English to bark Spanish descortezar Italian decorticare German entrinden.

inciàu , nm: issàulu, intzàulu Definition sa boghe de su cane Synonyms e antonyms apédhida, apedhu, itzàbiu, tzàulu* Sentences cani chi inciàuat no mússiat: ispereus chi siant isceti inciaus! ◊ a s'intzàulu de su cani, su messaju si nd'iscudiat de su letu e pigàt s'iscupeta Scientific Terminology bga Translations French aboiement English bark Spanish ladrido Italian latrato German Gekeife.

inciauài, inciaulài , vrb: insaulai, intzaulai, issaulai, itzabai, itzaulai Definition su abboghinare de is canes, fintzes po dolore, iscrammentaos, iscutos Synonyms e antonyms alloroscare, apedhae, atocare, aciaulai, baulai, imbauai Sentences cani chi inciàuat no mússiat ◊ cussu est cani chi itzàulat ma no móssiat ◊ su piciochedhu atacat a intzaulai pariat unu cani de càstiu ◊ dhu pigant e dh'acollant a itzabai coment'e canis 2. su cani dh'ant iscutu e s'est fuiu intzaulendi Etymon srd. Translations French aboyer English to bark Spanish ladrar Italian abbaiare German bellen.

iscòrtza , nf: iscòrgia, iscorza, iscrotza, scòrcia Definition sa parte de fora de is frutos, ma fintzes de s'ou, de su tzintzigorru; su pígiu grussu de is matas a parte de fora, fintzes cussu chi abbarrat a su truncu de su suérgiu apustis bogau su ortigu e chi torrandho a crèschere faet su ortigu nou / sacu de iscrotza = balleta russa? Synonyms e antonyms còglia, colzola, ispuligadura, pidhoncu, pigiolu, scroxu Sentences s'iscorza de sa nughe ◊ custa borta, a bois, de sa fae s'iscorza!… 2. sas féminas azudabant sos ómines a bocare s'iscrotza e a fàchere carbone 3. su magasinu lu teniat prenu de cada bene: l'arribbaiat totu in sacos de iscrotza e in cassetas de linna ◊ s'impicadu pendhendhe pariat unu sacu de iscrotza prenu de paza caente Scientific Terminology rbr Etymon itl. Translations French écorce English bark Spanish cáscara, felogeno, capa madre Italian scòrza, fellògeno German Rinde, Phellogen.

iscortzínu , nm: iscossinu Definition chie faet linna, chie che bogat su ortigu a is suèrgios Synonyms e antonyms bogadore, linnagiolu / cdh. scussinu Etymon itl. scortichino Translations French qui décortique, qui écorche English to bark Spanish descorchador Italian scortecciatóre German Schäler.

orruscài, orruscàre , vrb: arroscai* Definition bogare o arrasigare s'orrusca a is truncos Synonyms e antonyms ilruscare, iscorgiolare Translations French écorcer English to bark Spanish descortezar Italian scortecciare German entrinden.