bicài , vrb: abbicai, bicare Definitzione pigare su papare cun su bicu, iscúdere, fèrrere cun su bicu; istare a su tasta tasta cosas de papare / bicai su casu = triballare su casu cun sa punta de sos pódhighes pro ndhe li fàghere essire su soru e pro l’allisiare Sinònimos e contràrios bichitare, isbicare, ispiticulare, pissulai / spribillonai Frases mighi ti bicat, cussu pudhu! 2. seis bichendu dogna cosa che guntruxus malus a satzai ◊ chini bicat fatuvatu no giaunat ◊ a mignanu est sèmpere bicanno e a ora de prànnere no dhi pigat fàmene! (P.La Croce) Sambenados e Provèrbios prb: pilloni chi no bicat at bicau Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu prendre avec le bec, becqueter Ingresu to peck a Ispagnolu picotear, picar Italianu beccare, spilluzzicare Tedescu picken.

bicaméntu , nm Definitzione su bicare, su istare bicandho, mescamente nau de su istare a su tasta tasta cosas de papare Sinònimos e contràrios bicadura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu dégustation Ingresu nibbling, tasting Ispagnolu el picar, el picotear Italianu spilluzzicaménto Tedescu Picken.

bichitàre , vrb Definitzione papare, arregòllere sa cosa cun su bicu Sinònimos e contràrios abbicai, biculitare, ispidhuncare, ispirtzulare, pibitzuai Frases calchi poforinu andhaiat onzi tantu a bichitare su trigu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu prendre avec le bec, becqueter, picorer Ingresu to peck Ispagnolu picar, picotear Italianu beccare Tedescu aufpicken.

botài , vrb: botare Definitzione pigare a befa, betare botas, foedhare a befa de ccn. Sinònimos e contràrios diciare, isciafetai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu plaisanter, badiner, persifier Ingresu to joke (about s.o., stg.) Ispagnolu picar, vacilar Italianu motteggiare Tedescu spötteln.

isbicàre , vrb Definitzione pigare a cropos de bicu, a bicadas Sinònimos e contràrios abbicai, pitulicare / isbichillitare Frases sas pudhas si fint isbicadas tra issas finas a crebare ◊ lu sunt isbichendhe sos corvos ◊ sas pudhas fint isbichendhe calchi ranighedhu de cosa o calchi babbautzu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu donner des coups de bec Ingresu to peck Ispagnolu picar Italianu beccare Tedescu aufpicken.

ispiciulàre , vrb: ispissulai, ispissulare, ispitulare, ispituliare, ispitzuai, ispitzulai, ispitzulare, spiciuai Definitzione giare ispítzulos cun is pódhighes, giare cropighedhos cun su bicu (nau de is pigiones), segare calecunu orrughedhu de cosa papandho cun pagu gana o deasi a su tasta tasta; púnghere comente faent unos cantu bobbois / ispitzuai s'apititu = pònnere o fagher bènnere fàmine; ispitzulai is cordas = tocare sas cordas pro sonare Sinònimos e contràrios biculare, ispitudhare, ispitzicorvare, papai, pissulai, piticare, púnghere, spribillonai Frases dh'at ispitzulau un'àrgia, unu càvuru ◊ cussus chi beniant ispitzulaus de s'àrgia fiant giai sèmpiri is trabballadoris de sa terra ◊ sos corbos l'ispitúlient! ◊ sa musca est ispissulendi ◊ chi ispítzulent e chi papent! ◊ lassa sa figu, puzone, lassa su dh'ispitzulare! 2. ispítzulu is cordas de su coru po chi s'intendant is sonus fintzas a innia (P.Testa) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pincer Ingresu to pinch, to sting Ispagnolu pellizcar, picar, picotear Italianu pizzicare Tedescu kneifen.

ispuntzonàre , vrb: spuncionai Definitzione agiummai comente e púnghere a puncione, nàrrere o fàere cosa po portare a unu a fàere ccn. cosa, fintzes ofendhendhodhu; fàere in puncione, cumenciare a istacare calecuna filera de granu de su moriscu Sinònimos e contràrios impunciai, impuntzonare, insissiligai, intzidiare, ispuntogliare, ispuntziare, ispuntzigonare, punciurrare, puntorjare, tzuntzullare Frases sas pudhas prus las ispuntzonabamus e prus s’istichiant e abarrabant firmas 2. isprunindhe su trigumoriscu faghiant tres muntones: unu de trigumoriscu ínnidu de isprunire, unu de corros ispuntzonados e s'àteru de corros isprunidos Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu taquiner, encourager Ingresu to spur, to sting, to prod, to tease Ispagnolu picar Italianu punzecchiare, spronare Tedescu sticheln, anspornen.

istuzàre , vrb Definitzione coment'e púnghere a istuzu (gurtedhu): fàere calecuna cosa po fàere andhare o mòvere, fàere trebballare, fàere foedhare faendho pregontas o àteru Sinònimos e contràrios azachinare, intzutzulai, ispuntogliare, sotae, trotinare Frases istuzare su zuo, s'àinu, sos triballantes ◊ sighèndhelu a istuzare benzei a ischire chi isse fit su capu ◊ cun suspos mi istuzaiat a chistionare ◊ deo l'istuzaia a si nche andhare tandho chi fit galu in tempus Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu aiguillonner (fig.), pousser Ingresu to urge, to spur (on) Ispagnolu aguijonear, picar Italianu pungolare, sollecitare Tedescu anstacheln, drängen.

malichinzàre , vrb Definitzione èssere a iscrafíngiu, a papíngiu Frases candho a s'ómine li malichinzat su culu… annu de burdos! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu démanger Ingresu to itch Ispagnolu picar Italianu prùdere Tedescu jucken.

pizolài , vrb Definitzione fàere o lassare fossighedhos (pizolu 1), singiale, comente faet sa bardúfola cun sa punta iscudendho a pitzu de un'àtera Sinònimos e contràrios afitulai, apintzocai, ciarolare, coconare, inciancedhare, isgabbiare, majodhare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu grêler Ingresu to pit Ispagnolu picar, agujerear Italianu butterare Tedescu durchlöchern.

spiciuài , vrb: ispiciulare*, spitzuai, spitzulai, spitzuliai Definitzione giare ispítzulos cun sa punta de is pódhighes, bicare, giare cropighedhos cun su bicu, segare biculedhos de cosa papandho cun pagu gana o fintzes tanti po tastare; púnghere comente faent is bobbois; in cobertantza, nàrrere cosa chi pagu praghet a s'àteru Sinònimos e contràrios biculare, irbiculare, ispitudhare, ispitzicorvare, pibitzuai, piticare, púnghere, spribillonai Maneras de nàrrere csn: spíciua e gheta = zenia de pasta chi si faghet tesa a fine (azummai che faghindhe pane de fresa) e chi si segat a bículos a pódhighes etotu (spíciu, spiciuai) e si betat deretu a sa padedha de s'abba in su fogu: si cundhit che a totu sos macarrones; spítzula e fui = donai su spítzulu e fuiri, comenti faint is arresis: si narat de unu sentza de sétiu, chi cummentzat e no acabbat, chi fait pagu pagu e si ndi andat; spitzulaisí pari pari = istare nèndhesi cosa s'unu cun s'àteru a dirbetu, ofendhíndhesi; spitzulai che un'espi = ofèndhere Frases ingunis no fait a dhoi abarrai ca ti spítzuat su sintzu ◊ is espis funt animaledhus chi spítzulant ◊ prus de milla pillonis ant cumentzau a si dhu spitzulai a totu spitzulai ◊ fendi a papai o fendi àturu, chi abarru in domu seu sempri spiciuendi Tradutziones Frantzesu pincer, piquer Ingresu to pinch, to bite Ispagnolu pellizcar, picar Italianu pizzicare, punzecchiare Tedescu kneifen, unaufhörlich stechen.

spuncionài , vrb: ispuntzonare* Definitzione agiummai coment'e púnghere a puncione, púnghere cun calecuna cosa puntuda; nàrrere o foedhare a unu po dhu cumbínchere a fàere calecuna cosa; trebballare a puncione Sinònimos e contràrios impunciai, impuntzonare, insissiligai, intzidiare, púgnere Frases spuncionat aínturu de sa tana cun sa pértia po ndi fai essiri un'animali 2. sa pingiaredha antiga fiat totu spuncionada e portàt duas manighedhas po dh'aguantai Tradutziones Frantzesu poinçonner Ingresu to punch Ispagnolu picar Italianu punzonare Tedescu stanzen.

spurtíri , vrb: ispirtire* Definitzione pistidhire in sa carre comente faet cosa budhia, su sole o àteru, ma fintzes comente faet cosighedha a punta che lana tostada o tètera, cosa arrasposa; giare ifadu, coment'e de cosa chi punghet o pistidhit in sa pedhe Sinònimos e contràrios fríere, ispitudhare, ispitulare, papai, pistidhire, piticare Frases spurtit custu soli: seus in gennarxu e pareus in maju! ◊ notesta mi spurtiat custu pei, comenti dhu portu unfrau ◊ custu maglioni comenti mi tocat mi spurtit in su tzugu, ca sa pedhi est prus dilicada ◊ dhi spurtiat sa buca: fiat bíndhighi dis crocau 2. funt is ingiustítzias chi ti spurtint Sambenados e Provèrbios prb: a chini spurtit coit Tradutziones Frantzesu démanger, brûler Ingresu to itch, to smart Ispagnolu picar Italianu dare prurito, bruciare Tedescu jucken, brennen.

trisinài 1 , vrb: trisinare Definitzione pistare, segare a pitichedhedhu, fàere a farinos / casu, pani, allu trisinau = tratagasau, pistau Sinònimos e contràrios acapulai, irfarfaruzare, pistatzare / tratagasare 2. po fai is pabassinas serbit puru córgiu de aràngiu trisinau Tradutziones Frantzesu hacher, broyer Ingresu to grind Ispagnolu picar Italianu tritare Tedescu zerkleinern.

«« Torra a chircare