achitài , vrb Definition giogandho a biliardu, cumenciare su giogu, tirare su primu cropu Translations French donner l'acquit English to lead off Spanish abrir el juego Italian acchitare German den Ball aussetzen.

addugonàre , vrb Definition fàere su dugone Synonyms e antonyms cumandai, ghiai Etymon srd. Translations French être à la tête, mener, guider English to lead Spanish capitanear, ponerse a la cabeza Italian capeggiare German anführen.

capitanài, capitanàre , vrb Definition cumandhare e ghiare faendho de capitanu Translations French commander English to lead Spanish capitanear Italian capitanare German befehligen.

desbaratàre , vrb: disbaratai, disbaratare Definition fàere vida irregulada, fàere s'isperditziau, ispèrdere o perdimentare sa cosa, pesare a bolare sa cosa, ispaciare a tropu; nàrrere o fàere ispropósitos / disbaratai un'animali = pònnerelu a tropu a triballare Synonyms e antonyms aperdimentare, distrúere, isbaire, ispazetare, ispèldere, ispeldisciare, istravuciare / desatinai | ctr. avitare Etymon spn. Translations French mener une vie déréglée English to lead a dissolute life Spanish desbaratar Italian menare una vita sregolata German ein unsittliches Leben führen.

imbianchitài , vrb Definition giare una passada de bianchita, betare bianchita Translations French blanchir English to paint with white lead (stg) Spanish dar de albayalde Italian imbiaccare German mit Bleiweiß bestreichen.

iscandàgliu , nm: iscandàlliu, scandàlliu* Definition aparíciu chi serbit a is naves po ischire cantu est fundhudu su mare; fintzes prova, ispréculu, averguada Synonyms e antonyms chilca, imbístigu / cdh. scandadhu 2. parentes e amicos, cussos prus apresu, dae un'iscandàgliu ant a èssere una chentina ◊ at fatu tantu iscandàgliu ma no est reséssidu a ndhe ischire nudha Scientific Terminology ans. Translations French sondeur English sounding lead Spanish escandallo Italian scandàglio German Lot (Seew.).

peúmu , nm: piumbu, piummu, piumu, plumbu, prumu, prummu, purmu Definition genia de metallu in colore de chinisu, pesosu meda, elementu chímicu de símbulu Pb, númeru atómicu 82, pesu atómicu 207, 21: si faet mescamente de sa galena, minerale chi si agatat in cantidades mannas in Sardigna; sa lentza de is maistos de muru, filu poderau istirau cun d-un'orrugu de prumu po averguare si una cosa est dereta in sa línia verticale e perpendiculare a su paris; sa balla de is cartúcias, su metallu de is pedrigones Synonyms e antonyms ciumu / balla / aprumadori, lentzu Idioms csn: pònnere a piumu a unu = dàreli un'adderetada, fàgherelu istare comente si tocat, a dovere, annestrare; grai che prumu = pesosu meda Sentences su minadore gherrat che leone candho cheret s'istadu, a dogni costu, argentu, ferru, piummu o carvone 3. fut àbbile e balente, timiu e connotu, ma su prummu cajente no l'at connotu etotu! 4. cussus tocat a dhus ponni a prumu! Scientific Terminology mtl Etymon itl., ctl., spn. piombo, plom Translations French plomb English lead Spanish plomo Italian piómbo German Blei.

zúchere , vrb: ciúghere, giúchere*, zúghere Definition prus che àteru, portare o àere in dossu, in sa carena, in pitzu, o apresu meda, aifatu, a trubbu, a contivigiare o trebballare, siat foedhandho de gente, siat de animales o cosas; nau de unu mascu, de un'ómine, unire cun sa fémina, betare a sa fémina, cobèrrere; si narat fintzes in su sensu de àere, tènnere / ind. pres. 1ˆp. sing. zuco, zuto, zutzo; cong. pres. 1ˆp. sing. zuca, zuta, 3ˆ p. sing. zutzet; ger. zughindhe; pps. zutu Synonyms e antonyms batire, batúchere, bíghere, dúcere, gíchere, leai, poltare / cadhicare, futire, grumpire / manigiai | ctr. lassai Idioms csn: cantas berveches zuchet su mere tuo? = cantas berbeghes pastórigat?; zúghere in buca a unu = istare faedhendhe de unu, prus che àteru a zúdigu; zúghere a ogru (carchi cosa, a ccn.) = castiai, orbetai e biri, fai atentzioni a calecuna cosa, a ccn. (itl. tener d'òcchio); zúghere in manu una cosa = manigiai una cosa po dha trabballai, po dh'arrangiai, po dhi fai calincunu cambiamentu; zúghere una faina, unu triballu, un'òpera belle e in manu = belle e fata, acanta de acabbai; zúghere s'ingannia a ccn. = ordiminzare carchi ingannu, carchi trampa, fàghere su fartzu; zúghere a sa nuda, a sa lisa = chentza pònnere condò o àteru Sentences la zughes in daisegus sa cosa de mi aporrire ◊ zuto s'istògomo imbarratzadu ◊ zughet un'anca isenta ◊ ite bellos ocros chi zuchet custu pitzinnu! ◊ est arrennegadu paret chi zutat dimónios! ◊ zuto su mucadoredhu in busaca ◊ a chie cheret fogu zutzet sa téula! 2. su carru che lis depet zúchere sos lapiolos, sa chisina e unu pacu de s'isterzu 3. su mascru zughet sas berbeghes candho benint in more ◊ cussu est ómine chi li piaghet a zúghere, sempre ifatu de sas féminas! 4. su zuighe sardu zughiat su Logu, o regnu chi siat, de sa Sardigna azummai totu líbberu de istranzos 5. no ti fides ca cussu ti zughet s'ingannia ◊ za est cabosu, zughet régula faghindhe sas cosas ◊ ti lassas zúghere in buca dae totugantos, pro su malu fàghere chi tenes! ◊ cussa bestimenta cheret totu zuta in manu, ca est fata male ◊ si lu zughes in manu, cussu traste, malandhadu comente est, si che agabbat de derrúere Scientific Terminology ssl Translations French tenir sur, emmener, mener, monter English to keep, to wear, to bring, to take, to lead, to fuck Spanish llevar, montar Italian tenére, avére addòsso, portare con sé, condurre, montare German tragen, mitbringen, führen, begatten.

«« Search again