abbonài , vrb: abbonare Definitzione rfl.: pagare un'abbonamentu a manera de arrecire calecuna cosa (es. giornale) o unu servítziu, de àere unu diritu unu borta po sèmpere o unu tanti de tempus; foedhandho de calecunu iscórriu, mescamente po unu dannu fatu, una fura, pagare unu tanti chentza cricare sa giustítzia, fintzes lassare andhare chentza pagare nudha Frases nos semus abbonados a S'Ischíglia 2. su dannu chi at fatu cun su bestiàmine l'at abbonadu Ètimu itl., spn. abbonare Tradutziones Frantzesu abonner, faire grâce, remettre Ingresu to forgive, to abate Ispagnolu subscribir, abonar Italianu abbonare, abbuonare Tedescu abonnieren, erlassen.

aligàe , vrb: aligai, aligare, argare Definitzione istèrrere s'àliga, su ladamíngiu; imbrutare, fàere su logu a muntonàrgiu; fintzes pònnere sa cria, nau de bobbois chi ponent is oos in is freaduras Sinònimos e contràrios alladamenae, contzimare, ladamingiare, stercorai / imbratare Frases at argau s'ortu, sa binza 2. est unu doveri de no aligai e avelenai sa Terra, ca nci biveus Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fumer Ingresu to manure Ispagnolu abonar Italianu concimare Tedescu düngen.

alladamenàe , vrb: alladaminai, alledamenare, alledaminare, alletamanare, allodaminai, ladamenare Definitzione pònnere, betare o ispainare su ladamíngiu, ingrassare sa terra cun su ladamíngiu Sinònimos e contràrios aligare, atalaminai, contzimare, illedaminare, ladamingiare, stercorai, sualare Frases su bestiàmine, inue paschet, alledàminat su logu ◊ s’istercu e su pissu de sas béstias lu golliant pro alletamanare sos ortedhos ◊ terra de allodaminai no ndi teneus Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fumer, engraisser Ingresu to dung Ispagnolu abonar Italianu concimare Tedescu düngen.

alluzanàre , vrb Definitzione ingrassare sa terra comente faent is errios bogaos, ispainandhodhoe cosa de sustàntzia, coment'e faendho sa terra a lugiana (genia de terramíngiu bonu) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fertiliser Ingresu to fertilize Ispagnolu abonar Italianu fertilizzare Tedescu düngen.

barbatàre , vrb: abbalvatare, barvatare, brabatai 1, brabatari, varvatare Definitzione arare sa terra sa primu borta, pruschetotu in beranu, a manera de dha cumenciare a aprontare po s'atóngiu (e púdrigat s'erba) Sinònimos e contràrios iscolturare Frases seu brabatendi su cungiau, cida chi benit Terminologia iscientìfica mssr Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu premier labourage au printemps Ingresu to plough in Ispagnolu abonar en verde Italianu sovesciare Tedescu einackern.

contzimàre , vrb Definitzione betare o pònnere su concime a sa cosa prantada o semenada Sinònimos e contràrios aligare, alladamenae, ladamingiare, stercorai Tradutziones Frantzesu fumer, engraisser Ingresu to manure Ispagnolu abonar Italianu concimare Tedescu düngen.

ingrassài, ingrassàre , vrb Definitzione pònnere lardu, ógiu (mescamente nau de is petzas, animales e gente); frigare o pònnere ógiu a ingranàgios, betare ladamíngiu a sa terra; in cobertantza, errichire Sinònimos e contràrios ammeudhare, irrassare, saginai / úngere / alladamenae | ctr. illangiare, irromasire, isozare Frases biu ca Gilda est prenixedha, sighendusí a ingrassai ◊ ingunis si papat bèni, issu s'est povintzas ingrassau ◊ ingrassamus su porcu pro lu fàchere a sartitza ◊ nc'est peri chini ingrassat papandu pagu! 3. cumintzeit a sudhare chi su dinari non serviat a Santu Frantziscu ma pro ingrassare sas buxacas de compare retore Sambenados e Provèrbios prb: s’oglu de su mere ingrassat su cadhu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu engraisser Ingresu to fatten Ispagnolu engordar, engrasar, abonar Italianu ingrassare Tedescu mästen, einfetten, düngen.

ladamenàre , vrb: alladaminai*, ladaminai, ledamenare, ledaminai, ledaminare Definitzione betare o ispràghere su ladamíngiu Sinònimos e contràrios aligare, contzimare, ladamingiare, stercorai Tradutziones Frantzesu fumer Ingresu to dung Ispagnolu estercolar, abonar Italianu letamare Tedescu misten.

«« Torra a chircare