ammurài, ammuràre , vrb: murai Definition
fàere o pesare muru, serrare a muru / ammurare a sicu = a muru bullu
Synonyms e antonyms
| ctr.
smurai
Sentences
eus cumentzau a impastai su ciumentu po ammurai s’aposentu nou ◊ sos mastros sunt galu ammurendhe, in sa domo ◊ babbu ammuraiat a sicu
2.
pro no bi colare prus neunu che ant ammuradu s'àidu, sa zanna
Etymon
srd.
Translations
French
murer
English
to wall up
Spanish
tapiar,
murar
Italian
murare
German
mauern.
antemuràle , nm Definition
ispétzia de reparu, òpera de arrefortzu
Translations
French
antémural,
fortification
English
defence wall
Spanish
antemural
Italian
antemurale
German
Vormauer.
contrammúru , nm Definition
asprone, muru chi si faet de diferente betu (a istúturu) po aguantare méngius o ndhe arrefortzare un'àteru
Synonyms e antonyms
limboro
Translations
French
contre-mur
English
supportin wall
Spanish
contramuro,
falsabraga
Italian
contromuro
German
Stützmauer.
muràche , nm Definition
muru de pedra assentada chentza impastu; a logos fintzes nuraghe
Synonyms e antonyms
muragadha,
murubbullu
/
nurache*
Sentences
at tancau sas cussorjas a muraches ◊ si est pasau in d-unu murache
Translations
French
mur de pierres sèches
English
dry wall
Spanish
muro en seco,
tapia
Italian
muro a sécco
German
Trockenmauer.
muragliòne, muragliòni , nm: murallioni,
murallone Definition
muru mannu meda, grussu e artu e po su prus fraigau, arretirau a manu a manu chi pesat in artu, fatu po difesa o po agguantare in logu de trèmene artu: famaos is muragliones de Castedhu de susu, chi ancora dhue funt, e de is citades de unu tempus
Sentences
su campusantu est serrau a murallioni artu
Translations
French
muraille
English
wall
Spanish
muralla,
muro
Italian
muràglia
German
Mauer.
murédhu , nm Definition
min. de muru, muru bàsciu, fine, ma fintzes muredha / pònnere a muredhinu = a zisa de muredhu, de muru (ammurendhe a sa bona)
Synonyms e antonyms
murichedhu
Sentences
fit brinchiandhe su muredhu de su cubile
2.
n'apo pesadu cussa foga de muru a muredhinu
Surnames and Proverbs
smb:
Mureddu
Translations
French
petit mur
English
little wall
Spanish
muro bajo
Italian
murétto
German
kleine Mauer.
múru , nm Definition
genia de fràigu agiummai sèmpere a duas afaciadas (o pinnas) fatu, cun impastu (m. fraigau) o chentza impastu (murubbullu), assentandho bene (no sèmpere a lentza e a prumu) pedra, brochetos, matone o àteru, a manera de serrare e agguantare pesu / min. muredhu, murigedhu, murixedhu
Idioms
csn:
m. fràigu = muru fatu cun impastu; m. púrdiu = mururdu, muru bullu, fatu cun pedra chentza impastu, muru sicu; m. imberritadu, incobertinadu: acabbau cun pedras longas cantu est largu; m. maistu = su chi rezet prus pesu; m. de fora, de mesu = muru chi faghet fatzada a fora, muru intro de domo intremesu de duos aposentos; m. falsu = tramesu fatu a tàulas o cun àteru materiale de gai; m. traessu = traessa; pesai o pesàrendhe unu m. = istrantaxai, fai unu muru; foga o barra de m. = barrela, tretu o parti de unu muru arruendindi o arruta; m. rumbosu = a gobba, tzedindhe; incrostai unu m. = dàreli una prima manu de intúnigu; arrebbussai unu m. = intunigare in fine, dàreli s'úrtima manu; intrare su m. = fai su muru artziendi e tirendi prus aintru, acomenti si fait po is muràglias, po murus chi depint aguantai a una parti po no smuronai sa terra; intràreche unu m. = fai unu muru de làcana (pruscatotu me in s'arruga) prus aintru a manera de lassai s'arruga prus larga; su m. si oberit, si filat, si fait a brenti, tzumburudu, ndi arruit; m. tzumburudu = fatu male, totu a gobbas; no istare ne in m. e ne in zanna = cosa chentza zudu, chi no andhat bene de peruna manera, chi no tenit sétiu; èssere a m. in mesu = bíviri a muru apari, tènnere sa domo unu a costazu de sa ’e s'àteru, èssere lacanantes, nadu semper de domos, de cortiles, de possessos; cuare una cosa in sete pizos, in sete piza de m. = bèni meda de no dha pòdiri agatai; learesila muru muru = pigaisidha in cudhu logu; andhare muru muru = ororu de muru; fuedhai, nàrrere a su m. = samunare sa conca a s'àinu, faedhare a chie no iscurtat, in debbadas; erba de murus = erba de santa Palónia, de arrugas, crispus (Erigeron canadensis); tela de muru = tallaranis; danna, giana, gianna, tana de muru = annaemele
Sentences
su muru bene pesadu faghet bellesa e onore ◊ unu muru male frabbicau podet orrúere dae fundhamentu ◊ est fabbrichendi su stari a murumesu cun su stangu ◊ s'abba est falendhe de sa terratza a coras muru muru ◊ unu muru de traessa faghet pesendhe e ritirendhe a intro a manera de rèzere prus ispinta
2.
bai e pigadidha muru muru! ◊ a ti rispondher no bido su tantu puite est a lu nàrrere a su muru! (A.Piredda)
Surnames and Proverbs
smb:
(De)muru, Muru
Scientific Terminology
dmo
Etymon
ltn.
murus
Translations
French
mur
English
wall
Spanish
muro
Italian
muro
German
Mauer.
paràda , nf: parata 1 Definition
unu muru po comente si paret, a un'ala, una pinna, un'afaciada
Synonyms e antonyms
muru
Sentences
fagheit trèmere sas cassarolas apicadas a sas paradas de sa cughina ◊ istat in domo chin paratas e pamentos luchentes
Translations
French
mur,
paroi
English
wall
Spanish
pared
Italian
paréte
German
Wand.