Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

acódhu , avb, iscl: acollu 1 Definition est innòi, est bénniu, si bit Synonyms e antonyms addeallu, allodhu, midhu Sentences a s'arbeschidorza acodhos, sos piratas! (G.Sanna)◊ chie tenet dinaris de avassu, de los impiegare acolla s'ora! ◊ che passat una die, duas, tres… a candho acollu totu caratzadu! ◊ si chircas unu padronu, su padronu acollu inoghe! Translations French le voici, le voilà English here he is! Spanish ¡helo aquí! Italian èccolo! German Gastfreundschaft, Heim.

allochélu , avb Definition allodhu in cudhane, adheni! Synonyms e antonyms alloncedhu, billuchelu, mianchelu, millichelu Etymon srd. Translations French le voilà! English here he is! Spanish ¡helo aquí! Italian èccolo! German hier ist er!

allódhu , avb, iscl: allollu Definition foedhu chi si narat, coment'e inditandho, po unu o calecuna cosa chi essit, si biet o benit totinduna Synonyms e antonyms achelu, acodhu, addeallu, adhicoe, ajallu, edheà, ellodhu, lallodhu, lalu, midhu, mirodhu Sentences allodhu, dh'apu biu s'istedhu brincadori! ◊ nosu iaus a bolli: pedia sa gràtzia, allodhu in pratza! ◊ mellus a narri "allodhu" che "alloncedhu" ◊ nomenau su molenti… allodhu presenti! Etymon srd. Translations French le voilà English here he is! Spanish ¡helo aquí! Italian èccolo German hier ist er!

cradiadòre , nm Definition agiuante de unu giòmetro o de ingenieri candho faet rilievu topogràficu (poderat su cràdiu o canna) Synonyms e antonyms cannigiadori Etymon srd. Translations French arpenteur English surveyor's helper while he is making topographic relief Spanish ayudante que pone los piquetes para medir Italian canneggiatóre German Feldmeßgehilfe.

eàllu! , iscl: eddeallu Definition ea + lu (o + la) Synonyms e antonyms allu 2! / achelu!, acoghi!, ajallu, edheà!, millichelu! Sentences ealla chi che lórumu si est fata! ◊ in sa labia chi est tota lascinzu, pro pagu chi ti fides, ealla fata! ◊ tota sa fortza tua ealla in cue! ◊ eallu a babbu ingruxadu, isarghendhe su trigu! ◊ eallu s'istedhu de chenadorzu! ◊ eallumiche betzu e chentza cojadu! ◊ s’ammorada mea ealla! Translations French voilà! English here he (she, it) is Spanish he aquí, he allí Italian ècco! German da!

ísce , prn: isse Definition prn. chi s'impreat po una tertza persona ómine / a, cun, de, in, pro, tra isse; iss'etotu = itl. égli stésso Synonyms e antonyms ísciu Sentences est intradu a créjia isce chin sa muzere ◊ isse benit cun megus ◊ so andhadu cun isse ◊ cudha cosa l'apo dada a isse andhe chi no l'as chérfida tue ◊ aficu b'at, in isse!…◊ iseta a isse ca a solu no ti abbales! ◊ pejus pro isse! ◊ male pro isse est, si faghet gai! ◊ custu triballu si l'at fatu isse etotu Surnames and Proverbs prb: chie no est bonu pro isse no est bonu pro sos àteros Etymon ltn. ipse Translations French il, lui English he, him, himself Spanish él, sí Italian égli, lui, sé German er, sich.

íscia 1 , prn: issa Definition prn. chi s'impreat po una tertza persona fémina / a, cun, de, in, pro, tra issa; issa etotu = itl. lèi stéssa, da sè Synonyms e antonyms cussa Sentences pache e cuntentesa a íscia puru e a totu s'eréntzia! ◊ sa pitzinna si faghet su letu issa etotu Etymon ltn. ipsa Translations French elle English she, he Spanish ella Italian élla, lèi German sie.

ísciu , prn: issu Definition prn. po persona ómine, sugetu e cumplementu Synonyms e antonyms isce Sentences zai dh'isco, no cherzo chi mi dh'imparet issu! ◊ bollu abbarrai cun issu ◊ fui pensandu de andai auba de issu ◊ custa est faina po issu ◊ is àturus no faint comente a issu ◊ bae a sa de issu e as a agatare su chi disizas ◊ de issu no ischio nudha ◊ inoghe cumandhat, ordinzat e faghet totu issu Etymon ltn. ipsu(m) Translations French il, lui English he Spanish él, sí Italian égli, lui German er.

ísse , prn: issu Definition prn. de 3ˆ persona sing. chi s'impreat po ómine o mascu: pl. issos, issus Idioms csn: a, de, cun, pro, tra isse; si ponet cun valore de "própiu gai, abberu": continu fit, isse! = est abarrau sempri de aici, a sa sighida, sentza de cambiamentu, sentza de alléviu; como siat, isse, chi… = intimore si…, e ita si!…; de issu = sou Sentences deo so andhadu, ma isse no bi est bénnidu ◊ nàralu a isse! ◊ pejus pro isse! ◊ beni chin issu! ◊ cherzo a isse, no a tie! ◊ custas cosas si las at pessadas tra isse 2. como siat, isse, puru, chi nos fetant pagare totu cussu!… Etymon ltn. ipse, ipsu(m) Translations French il English he, him Spanish él Italian égli, lui German er.