Abbreviations Legenda | Symbols Legend

abbagadiàre , vrb: bagadiare Definition fàere bagadiu, fàere festa, no andhare a trebballare Synonyms e antonyms afestai Sentences su lunis m'abbagadio ca est printzípiu de chita, su martis so cossumita: no beto bucone a buca Etymon srd. Translations French prendre congé English to take a day off Spanish estar de vacaciones Italian celebrare il giórno festivo, far vacanza German feiern.

abbarigàu , avb Definition a logos dhu narant po sa die de oe a duas, àteros po duas dies a oe o dinnanteriseru, e fintzes po de oe a tres dies Synonyms e antonyms daretu, pusticràs / barigadu 2. candu si bieus, cras, pusti cras o abbarigau? Scientific Terminology tpc Etymon srd. Translations French après-demain English the day after tomorrow Spanish pasado mañana Italian dopodomani German übermorgen.

addedíe , avb: addeie Definition a lughe de die, totu is oras de candho faet die a candho iscurigat Synonyms e antonyms | ctr. addenote Sentences addenote e addedie che ómine dogau isto pessandhe ◊ si ammentabat totu su chi li fit capitau addedie ◊ su bandhuleri drommit addeie e zirat addenote Etymon srd. Translations French de jour English by day Spanish de día Italian di giórno German tagsüber.

Annunóu , nm Definition sa prima die de s'annu Translations French nouvel an, le jour de l'an, le premier de l'an English new year's day Spanish Año Nuevo Italian Capodanno German Neujahr.

ascensciòne, ascensiòne, ascensiòni , nf: assensione, assentzione Definition sa festa chi arregodat s’artzada de su Segnore a is Chelos, a is baranta dies de Pascamanna: dhue at bidha chi narant pasca de s'assensioni a sa Pasca rosada o de fiores Synonyms e antonyms ischiscione 1 Etymon itl. Translations French Ascension English ascension day Spanish Ascensión Italian ascensióne (fèsta) German Himmelfahrt.

dedí, dedía , nm, avb: dedie, didie Definition de die, su dedie, su die: de sa die, sa parte chi est lughe / avb.: a dedie; a lugh'e dedie = a dedie Sentences su dedie drommit e su denote istat zirendhe ◊ su chi si naru in s'iscuriu naraidhu a dedia! ◊ su sole est a dedie 2. sa títula a didie zirat in s'àghera e in sos ribos ◊ male a didie e pejus a denote semus continu in irgherramatzina ◊ cussu si fait a su dedí Translations French pendant la journée English by day Spanish de día Italian di giórno German bei Tag.

dí, día , nf, nm: die, diri Definition su tempus de binti bàtoro oras, cantu istat sa Terra faendho una chindhulada intrea (giru); totu is oras de lughe de s'abbreschidórgiu a s'iscurigadórgiu (in srd. est foedhu de genia fémina, ma no est raru a dhu intèndhere a mascu)/ min. dixedha, diighedha, nadu in suspu pro die mala, metzana / is partes de sa die: parte de mengianu (de candho abbreschet a mesudie), obrescidroxu, mengianedhu chitzi, mengianu, mesudí; parte de sero: meigamma, merí/bortaedie, mericedhu, mericedhedhu o murriadroxu; su denote: primu noti, mesunoti, noti grussa, impudhiles); pl. dies, diis; una diri, duas diis; sa Die de sa Sardigna = su 28 de abrile (ammentu de sa die chi is Sardos in Castedhu su 1794 ant pinnigau is dominadores piemontesos po che dhos bogare) Synonyms e antonyms diada / dedie | ctr. note Idioms csn: sa die = su tempus chi est faghindhe, chi at a fàghere oe (o fintzas un'àtera css. e podet bàlere fintzas in su sensu de "cussa die"); fàghere die = obrèsciri; a sa fata de sa die = obrescendi, faghindhe die; colare, barigare sa die = passai su tempus de sa dí; passa/passade die bona! = itl. buona giornata!; die mala, die bona, die de abba, de bentu = dí de tempus malu, légiu; colare die bona, mala = istendhe o sentíndhesi bene, male, de saludu o fintzas de àteru; die frisca = dí (de istadi) chi no est fendi basca; die de calura, de fritu, de bentu, de abba = dí chi fait basca, frius, bentu, àcua, proendho; die mústia = die annuada; die assuta = chi no est proindhe, chi no proet; die de bonu = de istonzu bonu, chentza male, chentza dispiagheres o tropu suferéntzia; sa die diata = sa dí signalada; dí de festa o nodia, dí de fatu, de faina o de fatoriu, faturibu, dí de discansu, feriada o de pasu; bonas dias! = passade die bona!; intro ’e die = intr'e su mengianu e su merí; èssere die manna, arta = fatu die dae ora meda; a punta ’e die = itl. in pièno giórno; a lugh'e die = a dedie, a luxi; a sas tres, a sas deghe, a sas baranta dies = tres, dexi, coranta diis apustis; s'àtera die de…= sa dí apustis de…; die cun die = dónnia dí, una dí e s'àtera puru; a dies, a diis = una die emmo, s'àtera nono, a bortas ei a bortas nono; èssere a dies (nadu de comente s'istat de saludu) = intendirisí una dí bèni, s'àtera mali; a die in mesu (a dimmesu) = una die emmo e una nono, a dies vicànicas; pònnere die bona = (nau de su tempus) impromítiri ca fait dí bella; mancai sa mellus dí de s'annu a ccn. = pecare a conca, èssere unu pagu macu, istoladu, fertu; sa die no mai = sa dí de martis mai, mai; dí rasigada, límpia = die de sole, de aera neta; picare sa die pro su note = drommire intro de die e suguzare su note (mescamente a divertire); die manna cun die, die die, a die intrea = a totu dí; oe est die, custa no est die = est/no est sa dí adata, bona po fai calincuna cosa Sentences istaiat a dies pijadas in montes ◊ e chini de bosatrus, po cantu siat atrupelliau, podit aciungi una dia in prus a sa vida sua? (Ev)◊ in custas diis mi at bófiu libberai de un'istadu chi mi fiat bregúngia ◊ a sos tres dies est arrividu isse ◊ disígiu sa diri chi si eus a cojai ◊ su martis de coa est sa dia de sas crocorigas ◊ sa die m'intendhio male e no so essidu a logu ◊ custas dias apu agatau duas foedhos ci no connosces 2. inoghe mi faghet die cantendhe a pramm'adorada ◊ si ndhe pesat a sa fata de sa die ◊ est unu die giaru ◊ sa die est cumintzendhe a dare borta ◊ istat male meda chi no che at a colare sa die ◊ in istiu sas dies sunt mannas, in zerru minores ◊ coladu làmpadas, sas dies sunt miminendhe ◊ passat sa diri domandendi, sa noti sentza fogu e ni domu ◊ – A it'ora ti ndhe ses pesadu? – Za fit fatu die! 3. irvertúdalu, chi est die manna! ◊ die manna chin die istaiat tessindhe ◊ s'aera est neta: paret ca oe ponet die bella ◊ su sole a die manna est sempre giaru ◊ essi a fora a bídere ite paret sa die! ◊ si sa die est assuta, cras andhamus a s'olia ◊ oe est die, si andhamus a s'olia! ◊ balla ca oe no est die pro binnennare, proindhe goi!◊ si pesas chito meda, za ti drommis carchi ora intro de die! 4. portat sa faci che diri mala intruinada Surnames and Proverbs prb: bi at prus dies chi no canónigos ◊ sa die bona si chircat in campu Scientific Terminology tpc Etymon ltn. dies Translations French jour English day Spanish día (f) Italian giórno, giornata German Tag.

diàda , nf Definition tempus de una die: est fatu a sa matessi manera de notada, chidada, mesada, ma nau prus che àteru in su sensu de unu tempus prenu de trebballu, immarritzone Synonyms e antonyms dí, gerronada | ctr. notada Sentences s'alenu arcanu, eternu e fuiditu, chi sas diadas tancat e abberit, si est frimmu, edducas sa fronte ti at fertu (G.Fiori)◊ comente ti ses reguladu in totu sa diada? Etymon srd. Translations French journée English day Spanish jornada Italian giornata German Tag.

diatòglia, diatòrja , nf Definition die de fatoriu, dí de fatu, chi si trebballat, die de trebballu Synonyms e antonyms gerronada Sentences fit bestita chin sos pintzos de arribbu fintzas in diatòglia ◊ aiant fatu festa manna macari in diatòglia ◊ essendhe diatorja, oe in bidha sa zente est paca Translations French jour ouvrable English weekday, working day Spanish laborable Italian giórno feriale German Werktag, Wochentag.

gerronàda , nf: gerrunada, giorronata, giornada, tzorronata, zoronada Definition una die de trebballu; su badàngiu, sa paga, su trebballu de una die / andai o trabballai a giorronada = triballare a dies, a contu de àtere mescamente, chentza tènnere triballu fetivu Synonyms e antonyms diada, diatòglia Sentences furis cincu fígius: unu andhàt a coile, unu fut a sa giorronata ◊ candu apu fatu sa cuinta seu andada a su sartu a fai sa gerrunada ◊ finas a ti fai su callu fais gerronada crutza, agoa gei podis fai gerronada intrea Etymon itl. Translations French journée English day Spanish jornal Italian giornata German Arbeitstag, Tagelohn.

giantéris , avb: zanteris Definition duas dies innanti de oe / torrandho agoa in su tempus si narat: oe, deris, gianteris, dinnantis Synonyms e antonyms dinnantariseru, innantieris Sentences morta est mela piberi… piús allegru so como chi no eris e gianteris! ◊ a mie su sardu mi piaghet totu: su de subra, su de giosso, su de mesu, su de oe, su de deris e su de gianteris puru Scientific Terminology tpc Etymon ltn. iam ante heri Translations French avant-hier English the day before yesterday Spanish anteayer Italian avantièri German vorgestern.

incràs , avb: uncràs Definition sa die apustis de una die calesiògiat, difatu Synonyms e antonyms cras Sentences sa die nono, ma s'incràs fint andhados ◊ Micheledhu est arrenésciu a biri su mari isceti s’incràs ◊ s'incràs dh'at fuedhada ◊ s'incràs est andhadu pro faedhare cun s'inzenieri Scientific Terminology tpc Etymon srd. Translations French le lendemain English the day after Spanish el día siguiente Italian indomani German Morgen.

Pascamànna , nf Translations French Pâques English easter day Spanish pascua de Resurrección Italian Pàsqua di resurrezióne German Ostern.

postigràs , avb: pusticràs, pustigràs Definition sa die chi benit aifatu de cras, duas dies apustis de oe Synonyms e antonyms impusticràs, postis Sentences oi est su 23, cras su 24 e pustigràs est Paschixedha! ◊ oje in iscola chèglio imparare deretu a lèghere, cras imparo a iscríere e pusticràs sos lúmeros Scientific Terminology tpc Etymon ltn. post cras Translations French après demain English the day after tomorrow Spanish pasado mañana Italian dopodomani German übermorgen.

zoronàda , nf: (sa z. = sazoronàda) gerronada* tzorronata, zorronada, zorronata Definition die de trebballu; su badàngiu, sa paga, su trebballu de una die Idioms csn: conchistare, lucurare, acapidare, pèrdere sa z. = trabballai po cosa, trabballai po debbadas; andhare o èssere a sa z. = no àere unu triballu fetivu, unu postu, triballare a dies; z. anzena = fata a contu de àtere; fàghere z. bona = trabballai, godangiai meda; fàghere z. = totu su triballu chi si podet fàghere in tempus de una zoronada, triballare chentza pèrdere tempus; cumprire sa z. = fàghere z. manna, triballare totu s'ora chi faghet; essire sa z. = àere zoronada, èssere chircados a triballare; collire sa z. = andai a trabballai, si cumbinat de èssiri circaus; chircare o leare a unu a sa z. = a fàghere triballu a zoronadas Sentences mi ndhe andho che operàgiu chi at servidu sa zorronada (A.Casula)◊ su póberu no at àteru aficu si no sa miserina zoronada ◊ acomi tristu a zorronada anzena! ◊ mi fato carchi bruncone de linna candho no mi essit zoronada ◊ collidila, sa zoronada, candho essit! ◊ chircaimus a Fulanu a sa zoronada pro ispilire olia Translations French journée de travail English day Spanish jornada, jornal Italian giornata German Arbeitstag, Tagelohn.

«« Search again