bicài , vrb: abbicai,
bicare Definition
pigare su papare cun su bicu, iscúdere, fèrrere cun su bicu; istare a su tasta tasta cosas de papare / bicai su casu = triballare su casu cun sa punta de sos pódhighes pro ndhe li fàghere essire su soru e pro l’allisiare
Synonyms e antonyms
bichitare,
isbicare,
ispiticulare,
pissulai
/
spribillonai
Sentences
mighi ti bicat, cussu pudhu!
2.
seis bichendu dogna cosa che guntruxus malus a satzai ◊ chini bicat fatuvatu no giaunat ◊ a mignanu est sèmpere bicanno e a ora de prànnere no dhi pigat fàmene! (P.La Croce)
Surnames and Proverbs
prb:
pilloni chi no bicat at bicau
Etymon
srd.
Translations
French
prendre avec le bec,
becqueter
English
to peck a
Spanish
picotear,
picar
Italian
beccare,
spilluzzicare
German
picken.
bicaméntu , nm Definition
su bicare, su istare bicandho, mescamente nau de su istare a su tasta tasta cosas de papare
Synonyms e antonyms
bicadura
Etymon
srd.
Translations
French
dégustation
English
nibbling,
tasting
Spanish
el picar,
el picotear
Italian
spilluzzicaménto
German
Picken.
bichitàre , vrb Definition
papare, arregòllere sa cosa cun su bicu
Synonyms e antonyms
abbicai,
biculitare,
ispidhuncare,
ispirtzulare,
pibitzuai
Sentences
calchi poforinu andhaiat onzi tantu a bichitare su trigu
Etymon
srd.
Translations
French
prendre avec le bec,
becqueter,
picorer
English
to peck
Spanish
picar,
picotear
Italian
beccare
German
aufpicken.
botài , vrb: botare Definition
pigare a befa, betare botas, foedhare a befa de ccn.
Synonyms e antonyms
diciare,
isciafetai
Etymon
srd.
Translations
French
plaisanter,
badiner,
persifier
English
to joke (about s.o.,
stg.)
Spanish
picar,
vacilar
Italian
motteggiare
German
spötteln.
isbicàre , vrb Definition
pigare a cropos de bicu, a bicadas
Synonyms e antonyms
abbicai,
pitulicare
/
isbichillitare
Sentences
sas pudhas si fint isbicadas tra issas finas a crebare ◊ lu sunt isbichendhe sos corvos ◊ sas pudhas fint isbichendhe calchi ranighedhu de cosa o calchi babbautzu
Etymon
srd.
Translations
French
donner des coups de bec
English
to peck
Spanish
picar
Italian
beccare
German
aufpicken.
ispiciulàre , vrb: ispissulai,
ispissulare,
ispitulare,
ispituliare,
ispitzuai,
ispitzulai,
ispitzulare,
spiciuai Definition
giare ispítzulos cun is pódhighes, giare cropighedhos cun su bicu (nau de is pigiones), segare calecunu orrughedhu de cosa papandho cun pagu gana o deasi a su tasta tasta; púnghere comente faent unos cantu bobbois / ispitzuai s'apititu = pònnere o fagher bènnere fàmine; ispitzulai is cordas = tocare sas cordas pro sonare
Synonyms e antonyms
biculare,
ispitudhare,
ispitzicorvare,
papai,
pissulai,
piticare,
púnghere,
spribillonai
Sentences
dh'at ispitzulau un'àrgia, unu càvuru ◊ cussus chi beniant ispitzulaus de s'àrgia fiant giai sèmpiri is trabballadoris de sa terra ◊ sos corbos l'ispitúlient! ◊ sa musca est ispissulendi ◊ chi ispítzulent e chi papent! ◊ lassa sa figu, puzone, lassa su dh'ispitzulare!
2.
ispítzulu is cordas de su coru po chi s'intendant is sonus fintzas a innia (P.Testa)
Etymon
srd.
Translations
French
pincer
English
to pinch,
to sting
Spanish
pellizcar,
picar,
picotear
Italian
pizzicare
German
kneifen.
ispuntzonàre , vrb: spuncionai Definition
agiummai comente e púnghere a puncione, nàrrere o fàere cosa po portare a unu a fàere ccn. cosa, fintzes ofendhendhodhu; fàere in puncione, cumenciare a istacare calecuna filera de granu de su moriscu
Synonyms e antonyms
impunciai,
impuntzonare,
insissiligai,
intzidiare,
ispuntogliare,
ispuntziare,
ispuntzigonare,
punciurrare,
puntorjare,
tzuntzullare
Sentences
sas pudhas prus las ispuntzonabamus e prus s’istichiant e abarrabant firmas
2.
isprunindhe su trigumoriscu faghiant tres muntones: unu de trigumoriscu ínnidu de isprunire, unu de corros ispuntzonados e s'àteru de corros isprunidos
Etymon
srd.
Translations
French
taquiner,
encourager
English
to spur,
to sting,
to prod,
to tease
Spanish
picar
Italian
punzecchiare,
spronare
German
sticheln,
anspornen.
istuzàre , vrb Definition
coment'e púnghere a istuzu (gurtedhu): fàere calecuna cosa po fàere andhare o mòvere, fàere trebballare, fàere foedhare faendho pregontas o àteru
Synonyms e antonyms
azachinare,
intzutzulai,
ispuntogliare,
sotae,
trotinare
Sentences
istuzare su zuo, s'àinu, sos triballantes ◊ sighèndhelu a istuzare benzei a ischire chi isse fit su capu ◊ cun suspos mi istuzaiat a chistionare ◊ deo l'istuzaia a si nche andhare tandho chi fit galu in tempus
Etymon
srd.
Translations
French
aiguillonner (fig.),
pousser
English
to urge,
to spur (on)
Spanish
aguijonear,
picar
Italian
pungolare,
sollecitare
German
anstacheln,
drängen.
malichinzàre , vrb Definition
èssere a iscrafíngiu, a papíngiu
Sentences
candho a s'ómine li malichinzat su culu… annu de burdos!
Etymon
srd.
Translations
French
démanger
English
to itch
Spanish
picar
Italian
prùdere
German
jucken.
pizolài , vrb Definition
fàere o lassare fossighedhos (pizolu 1), singiale, comente faet sa bardúfola cun sa punta iscudendho a pitzu de un'àtera
Synonyms e antonyms
afitulai,
apintzocai,
ciarolare,
coconare,
inciancedhare,
isgabbiare,
majodhare
Etymon
srd.
Translations
French
grêler
English
to pit
Spanish
picar,
agujerear
Italian
butterare
German
durchlöchern.
spiciuài , vrb: ispiciulare*,
spitzuai,
spitzulai,
spitzuliai Definition
giare ispítzulos cun sa punta de is pódhighes, bicare, giare cropighedhos cun su bicu, segare biculedhos de cosa papandho cun pagu gana o fintzes tanti po tastare; púnghere comente faent is bobbois; in cobertantza, nàrrere cosa chi pagu praghet a s'àteru
Synonyms e antonyms
biculare,
irbiculare,
ispitudhare,
ispitzicorvare,
pibitzuai,
piticare,
púnghere,
spribillonai
Idioms
csn:
spíciua e gheta = zenia de pasta chi si faghet tesa a fine (azummai che faghindhe pane de fresa) e chi si segat a bículos a pódhighes etotu (spíciu, spiciuai) e si betat deretu a sa padedha de s'abba in su fogu: si cundhit che a totu sos macarrones; spítzula e fui = donai su spítzulu e fuiri, comenti faint is arresis: si narat de unu sentza de sétiu, chi cummentzat e no acabbat, chi fait pagu pagu e si ndi andat; spitzulaisí pari pari = istare nèndhesi cosa s'unu cun s'àteru a dirbetu, ofendhíndhesi; spitzulai che un'espi = ofèndhere
Sentences
ingunis no fait a dhoi abarrai ca ti spítzuat su sintzu ◊ is espis funt animaledhus chi spítzulant ◊ prus de milla pillonis ant cumentzau a si dhu spitzulai a totu spitzulai ◊ fendi a papai o fendi àturu, chi abarru in domu seu sempri spiciuendi
Translations
French
pincer,
piquer
English
to pinch,
to bite
Spanish
pellizcar,
picar
Italian
pizzicare,
punzecchiare
German
kneifen,
unaufhörlich stechen.
spuncionài , vrb: ispuntzonare* Definition
agiummai coment'e púnghere a puncione, púnghere cun calecuna cosa puntuda; nàrrere o foedhare a unu po dhu cumbínchere a fàere calecuna cosa; trebballare a puncione
Synonyms e antonyms
impunciai,
impuntzonare,
insissiligai,
intzidiare,
púgnere
Sentences
spuncionat aínturu de sa tana cun sa pértia po ndi fai essiri un'animali
2.
sa pingiaredha antiga fiat totu spuncionada e portàt duas manighedhas po dh'aguantai
Translations
French
poinçonner
English
to punch
Spanish
picar
Italian
punzonare
German
stanzen.
spurtíri , vrb: ispirtire* Definition
pistidhire in sa carre comente faet cosa budhia, su sole o àteru, ma fintzes comente faet cosighedha a punta che lana tostada o tètera, cosa arrasposa; giare ifadu, coment'e de cosa chi punghet o pistidhit in sa pedhe
Synonyms e antonyms
fríere,
ispitudhare,
ispitulare,
papai,
pistidhire,
piticare
Sentences
spurtit custu soli: seus in gennarxu e pareus in maju! ◊ notesta mi spurtiat custu pei, comenti dhu portu unfrau ◊ custu maglioni comenti mi tocat mi spurtit in su tzugu, ca sa pedhi est prus dilicada ◊ dhi spurtiat sa buca: fiat bíndhighi dis crocau
2.
funt is ingiustítzias chi ti spurtint
Surnames and Proverbs
prb:
a chini spurtit coit
Translations
French
démanger,
brûler
English
to itch,
to smart
Spanish
picar
Italian
dare prurito,
bruciare
German
jucken,
brennen.
trisinài 1 , vrb: trisinare Definition
pistare, segare a pitichedhedhu, fàere a farinos / casu, pani, allu trisinau = tratagasau, pistau
Synonyms e antonyms
acapulai,
irfarfaruzare,
pistatzare
/
tratagasare
2.
po fai is pabassinas serbit puru córgiu de aràngiu trisinau
Translations
French
hacher,
broyer
English
to grind
Spanish
picar
Italian
tritare
German
zerkleinern.