arrégula , nf: regla* Definition
idea o fintzes una genia de lei chi serbit coment'e ghia de su cumportamentu, de su fàere sa cosa; aina, orrugu de cosa po fàere síngias deretas
Synonyms e antonyms
critériu
/
arriga
Sentences
no as iscípiu portai s'amori cun arrégula!
Translations
French
règle
English
straightedge
Spanish
regla,
reglón
Italian
règola,
règolo dei muratóri,
riga
German
Regel,
Richtscheit,
Lineal.
arríga , nf: erriga,
ria* 1 Definition
calesiògiat síngia longa e istrinta, prus che àteru dereta, mescamente in su paperi de iscríere; su chi s’iscriet in is errigas, s’iscritura chi dhu’est; genia de aina, orrugu de cosa dereta (e a bortas fintzes a intacas cun is misuras) po marcare, singiare, fàere línias
Synonyms e antonyms
arrégula
Sentences
calincuna borta in is lítaras dhue iat cuatru o cincu arrigas cancelladas ◊ oe duas arrigas cherzo iscríere: si no dhu fatzo mi sento in mancàntzia (A.Zedde)
Translations
French
règle,
ligne,
rayure
English
ruler
Spanish
línea,
raya,
renglón
Italian
riga
German
Strich.
chitídu , pps, agt Definition
de chitire
Sentences
sas dies sunt finidas, sas oras sunt contadas, totu sas suferéntzias chitidas
Translations
French
réglé,
acquitté
English
paid
Spanish
saldado
Italian
saldato,
pareggiato
German
beglichen.
màssima , nf Definition
régula morale de su bonu fàere; si narat fintzes in su sensu de astrússia, de trassa
Sentences
dogni màssima de Cristos giusta e santa no solu est trascurada: est petigada! ◊ comente si ant apònnere a tantas màssimas avelenadas?
2.
tenet totu sas màssimas de su matzone
Etymon
itl.
Translations
French
maxime,
règle (norme)
English
saying
Spanish
máxima
Italian
màssima
German
Maxime,
Lebensregel,
Denkspruch.
règla , nf: arrégula,
régula Definition
idea o fintzes una genia de lei chi serbit coment'e ghia de su cumportamentu, de su fàere sa cosa; orrugu de cosa (es. linna, plàstica) po fàere línias deretas; a logos, su pl., tocu de campana candho morit calecunu, ispiru, bona morte
Synonyms e antonyms
critériu
/
bara,
isprammeta
Idioms
csn:
r. de paperi = follu a rigas pro iscríere bene in paris; zúghere a r. una cosa (pane, dinari, abba, e gai) = pònniri isceti su tanti giustu, su chi bastat, sentza ndi perdimentai nudha; zúghere r. in sas cosas = fai is cosas cun critériu, arrexonendinci apitzus
Sentences
fortuna e sorte sunt chentza régula: bi cheret nudha a s'iscollare, unu! ◊ sa paradura fit una cosa connota e mancu su ricu si franghiat a cussa régula ◊ tocat a zúghere régula faedhendhe e faghindhe! ◊ sas tzias lu cheriant vene ma non b'isciant a li dare régula peruna ◊ est istudiendi is reglas de Newton
2.
sa maista iscudiat de régula a manus de sa part'e s'atza
4.
sas campanas tocheint sas régulas: bi aiat mortu una criadura naschidolza
Surnames and Proverbs
prb:
sa régula faghet sa domo e chie no at régula no podet avantzare
Etymon
itl.
Translations
French
règle,
modèle,
parcimonie
English
rule,
law,
moderation,
model,
parsimony
Spanish
regla,
parsimonia
Italian
règola,
nòrma,
modèllo,
parsimònia
German
Regel,
Lineal,
Mäßigung.
regulàdu , pps, agt: arregulau,
regulau Definition
de regulare; chi est postu o impreau su tanti giustu, a régula; nau de ccn., chi portat o ponet sa cosa a régula, ponet su tanti giustu de sa cosa chentza ndhe perdimentare, chi si cumportat a régula
Synonyms e antonyms
ammodidu,
arrisparmiosu,
mindigosu,
regradu
| ctr.
irreguladu
/
istrubberi,
sperdicieri
2.
zúghela regulada, s'abba, chi no bi at bisonzu de totu cussa! ◊ su binu, bufadu reguladu, faghet bene ◊ amigos mios, betade regulados sos faedhos! ◊ totu, in pesu e in misura, est bene reguladu in sa natura (A.Loy)◊ pensa meda e faedha reguladu! (Cubeddu)◊ in su ispèndiri est un'ómini regulau ◊ cun cussos andha regulada ca sunt malos!
Translations
French
réglé,
parcimonieux
English
regulated,
thrifty
Spanish
regulado,
reglado,
moderado
Italian
regolato,
parsimonióso
German
geregelt,
mäßig.
ría 1 , nf: arriga,
erriga,
riga Definition
calesiògiat línia istrinta e longa pruschetotu dereta (es. in su paperi po iscríere, e fintzes sa chi abbarrat in terra de comente ant passau ccn. cosa); su chi s'iscriet in is errigas, s'iscritura de un'erriga; genia de aina, po tirare línias deretas e precisas, fata a intacos cun is números po inditare sa misura; foedhandho de sa conca, s'ispartzidura de is pilos petenaos; cosas postas a filera una aifatu de s'àtera; foedhandho de is àrias su chitzo, sa lughe comente si cumènciat a bíere ororu de su fundhale in s'orizonte
Synonyms e antonyms
línia,
síngia
/
arralla 2,
pinta 1
/
régula
/
chirra 1,
scrima
/
fibera
Idioms
csn:
ponindhe r., a sa posta de sa riga = orbescendi; ischírendhe duas rigas = zúghere trassas meda
Sentences
semus faghindhe sa mesa totu a rigas, comente bi colamus cosa subra ◊ est iscrindhe in su cuadernu a rigas
2.
a s'amigu l'at iscritu pagas rigas
3.
a su sartu sestendhe li serbit sa riga
6.
fit su manzanu chito ponindhe riga
Surnames and Proverbs
smb:
Riga
Scientific Terminology
ans
Etymon
itl.
Translations
French
ligne,
règle
English
line,
ruler
Spanish
línea,
raya,
regla
Italian
riga,
rigo,
righèllo
German
Linie,
Zeile,
Lineal.