apretzétu , nm: pertzetu* Definition
órdine, cumandhamentu morale, cosa chi si narat a unu a fàere po totu su chi pertocat su bonu cumportamentu; genia de dovere chi incumandhat sa Crésia
Synonyms e antonyms
ammonestu,
avelténtzia,
avertimentu,
ditada,
prenúsciu
Translations
French
admonition,
injonction
English
admonition,
rule
Spanish
admonición
Italian
ammoniménto,
precètto
German
Ermahnung,
Mahnung.
assiàre , vrb Definition
fàere a errigas, a sias
Synonyms e antonyms
aviai
Sentences
sas istellas si àmpulant, si abbassant, si atrofizant, surcandhe s'àera àssiant
Etymon
srd.
Translations
French
rayer
English
to rule
Spanish
rayar
Italian
rigare
German
streifen.
cànone , nm: cànoni Definition
régula, norma de lei; cantu si pagat de afitu
Translations
French
canon
English
rule,
rent
Spanish
canon
Italian
cànone
German
Regeln,
Mietzins.
fundhóriu , nm: fundóriu Definition
arrégula, manera de fàere e de nàrrere chi tenet fundhamentu bonu, arrexone, sustàntzia, de aguantare / fémina, ómini de fundóriu = atuadu, cussentziosu, sàbiu
Synonyms e antonyms
atinu,
bundóriu,
consiéntzia,
santidu,
sentessu
Sentences
seus genti sentza de fundóriu, sentza de sentóriu e sentza de ciorbedhu ◊ s'Evangéliu de Mateu fut su prus imperau po istruiri siat is chi cumentzànt a si ponni in sa fidi e siat is prus mannus po tenni fundóriu in issa (M.Vargiu)◊ a sa currentina cumponenta cantus de ispàssiu e de sentidu a segundu de su fundóriu de chini cantàt e de chini ascurtàt ◊ bella fémina de fundóriu a lassai fai a unu pipiu totu su chi bolit!…
Etymon
srd.
Translations
French
critère,
jugement
English
rule,
foundation
Spanish
criterio
Italian
critèrio,
fondaménto
German
Kriterium,
Grundsatz.
pertzétu , nm: apretzetu,
precetu,
pressetu,
pretzetu Definition
órdine, cumandhamentu morale, cosa chi si narat a unu a fàere po totu su chi pertocat su bonu cumportamentu; genia de dovere chi incumandhat sa Crésia
Synonyms e antonyms
ammonestu,
avelténtzia,
avertimentu,
ditada,
incumandha,
prenúsciu
Idioms
csn:
pònnere, ghetai su p. a ccn. = dare avertimentu, órdine; segai is pretzetus = itl. infràngere i comandamenti, pecare, andhare in contràriu a sos pretzetos
Sentences
ci dh'as giau peràula de pobidha ti dhu pogno in precetu: leadidha!
2.
de precetu no ne apo guardau ◊ sos pressetos de sa Crésia sunt chimbe ◊ segau as su precetu divinu? ◊ si a missa calchi bolta andhas, ne cuntegnu e ne rispetu, no cumprint a su pretzetu cantos cun tegus bi ndhe at ◊ cussus ant segau is santus precetus a Deus
Etymon
itl.
Translations
French
précepte,
commandement
English
rule
Spanish
precepto
Italian
precètto,
prescrizióne
German
Vorschrift.
règla , nf: arrégula,
régula Definition
idea o fintzes una genia de lei chi serbit coment'e ghia de su cumportamentu, de su fàere sa cosa; orrugu de cosa (es. linna, plàstica) po fàere línias deretas; a logos, su pl., tocu de campana candho morit calecunu, ispiru, bona morte
Synonyms e antonyms
critériu
/
bara,
isprammeta
Idioms
csn:
r. de paperi = follu a rigas pro iscríere bene in paris; zúghere a r. una cosa (pane, dinari, abba, e gai) = pònniri isceti su tanti giustu, su chi bastat, sentza ndi perdimentai nudha; zúghere r. in sas cosas = fai is cosas cun critériu, arrexonendinci apitzus
Sentences
fortuna e sorte sunt chentza régula: bi cheret nudha a s'iscollare, unu! ◊ sa paradura fit una cosa connota e mancu su ricu si franghiat a cussa régula ◊ tocat a zúghere régula faedhendhe e faghindhe! ◊ sas tzias lu cheriant vene ma non b'isciant a li dare régula peruna ◊ est istudiendi is reglas de Newton
2.
sa maista iscudiat de régula a manus de sa part'e s'atza
4.
sas campanas tocheint sas régulas: bi aiat mortu una criadura naschidolza
Surnames and Proverbs
prb:
sa régula faghet sa domo e chie no at régula no podet avantzare
Etymon
itl.
Translations
French
règle,
modèle,
parcimonie
English
rule,
law,
moderation,
model,
parsimony
Spanish
regla,
parsimonia
Italian
règola,
nòrma,
modèllo,
parsimònia
German
Regel,
Lineal,
Mäßigung.