abbonài , vrb: abbonare Definition
rfl.: pagare un'abbonamentu a manera de arrecire calecuna cosa (es. giornale) o unu servítziu, de àere unu diritu unu borta po sèmpere o unu tanti de tempus; foedhandho de calecunu iscórriu, mescamente po unu dannu fatu, una fura, pagare unu tanti chentza cricare sa giustítzia, fintzes lassare andhare chentza pagare nudha
Sentences
nos semus abbonados a S'Ischíglia
2.
su dannu chi at fatu cun su bestiàmine l'at abbonadu
Etymon
itl., spn.
abbonare
Translations
French
abonner,
faire grâce,
remettre
English
to forgive,
to abate
Spanish
subscribir,
abonar
Italian
abbonare,
abbuonare
German
abonnieren,
erlassen.
aligàe , vrb: aligai,
aligare,
argare Definition
istèrrere s'àliga, su ladamíngiu; imbrutare, fàere su logu a muntonàrgiu; fintzes pònnere sa cria, nau de bobbois chi ponent is oos in is freaduras
Synonyms e antonyms
alladamenae,
contzimare,
ladamingiare,
stercorai
/
imbratare
Sentences
at argau s'ortu, sa binza
2.
est unu doveri de no aligai e avelenai sa Terra, ca nci biveus
Etymon
srd.
Translations
French
fumer
English
to manure
Spanish
abonar
Italian
concimare
German
düngen.
alladamenàe , vrb: alladaminai,
alledamenare,
alledaminare,
alletamanare,
allodaminai,
ladamenare Definition
pònnere, betare o ispainare su ladamíngiu, ingrassare sa terra cun su ladamíngiu
Synonyms e antonyms
aligare,
atalaminai,
contzimare,
illedaminare,
ladamingiare,
stercorai,
sualare
Sentences
su bestiàmine, inue paschet, alledàminat su logu ◊ s’istercu e su pissu de sas béstias lu golliant pro alletamanare sos ortedhos ◊ terra de allodaminai no ndi teneus
Etymon
srd.
Translations
French
fumer,
engraisser
English
to dung
Spanish
abonar
Italian
concimare
German
düngen.
alluzanàre , vrb Definition
ingrassare sa terra comente faent is errios bogaos, ispainandhodhoe cosa de sustàntzia, coment'e faendho sa terra a lugiana (genia de terramíngiu bonu)
Etymon
srd.
Translations
French
fertiliser
English
to fertilize
Spanish
abonar
Italian
fertilizzare
German
düngen.
barbatàre , vrb: abbalvatare,
barvatare,
brabatai 1,
brabatari,
varvatare Definition
arare sa terra sa primu borta, pruschetotu in beranu, a manera de dha cumenciare a aprontare po s'atóngiu (e púdrigat s'erba)
Synonyms e antonyms
iscolturare
Sentences
seu brabatendi su cungiau, cida chi benit
Scientific Terminology
mssr
Etymon
srd.
Translations
French
premier labourage au printemps
English
to plough in
Spanish
abonar en verde
Italian
sovesciare
German
einackern.
contzimàre , vrb Definition
betare o pònnere su concime a sa cosa prantada o semenada
Synonyms e antonyms
aligare,
alladamenae,
ladamingiare,
stercorai
Translations
French
fumer,
engraisser
English
to manure
Spanish
abonar
Italian
concimare
German
düngen.
ingrassài, ingrassàre , vrb Definition
pònnere lardu, ógiu (mescamente nau de is petzas, animales e gente); frigare o pònnere ógiu a ingranàgios, betare ladamíngiu a sa terra; in cobertantza, errichire
Synonyms e antonyms
ammeudhare,
irrassare,
saginai
/
úngere
/
alladamenae
| ctr.
illangiare,
irromasire,
isozare
Sentences
biu ca Gilda est prenixedha, sighendusí a ingrassai ◊ ingunis si papat bèni, issu s'est povintzas ingrassau ◊ ingrassamus su porcu pro lu fàchere a sartitza ◊ nc'est peri chini ingrassat papandu pagu!
3.
cumintzeit a sudhare chi su dinari non serviat a Santu Frantziscu ma pro ingrassare sas buxacas de compare retore
Surnames and Proverbs
prb:
s’oglu de su mere ingrassat su cadhu
Etymon
srd.
Translations
French
engraisser
English
to fatten
Spanish
engordar,
engrasar,
abonar
Italian
ingrassare
German
mästen,
einfetten,
düngen.
ladamenàre , vrb: alladaminai*,
ladaminai,
ledamenare,
ledaminai,
ledaminare Definition
betare o ispràghere su ladamíngiu
Synonyms e antonyms
aligare,
contzimare,
ladamingiare,
stercorai
Translations
French
fumer
English
to dung
Spanish
estercolar,
abonar
Italian
letamare
German
misten.