aeràe, aerài , vrb: aerare,
aerari,
agherare,
ariai,
erai Definition
pàrrere de connòschere a unu a cara assimbigiandhodhu a is àteros de sa famíglia
Synonyms e antonyms
abbentinnare,
abbrembare,
aergiai,
agghentinare,
ammelmare,
assemizare,
assimbigiai,
atipizare
Sentences
cussu zòvanu a chie l'as aeradu? ◊ cussu l'apo aeradu a sa mama ◊ bos soe agherandhe ma non soe sicura: cuja sezis?
Etymon
srd.
Translations
French
aérer,
ressembler
English
to resemble,
to look like
Spanish
asemejarse,
tirar
Italian
arieggiare,
somigliare
German
ähneln.
aggradàe, aggradài, aggradàre , vrb Definition
su si alligrare de calecuna cosa, su ndhe tènnere praxere, pràghere o giare praxere
Synonyms e antonyms
acaressire,
ingajare,
aggradèscere,
aggradèssere,
aggradire,
piàchere
| ctr.
disaggradare,
dispiàchere
Sentences
pitzinna, bella pitzinna, cantu mi ses aggradada! ◊ pro contu meu pensada l'apo gai, chi su chi aggradat no istracat mai (Sotgiu)◊ nos at dadu avertéscia de l'aprontaremus berbeche a budhidu ca s'àtera vorta l'est aggradadu meda
Translations
French
aimer
English
to like
Spanish
gustar
Italian
piacére
German
gefallen.
aggradèssere, aggradèssi , vrb: gradèssere Definition
àere praxere de calecuna cosa, su si ndhe alligrare
Synonyms e antonyms
acaressire,
aggradae,
aggradèscere,
aggradire,
piàchere
/
acetai,
arriciri
| ctr.
disaggradare
Sentences
at aggradéssidu meda sos saludos chi li ant fatu tantu piaghere ◊ contivizu apo a tènnere de ti amare de cantu mi aggradesses e t'istimo (M.Murenu)◊ si cancuna cosa de bonu apu fatu, aggradessimidha!
Etymon
spn.
Translations
French
apprécier
English
to like
Spanish
agradecer,
agradar
Italian
gradire
German
sich freuen über.
aggradíre , vrb Definition
tènnere prexu, abbarrare cuntentos de ccn. cosa
Synonyms e antonyms
acaressire,
aggradae,
aggradèscere,
aggradèssere,
piàchere
| ctr.
disaggradai
Sentences
ti pessas chi no mi diat aggradire a bènnere cada die? ◊ nos semus aggradios e nos semus fatos ammoraos ◊ no chirches radichina si ti aggradit su frore
Etymon
itl.
Translations
French
plaire,
apprécier
English
to like
Spanish
agradar
Italian
piacére,
gradire
German
gefallen,
sich freuen über.
allupíri , vrb rfl: allupriri,
allurpire,
allurpiri Definition
su si betare che lupu, papare che lupu, aira
Synonyms e antonyms
afarcai,
allupiare 1,
botzicare,
ingolopire
Etymon
srd.
Translations
French
se jetter sur la nourriture,
se gaver
English
to throw oneself like a wolf,
to gulp down
Spanish
atracar,
hartar
Italian
avventarsi come un lupo,
ingozzarsi
German
gierig essen.
catedhína , nf Definition
catzedhos medas; nau in cobertantza de su feduliu puru, de is iscolanos e àteros piticos
Synonyms e antonyms
catedhàmine
Sentences
cussa essit a ziru sempre cun sa catedhina de sos fizos ifatu ◊ su mastru fit cun sa catedhina de sos iscolanos
Etymon
srd.
Translations
French
troupe de petits chiens,
groupe de gens
English
a group of little dogs,
sequence of people staying behind like dogs
Spanish
banda de cachorros
Italian
insième di cagnolini,
codazzo di persóne
German
Gruppe von Hündchen,
Schwarm.
dedeói , avb: dedioi,
deosi,
deosinche,
degoi,
diosi Definition
de custa o in custa manera, comente seo biendho, naendho
Synonyms e antonyms
aggae,
aggoi,
aici,
angosi,
goe
| ctr.
dedeai
Sentences
a ite puntu, trenu, ses torradu: no fisti dedioi assesugiadu candho currias subra sos binàrios (G.Monzitta)◊ dedioi imbadhinant sos poetes! ◊ deosi no andhat bene! ◊ acontza sos faedhos: no ti permito de mi faedhare dedeoi! ◊ dedeoi, mih, abbà, si càriat su pane!
Etymon
srd.
Translations
French
ainsi
English
like that,
so
Spanish
así
Italian
così
German
so,
auf diese Weise.
desizàre , vrb: addisigiai,
disigiai,
disigiare,
disigliai,
disilgiai,
disillai,
disixae,
disizare Definition
pentzare a calecuna cosa po dha tènnere, fàere disígios
Synonyms e antonyms
abbramire,
apitare,
bòliri,
chèrrere
Sentences
Bona Pasca cun pragere e cuntentu comente disigiais! ◊ nci fiat una borta un'ómini chi disigiàt de si arricai ◊ augurandu totu su chi disillais! ◊ bos pregamus cantu disizades ◊ isse addaghi disizat una cosa est puntu e mortu! ◊ candho unu est sididu disizat s'abba ◊ como che frundhis sa cosa, ca ses mascadu, ma candho irfàmigas za l'as a disizare! ◊ apo disigiau cosas vonas ◊ un'aràngiu ge fia disigendidhu!
Etymon
ctl.
desitjar
Translations
French
désirer
English
to wish,
to want,
would like
Spanish
desear
Italian
desiderare
German
wünschen.
piàchere , vrb: piàghere,
plagere,
plàxiri,
pràchere,
pràgere,
pràghere,
pràgiri,
pràjere,
pràxere,
praxi,
pràxiri Definition
giare o fàere praxere, cuntentesa, alligria, gustu, abbarrare cuntentu, pigare gustu, èssere de aggradu / pps. piàchiu, pràciu, pràgiu, pràtziu, pràxiu; fai su praxi praxi (nau de una cosa) = tantare, fai su tziritziri
Synonyms e antonyms
acaressire,
ingajare,
aggradae,
aggradèscere,
aggradèssere,
aggradire
| ctr.
dispiàchere
Sentences
inoghe no mi che piago ◊ fut pràciu a Deus ◊ no mi praxit a calai a ingunis ◊ dhi praxit a cantai ◊ nara, no ti piat pràghere su fizu de su putecàriu? ◊ si no si ponet cuidau, cascat su binighedhu durche, mancari dhi pragat a dhu bufare! ◊ in sartu a Predu li piachiat e de iscola no ndh'at chérfiu prus s'intesa ◊ dhue at a giru un'ómine malu chi dhi praxent is pipios…◊ m’iat a pràgiri a iscriri su sardu bellu
Etymon
ltn.
placere
Translations
French
plaisir
English
to like
Spanish
placer
Italian
piacére
German
gefallen,
mögen,
freuen.
unchinàre , vrb: aunchinare Definition
atrotigare, fàere a gànciu, a cancarrone, nau de gente puru
Synonyms e antonyms
acancarronae,
ancujare,
unchinedhare
/
atzumborai,
ingobbedhare
Sentences
cun sos annos s'est unchinadu
Etymon
srd.
Translations
French
recourber en croc
English
to bend like a hook
Spanish
encorvar
Italian
piegare ad uncino
German
hakenförmig krümmen.
zísa , nf: zisu Definition
bisura, prus che àteru nau sèmpere po assimbígiu: a z. de… = comenta a…, a manera de pàrrere…, a usu de…
Synonyms e antonyms
disa,
ghisa 1
Sentences
bi aiat pensadu su tempus a la modellare a cussa zisa ◊ a la mirare benint dae atesu in medas, a zisa de profiscione ◊ cussu est a zisa de fustialvu ◊ est incapotadu a zisa de mammutone ◊ a zisu de marrania ◊ las sutzant a zisu de ampullitas ◊ faedhat a zisa de macu
Etymon
itl.
Translations
French
en guise de
English
like
Spanish
guisa,
modo
Italian
a guisa
German
wie.