Abbreviations Legenda | Symbols Legend

alloroscàre , vrb Definition apedhare meda, aira, cun arrennegu; abboghinare, pigare a boghes cun arrennegu, èssere arrennegau Synonyms e antonyms achibberare, inchibberare, inchimerai, picai 3 / allororoscare, apedhae, atocare, aciaulai, baulai, imbauai, inciauai Etymon srd. Translations French aboyer rageusement, piquer English to bark furiously, to offend Spanish ladrar con rabia, estar mosqueado Italian abbaiare rabbiosaménte, impermalire German wütend bellen, aufreizen.

atrempinàre , vrb Definition fàere su trémpinu, su tostorrudu Etymon srd. Translations French piquer English to offend Spanish picarse, empeñarse Italian impermalosire German sich kränken.

corciài , vrb Definition cosa chi faent is maistos de pannu: cosire a puntos istrintos o a forma de còrcia su prenimentu de bestimentu; pruschetotu est su chi faent a is banitas ponendho puntos chi passant de parte a parte, donniunu a contu suo, po aguantare su prenimentu (lana o àteru) bene istérriu e firmu Etymon spn. (a)colchar Translations French piquer English to quilt Spanish hilvanar Italian impuntire German steppen

crociài , vrb Definition pònnere is puntos a una banita de lana o crinu, fàere sa crociadura po abbarrare su prenimentu istérriu bene Translations French piquer English to quilt Spanish acolchar Italian trapuntare German steppen.

ifertzíre , vrb: ifichire, ifretzire, ifrichire, ifricire, ifrigire, ifrissire, ifritzire, ifrucire, infertzire, infretzire, infriciri, infrigire, infrissire, infrissiri, infritzire, infritziri Definition intrare una cosa in ccn. àtera, púnghere ccn. cosa cun aina puntuda meda; unire cun puntos longos e lascos is orrugos de orrobba de unu bestimentu po dhos pòdere apustis cosire bene; foedhandho de pigiones, andhare e torrare a bólidos curtzos; in cobertantza, intrare in chistiones angenas Synonyms e antonyms afritzire, intzudhire / apuntorgiai / frissai, iferchire, infrissai, schidonai | ctr. isfretzire Sentences ispingi ispingi nc'est infrissiu in mesu a tanti genti 2. frimadí, deghinou t'infríciu coment'e una rana! ◊ fia infrissendu una tratalia po dh'arrustiri ◊ seu pighendi fragu de anguidha infrissida in s'ischidoni arrustendi ◊ pigae s'ischidone e ifichiedhu po dhu fàere a orrostu 3. oje a mi cheres a ifertzire e a cusire? ◊ menzus de comente cosis tue ifretzit àtere a manu istropiada! ◊ cun su sartigu t'infrissu su bruncu! ◊ su mastru de pannos est semper secandhe, azunghendhe e ifritzindhe 4. sos tzírrios de sas alasdepedhe m'infertzint sa gianna de s'ànima 5. càndhidas columbas ifertziant in su chelu, zocandhe 6. foras de su logu meu su sentimentu m'ifritzit sa carena, so in turmentu 7. no boliat a si che ifrichire in chistiones de is bighinos e méngius faiat su dovere suo Etymon itl. Translations French enfiler, faufiler, piquer English to stick, to tack, to quilt Spanish espetar, hilvanar Italian infilzare, imbastire, impuntire German aufziehen, heften, steppen

inchibberàre , vrb Definition essire chíbberu, prenu, ufrau; pigare arrennegu coment'e credendhosi meda Synonyms e antonyms intrusciare / achibberare, achighiristai, alloroscare, altivai, chibberare, inchighiridhare, inchighiristai, incripinire, ufiare / abbetiae, acroconai, arrabbiai, arragiolire, arrannegai, inchietae, inchimerai, incrabudhire, infelai, infuterare, insutzuligai, intziminire, renignai Sentences s'ispiga de su trigu est inchibberendhe ◊ a sa fémina si che li fit inchibberada sa bentre: fit ràida! ◊ abbuseschèndhesi de erva frisca allentorida a s'animale si che li podet inchibberare sa bentre 2. dai totue chena pònnere leant inchibberèndhesi a fura piana (G.Fiori) 3. su bentu in cue bi sulat fitianu e male e peus b'inchíbberat in s'ierru ◊ pro cussu fatu pacu m'inchíbbero! Translations French enfler, piquer, vexer English to offend, to swell (up) Spanish hinchar, mosquearse Italian inturgidire, impermalire German schwellen, kränken.

intzutzulài, intzutzullài , vrb: itzutzulai Definition istare a su punghe punghe, naendho o faendho in crica de ispínghere s'àteru a fàere calecuna cosa Synonyms e antonyms impunciai, inciulai, insissiligai, intzidiare, intzutzulliri, ispuntzonare, ispuntogliare, tzuntzullare Sentences tocat a iscurtai ita narat sa genti e a intzutzullai asuta asuta ◊ mi intzutzullat sa genti coment'e chi sia un'ànima mala ◊ circànt sa manera de dh'aciapai, a Cristus, e intzutzullànt a tot'is Ebreus ◊ a giòvunu gei praxiat a mei puru a itzutzulai is bagadias! ◊ sa chistioni at intzutzullau sa crosidadi de is féminas Etymon srd. Translations French piquer, taquiner English to prod Spanish provocar Italian stuzzicare German reizen.

ispirtíre , vrb: ispurtire, ispurtiri, spurtiri Definition sentire coment'e abbruxore, abbruxare, prus che àteru in sa carre, o in buca cun papares budhios; in cobertantza, dispràxere, o fintzes interessare meda Synonyms e antonyms piciai, pistidhire, púnghere / interessai Sentences a chie frigat chibudha dh'ispirtint is ogos ◊ su lati de sa figu ispurtit, fait a iscrafíngiu 2. e ite, t'ispirtit ca su cuadhu tuo no at bínchidu su pannu?! ◊ candu ant circau sa chistioni chi ispurtiat a issus mi ndi seu andau Translations French piquer English to tickle, to itch Spanish quemar, lampar Italian mordicare, pizzicare German beißen.

picài 3 , vrb rfl Definition cunsiderare o sentire calecuna cosa coment'e un'ofesa Synonyms e antonyms alloroscare, chischisari, pirmare Etymon spn. picar Translations French se vexer, se piquer English to feel hurt (by sthg) Spanish picarse Italian offèndersi, impermalirsi German sich beleidigt fühlen.

púgnere , vrb: púngere, púnghede, púnghere, punghi, púngiri Definition intrare o fàere intrare cosa punciuda (e in custu sensu si narat po iscannare puru); fintzes fàere a iscrafíngiu, coment'e de cosa arrasposa chi tocat sa carre in tretu prus delicau; prnl. nau de linna, de orrobba, su si fàere totu istampos coment'e papau de su greme Synonyms e antonyms ifertzire, infrissai, istocazare, punciai / istocagiare / spurtiri / arnai, pipionire Idioms csn: púnghere su porcu (o àteru fiadu de bochire) = irgannare su porcu; púnghere una cosa a unu = arregordaisidha po chi dha fatzat; Maria Pungibungi = zenia de fémina mala, fata a pessamentu, chi tiat púnghere a bentre sos pisedhos chi ant manigadu tropu… Sentences comente l'ant puntu s'acu, sa crapa si est pesada a bebbéchinos ◊ pungit is bòis cun s'istrúmbulu ◊ si no mi lassas in pasu ti pungo s'agu! ◊ compà, colade bois a púnghere custas berbeghes ca sezis pràtigu! 2. segadiche s'arba ca mi punghes! ◊ sa lana grussa pungit, posta sentza de nudha asuta 3. si no est segada in sa muta zusta, sa linna si punghet ◊ su tzinníbiri durat séculus e mai si pungit 4. comente at intesu s'allega est abbarradu sicu: si lu aiant puntu no li aiant àpidu butiu de sàmbene! 5. sos àinos, si no bos lu punghet s'àteru, de cosa no ndhe faghides!… Etymon ltn. pungere Translations French piquer English to sting Spanish pinchar, punzar Italian pùngere, punzecchiare German stechen, reizen, sticheln.

spiciuài , vrb: ispiciulare*, spitzuai, spitzulai, spitzuliai Definition giare ispítzulos cun sa punta de is pódhighes, bicare, giare cropighedhos cun su bicu, segare biculedhos de cosa papandho cun pagu gana o fintzes tanti po tastare; púnghere comente faent is bobbois; in cobertantza, nàrrere cosa chi pagu praghet a s'àteru Synonyms e antonyms biculare, irbiculare, ispitudhare, ispitzicorvare, pibitzuai, piticare, púnghere, spribillonai Idioms csn: spíciua e gheta = zenia de pasta chi si faghet tesa a fine (azummai che faghindhe pane de fresa) e chi si segat a bículos a pódhighes etotu (spíciu, spiciuai) e si betat deretu a sa padedha de s'abba in su fogu: si cundhit che a totu sos macarrones; spítzula e fui = donai su spítzulu e fuiri, comenti faint is arresis: si narat de unu sentza de sétiu, chi cummentzat e no acabbat, chi fait pagu pagu e si ndi andat; spitzulaisí pari pari = istare nèndhesi cosa s'unu cun s'àteru a dirbetu, ofendhíndhesi; spitzulai che un'espi = ofèndhere Sentences ingunis no fait a dhoi abarrai ca ti spítzuat su sintzu ◊ is espis funt animaledhus chi spítzulant ◊ prus de milla pillonis ant cumentzau a si dhu spitzulai a totu spitzulai ◊ fendi a papai o fendi àturu, chi abarru in domu seu sempri spiciuendi Translations French pincer, piquer English to pinch, to bite Spanish pellizcar, picar Italian pizzicare, punzecchiare German kneifen, unaufhörlich stechen.

«« Search again