brócu , nm: Definition
orrugu de linna (prus che àteru a punta a una parte) prantau in terra o cravau in su muru po acapiare o apicare cosa, istrégiu (ma est fintzes postu, tretu, inue in is cumbessias unu costumat – o tenet diritu – a pònnere su bagàgliu, is trastos, a si arrimare); fintzes ogu de linna ue isparat cambu nou; àinu o cuadhu malandhau
Synonyms e antonyms
brechioni,
cantu,
rocu,
runcu,
tretu
/
frusticu
Idioms
csn:
téteru che b. = círdinu, téteru che fuste, chi si creit meda e mancu saludat; èssere tirau che pedhe in b. = èssiri tirau che cani, èssere chentza tempus nudha nudha; brochedhu pro innetare dentes = ispuligadente; no ischire mancu su b. chi che li vocat s'ocru = no si abbizare de sos dannos e istrobbos prus ladinos, no bídere su male mancu candho est craru; annare che a su brocu (circhendu calecuna cosa)= andai a corpu seguru aundi est sa cosa circada
Sentences
bi at unu brocu de linna chi marcat sa làcana ◊ in domo sua no cheret tocare brocu dae terra! ◊ bi at tzente chi de unu brocu ndhe fachet una ràica!
2.
est camminandhe téteru che brocu ◊ sa zente, de su bisonzu, fit tirada che pedhe in brocos
3.
su priore ocupabat tres brocos, in sa cumbessia ◊ sos Portolos aiant picau possessu de su brocu issoro chi fit in s'úrtimu cuzone de sa cumbessia (S.Spiggia)
Surnames and Proverbs
smb:
Broccu
Etymon
ltn.
broccus
Translations
French
pieu,
piquet
English
peg
Spanish
estaca,
piquete
Italian
pïòlo,
picchétto
German
Haken,
Pflock.
pichète , nm Definition
puntedhu piticu a punta chi si fichit in su puntu ue si depet prantare sa bide, o fintzes po singiale pigandho misuras in terra; in cobertantza, fintzes frastimu
Synonyms e antonyms
cràdiu,
fichete
/
frastima
Etymon
spn.
piquete
Translations
French
piquet
English
peg
Spanish
estaca
Italian
picchétto
German
Pflock.
pítiche 1 , nm: pítighe,
pítziche,
pítziga,
pítzighe Definition
istrinta chi si giaet cun duos pódhighes a sa carre (chi si est a forte dolet puru e po cussu si narat fintzes in su sensu de male, dannu); ferru addopiau in duos de pòdere aferrare tzitzones aconciandho su fogu; genia de pintza cun sa molla po poderare orrobba istérria / min. pitichedhu, pitighedhu / cosa posta a pitighedhu, a pitighedhedhu = in picedhu, apenas arréscia, posta in pitzus de calincuna cosa ma tropu a oru e in perígulu de ndi arrúiri
Synonyms e antonyms
pitibiti,
piticada,
pitiliche,
pítzulu 1
/
pitzighitu
/
pítziris
Sentences
bae, li tiras sas orígias e li das unu basu a pitighedhos ◊ cras sero ti apo a dare unu basu a pitichedhos ◊ si dispedeit dèndheli unu pítighe trofijadu in su cavanedhu ◊ sos pítighes de pitzinnia essint a betzesa ◊ liu damus nois, su pítziche, a su maghiarju ricu!…
2.
donzi tantu achicaiat fogu a sa pipa cun su pitighedhu
3.
si no lis pones pítighes, cussos trastes che los bolat su bentu
Etymon
srd.
Translations
French
pincement,
fichoir,
pince
English
pinch,
clothes peg,
tongs
Spanish
pellizco,
pinza
Italian
pizzicòtto,
mollétta
German
Kniff,
Feuerzange,
Wäscheklammmer.
toronígliu, toroníllu , nm: turnígliu Definition
su fusu filetau de una prentza; genia de crae o piredhu chi girandho istirat is cordas de sa chitarra (e ue funt acapiadas)
Synonyms e antonyms
turnitu
/
cdh. trunígliu
/
trasidhu
Etymon
spn.
tornillo
Translations
French
cheville
English
tuning peg
Spanish
clavija
Italian
bìschero
German
Wirbel.
travèdha , nf Definition
orrugu de linna, de tàula o de àteru materiale, chi si ponet a istúturu (es. in is iscalas, is gecas, is sedhatzos e àteru) po poderare impare duas cosas o fintzes po serru, pòdere pònnere su pei o àteru
Synonyms e antonyms
reja 1,
traessa
/
pedarzu
Sentences
sa cradea zughet sas travedhas ◊ s'iscala de linna de su mastru de muru est a travedhas
Translations
French
pieu,
traverse,
barreau
English
peg,
transom
Spanish
gancho,
travesaño
Italian
pïòlo,
travèrsa
German
Pflock.