dàma , nf Definition
fémina nóbbile; giogu chi si faet a cumpàngios, in duos, cun dóighi pedinas a cada, de duos colores diferentes, postas a filera asuba de unu cuadrau mannu ispartziu a cuadredhos biancos e niedhos fadhios: movendho s'unu a cara a s'àteru, si binchet dónnia borta chi unu podet giumpare cun sa pedina sua sa pedina de su cumpàngiu, pigandhosindhedha (papare), e sa pedina chi lompet a s'oru de fora in sa parte de su cumpàngiu addópiat, essit dama, balet prus de sa pedina e si podet mòvere cun prus libbertade a dónnia parte
Synonyms e antonyms
Sentences
dama perfeta de su sole bestida e bàsciu de sos pes portas sa luna
Surnames and Proverbs
smb:
Dama
Scientific Terminology
ggs
Translations
French
dame,
dames
English
lady,
draughts
Spanish
dama,
damas
Italian
dama
German
Dame.
dòna , nf: donna Definition
títulu chi si giaiat a sa mama e a sa pobidha de is Giuighes sardos, apustis a is féminas de is famíglias nóbbiles: s'impreat fintzes coment'e númene de arrespetu po personas mannas, parentes: donna manna (ajaja), donna socra (sogra)/ donna sogra = onnasogra, sa mama de su maridu pro sa muzere, sa mama de sa muzere pro su maridu; dona ’e muru = buchemeli, annaemele, can’e linna; pira ’e d. = calidade de pira
Sentences
Donna Leonora de Arborea at guvernadu sa Sardinna apustis de sa morte de su frade Ugone
2.
cussas tancas fint de Dona Vera ◊ donna Maria est filla de unu grandu conti ◊ donna Pepina cugútzula si cratzat e s'iscrutzat e bandat a Castedhu iscrutza e a capedhu
3.
una pira ’e donna mi ant dadu a manigare…
Etymon
ltn.
domina
Translations
French
Donna,
Madame
English
woman,
lady,
mrs
Spanish
doña
Italian
Dònna,
signóra
German
Donna,
Frau.
Nostrasennòra, Nostrasignòra , nf Definition
nostra segnora: sa mama de Cristos, cunsiderada mama de is cristianos puru
Translations
French
la Vierge
English
our lady
Spanish
la Virgen
Italian
la Madònna
German
die Madonna,
die Gottesmutter Maria.
tzía , nf: cia,
sia 1,
tia 1 Definition
sa sorre, sa sorresta de sa mama, de su babbu; nau po arrispetu, css. fémina manna (o fintzes bècia)
Synonyms e antonyms
dieta,
tadai
/
mammai
Sentences
in domu nci fiat tzia mia, sa sorri de mamma ◊ sa tzia de Antoni est giovunedha ca est nàscida candu sa mama si est cojada
2.
tzia Maria est sa bixina nostra, ma no seus parentis
3.
no mi tzerrieis "tzia", no seu mancu scorantada, no!
Scientific Terminology
ptl
Etymon
ltn.
thia
Translations
French
tante,
madame
English
aunt,
lady
Spanish
tía,
señora
Italian
zìa,
signóra
German
Tante.