afolfigàre , vrb Definition
nàrrere male de unu
Synonyms e antonyms
aferritai,
aforticare 1,
annegiai,
slinguai,
terraguzare
Sentences
già de l'intèndhere ndhe fia istracu, afolfighèndhemi su bighinadu cun sas sabunadoras in su lacu (G.Ruggiu)
Etymon
srd.
Translations
French
médire
English
to talk behind
Spanish
hablar mal
Italian
sparlare
German
schlecht reden.
catedhína , nf Definition
catzedhos medas; nau in cobertantza de su feduliu puru, de is iscolanos e àteros piticos
Synonyms e antonyms
catedhàmine
Sentences
cussa essit a ziru sempre cun sa catedhina de sos fizos ifatu ◊ su mastru fit cun sa catedhina de sos iscolanos
Etymon
srd.
Translations
French
troupe de petits chiens,
groupe de gens
English
a group of little dogs,
sequence of people staying behind like dogs
Spanish
banda de cachorros
Italian
insième di cagnolini,
codazzo di persóne
German
Gruppe von Hündchen,
Schwarm.
daesécus, daeségus , avb, prep: daisecus,
daisegus,
dasegus,
dausegus,
desegus,
diesegus Definition
apalas, s'ala contrària a ue unu (o una cosa) est abbaidandho; coment'e tempus inditat su passau / istare o èssere a daesegus de un'àteru = (nau de ccn.) èssere cunsiderau prus pagu, contare prus pagu; in daisegus meu, tou, sou, e gai
Synonyms e antonyms
acoacò,
addaesegus,
aissegus,
incuadas,
insegus
| ctr.
ananti,
innanti
Sentences
su mundhu no torrat in daesecus! ◊ si podia torrare vinti annos a daisegus, tambene! ◊ a isse lu zughia in daisegus e no lu podia bídere ◊ dae dausegus sa mama altzaiat sa chintorza addopiada fatendhe finta de l'iscúdere ◊ custa brulla mi l'ant fata sos de daisegus ◊ a diesegus dhue fuit una cortiza ◊ ponidi in diesegus!
2.
cussa cosa est in daisegus de domo ◊ si cuesit in diesegus de una punta ◊ cussa cosa est in dasegus de sa gianna ◊ neune si cheret a daesegus de un'àteru!◊ s'ómine est addainanti meu e deo so caminendhe in daisegus suo
Etymon
srd.
Translations
French
derrière
English
behind
Spanish
detrás,
atrás
Italian
diètro
German
hinten,
hinter,
nach.
ifàtu , avb, prep: infatu,
ivatu Definition
in fatu, acanta ma agoa de ccn. cosa: cun númenes chi inditant tempus s’impreat fintzes coment’e agt. ma chentza acórdiu
Synonyms e antonyms
afatu,
deavatu,
fatu 2,
imbeniente
/
apustis
| ctr.
ananti,
innanti
Idioms
csn:
unu infatu de s'àteru = itl. uno di séguito all'altro; andhare o èssere a tzapu ifatu = andai avatu de s'arau istrechendi a marra is leis mannas de terra; èssere, bènnere, andhare ifatu apare, de pare = unu ifatu de s'àteru, unu luego apustis de s'àteru; èssere ifatu de carchi cosa = impitzados a contivizare carchi cosa, o fintzas apilliados, in chirca de una cosa, apitu pro carchi cosa; torrare a ifatu in su tempus = torrai acoa, in daisegus; ifatu meu, tou, sou, nostru e gai; a s'infatu = apustis
Sentences
su pitzinnu andhat a innantis e issos sighent ivatu ◊ si mi cumbenit ti sigu infatu ◊ semus intrados isse a dainanti e nois ifatu ◊ su pudhéricu si firmat e non ponet ifatu ◊ giuco ifatu totu sa gustissa de s'Ísula ◊ beni ifatu nostru!
2.
ispinghe su butonedhu tres vias ifatu de pare! ◊ passat santu Sidore cun is boixedhus suus infatu de is bòis de bidha ◊ cussa ndhe perdet sa conca infatu a s'ómine! ◊ at tentu sos fizos unu ifatu de s'àteru in pagu tempus ◊ bi at chie si gastat su dinari ifatu de sas féminas
3.
non bi at àpidu dificultade peruna a si fàghere torrare su fúbbaru sa chida infatu (S.Patatu)◊ su santuaini ifatu lompia sos ses annos ◊ sa die ifatu so andhadu a iscola ◊ duas cidas a s'infatu ndi fiat arribbada sa novidadi a bidha
Etymon
srd.
Translations
French
derrière
English
close,
behind
Spanish
tras,
detrás
Italian
apprèsso,
diètro
German
hinter.