alloroscàre , vrb Definition
apedhare meda, aira, cun arrennegu; abboghinare, pigare a boghes cun arrennegu, èssere arrennegau
Synonyms e antonyms
achibberare,
inchibberare,
inchimerai,
picai 3
/
allororoscare,
apedhae,
atocare,
aciaulai,
baulai,
imbauai,
inciauai
Etymon
srd.
Translations
French
aboyer rageusement,
piquer
English
to bark furiously,
to offend
Spanish
ladrar con rabia,
estar mosqueado
Italian
abbaiare rabbiosaménte,
impermalire
German
wütend bellen,
aufreizen.
atrempinàre , vrb Definition
fàere su trémpinu, su tostorrudu
Etymon
srd.
Translations
French
piquer
English
to offend
Spanish
picarse,
empeñarse
Italian
impermalosire
German
sich kränken.
corciài , vrb Definition
cosa chi faent is maistos de pannu: cosire a puntos istrintos o a forma de còrcia su prenimentu de bestimentu; pruschetotu est su chi faent a is banitas ponendho puntos chi passant de parte a parte, donniunu a contu suo, po aguantare su prenimentu (lana o àteru) bene istérriu e firmu
Etymon
spn.
(a)colchar
Translations
French
piquer
English
to quilt
Spanish
hilvanar
Italian
impuntire
German
steppen
crociài , vrb Definition
pònnere is puntos a una banita de lana o crinu, fàere sa crociadura po abbarrare su prenimentu istérriu bene
Translations
French
piquer
English
to quilt
Spanish
acolchar
Italian
trapuntare
German
steppen.
ifertzíre , vrb: ifichire,
ifretzire,
ifrichire,
ifricire,
ifrigire,
ifrissire,
ifritzire,
ifrucire,
infertzire,
infretzire,
infriciri,
infrigire,
infrissire,
infrissiri,
infritzire,
infritziri Definition
intrare una cosa in ccn. àtera, púnghere ccn. cosa cun aina puntuda meda; unire cun puntos longos e lascos is orrugos de orrobba de unu bestimentu po dhos pòdere apustis cosire bene; foedhandho de pigiones, andhare e torrare a bólidos curtzos; in cobertantza, intrare in chistiones angenas
Synonyms e antonyms
afritzire,
intzudhire
/
apuntorgiai
/
frissai,
iferchire,
infrissai,
schidonai
| ctr.
isfretzire
Sentences
ispingi ispingi nc'est infrissiu in mesu a tanti genti
2.
frimadí, deghinou t'infríciu coment'e una rana! ◊ fia infrissendu una tratalia po dh'arrustiri ◊ seu pighendi fragu de anguidha infrissida in s'ischidoni arrustendi ◊ pigae s'ischidone e ifichiedhu po dhu fàere a orrostu
3.
oje a mi cheres a ifertzire e a cusire? ◊ menzus de comente cosis tue ifretzit àtere a manu istropiada! ◊ cun su sartigu t'infrissu su bruncu! ◊ su mastru de pannos est semper secandhe, azunghendhe e ifritzindhe
4.
sos tzírrios de sas alasdepedhe m'infertzint sa gianna de s'ànima
5.
càndhidas columbas ifertziant in su chelu, zocandhe
6.
foras de su logu meu su sentimentu m'ifritzit sa carena, so in turmentu
7.
no boliat a si che ifrichire in chistiones de is bighinos e méngius faiat su dovere suo
Etymon
itl.
Translations
French
enfiler,
faufiler,
piquer
English
to stick,
to tack,
to quilt
Spanish
espetar,
hilvanar
Italian
infilzare,
imbastire,
impuntire
German
aufziehen,
heften,
steppen
inchibberàre , vrb Definition
essire chíbberu, prenu, ufrau; pigare arrennegu coment'e credendhosi meda
Synonyms e antonyms
intrusciare
/
achibberare,
achighiristai,
alloroscare,
altivai,
chibberare,
inchighiridhare,
inchighiristai,
incripinire,
ufiare
/
abbetiae,
acroconai,
arrabbiai,
arragiolire,
arrannegai,
inchietae,
inchimerai,
incrabudhire,
infelai,
infuterare,
insutzuligai,
intziminire,
renignai
Sentences
s'ispiga de su trigu est inchibberendhe ◊ a sa fémina si che li fit inchibberada sa bentre: fit ràida! ◊ abbuseschèndhesi de erva frisca allentorida a s'animale si che li podet inchibberare sa bentre
2.
dai totue chena pònnere leant inchibberèndhesi a fura piana (G.Fiori)
3.
su bentu in cue bi sulat fitianu e male e peus b'inchíbberat in s'ierru ◊ pro cussu fatu pacu m'inchíbbero!
Translations
French
enfler,
piquer,
vexer
English
to offend,
to swell (up)
Spanish
hinchar,
mosquearse
Italian
inturgidire,
impermalire
German
schwellen,
kränken.
intzutzulài, intzutzullài , vrb: itzutzulai Definition
istare a su punghe punghe, naendho o faendho in crica de ispínghere s'àteru a fàere calecuna cosa
Synonyms e antonyms
impunciai,
inciulai,
insissiligai,
intzidiare,
intzutzulliri,
ispuntzonare,
ispuntogliare,
tzuntzullare
Sentences
tocat a iscurtai ita narat sa genti e a intzutzullai asuta asuta ◊ mi intzutzullat sa genti coment'e chi sia un'ànima mala ◊ circànt sa manera de dh'aciapai, a Cristus, e intzutzullànt a tot'is Ebreus ◊ a giòvunu gei praxiat a mei puru a itzutzulai is bagadias! ◊ sa chistioni at intzutzullau sa crosidadi de is féminas
Etymon
srd.
Translations
French
piquer,
taquiner
English
to prod
Spanish
provocar
Italian
stuzzicare
German
reizen.
ispirtíre , vrb: ispurtire,
ispurtiri,
spurtiri Definition
sentire coment'e abbruxore, abbruxare, prus che àteru in sa carre, o in buca cun papares budhios; in cobertantza, dispràxere, o fintzes interessare meda
Synonyms e antonyms
piciai,
pistidhire,
púnghere
/
interessai
Sentences
a chie frigat chibudha dh'ispirtint is ogos ◊ su lati de sa figu ispurtit, fait a iscrafíngiu
2.
e ite, t'ispirtit ca su cuadhu tuo no at bínchidu su pannu?! ◊ candu ant circau sa chistioni chi ispurtiat a issus mi ndi seu andau
Translations
French
piquer
English
to tickle,
to itch
Spanish
quemar,
lampar
Italian
mordicare,
pizzicare
German
beißen.
picài 3 , vrb rfl Definition
cunsiderare o sentire calecuna cosa coment'e un'ofesa
Synonyms e antonyms
alloroscare,
chischisari,
pirmare
Etymon
spn.
picar
Translations
French
se vexer,
se piquer
English
to feel hurt (by sthg)
Spanish
picarse
Italian
offèndersi,
impermalirsi
German
sich beleidigt fühlen.
púgnere , vrb: púngere,
púnghede,
púnghere,
punghi,
púngiri Definition
intrare o fàere intrare cosa punciuda (e in custu sensu si narat po iscannare puru); fintzes fàere a iscrafíngiu, coment'e de cosa arrasposa chi tocat sa carre in tretu prus delicau; prnl. nau de linna, de orrobba, su si fàere totu istampos coment'e papau de su greme
Synonyms e antonyms
ifertzire,
infrissai,
istocazare,
punciai
/
istocagiare
/
spurtiri
/
arnai,
pipionire
Idioms
csn:
púnghere su porcu (o àteru fiadu de bochire) = irgannare su porcu; púnghere una cosa a unu = arregordaisidha po chi dha fatzat; Maria Pungibungi = zenia de fémina mala, fata a pessamentu, chi tiat púnghere a bentre sos pisedhos chi ant manigadu tropu…
Sentences
comente l'ant puntu s'acu, sa crapa si est pesada a bebbéchinos ◊ pungit is bòis cun s'istrúmbulu ◊ si no mi lassas in pasu ti pungo s'agu! ◊ compà, colade bois a púnghere custas berbeghes ca sezis pràtigu!
2.
segadiche s'arba ca mi punghes! ◊ sa lana grussa pungit, posta sentza de nudha asuta
3.
si no est segada in sa muta zusta, sa linna si punghet ◊ su tzinníbiri durat séculus e mai si pungit
4.
comente at intesu s'allega est abbarradu sicu: si lu aiant puntu no li aiant àpidu butiu de sàmbene!
5.
sos àinos, si no bos lu punghet s'àteru, de cosa no ndhe faghides!…
Etymon
ltn.
pungere
Translations
French
piquer
English
to sting
Spanish
pinchar,
punzar
Italian
pùngere,
punzecchiare
German
stechen,
reizen,
sticheln.
spiciuài , vrb: ispiciulare*,
spitzuai,
spitzulai,
spitzuliai Definition
giare ispítzulos cun sa punta de is pódhighes, bicare, giare cropighedhos cun su bicu, segare biculedhos de cosa papandho cun pagu gana o fintzes tanti po tastare; púnghere comente faent is bobbois; in cobertantza, nàrrere cosa chi pagu praghet a s'àteru
Synonyms e antonyms
biculare,
irbiculare,
ispitudhare,
ispitzicorvare,
pibitzuai,
piticare,
púnghere,
spribillonai
Idioms
csn:
spíciua e gheta = zenia de pasta chi si faghet tesa a fine (azummai che faghindhe pane de fresa) e chi si segat a bículos a pódhighes etotu (spíciu, spiciuai) e si betat deretu a sa padedha de s'abba in su fogu: si cundhit che a totu sos macarrones; spítzula e fui = donai su spítzulu e fuiri, comenti faint is arresis: si narat de unu sentza de sétiu, chi cummentzat e no acabbat, chi fait pagu pagu e si ndi andat; spitzulaisí pari pari = istare nèndhesi cosa s'unu cun s'àteru a dirbetu, ofendhíndhesi; spitzulai che un'espi = ofèndhere
Sentences
ingunis no fait a dhoi abarrai ca ti spítzuat su sintzu ◊ is espis funt animaledhus chi spítzulant ◊ prus de milla pillonis ant cumentzau a si dhu spitzulai a totu spitzulai ◊ fendi a papai o fendi àturu, chi abarru in domu seu sempri spiciuendi
Translations
French
pincer,
piquer
English
to pinch,
to bite
Spanish
pellizcar,
picar
Italian
pizzicare,
punzecchiare
German
kneifen,
unaufhörlich stechen.