abbonài , vrb: abbonare Definitzione
rfl.: pagare un'abbonamentu a manera de arrecire calecuna cosa (es. giornale) o unu servítziu, de àere unu diritu unu borta po sèmpere o unu tanti de tempus; foedhandho de calecunu iscórriu, mescamente po unu dannu fatu, una fura, pagare unu tanti chentza cricare sa giustítzia, fintzes lassare andhare chentza pagare nudha
Frases
nos semus abbonados a S'Ischíglia
2.
su dannu chi at fatu cun su bestiàmine l'at abbonadu
Ètimu
itl., spn.
abbonare
Tradutziones
Frantzesu
abonner,
faire grâce,
remettre
Ingresu
to forgive,
to abate
Ispagnolu
subscribir,
abonar
Italianu
abbonare,
abbuonare
Tedescu
abonnieren,
erlassen.
aligàe , vrb: aligai,
aligare,
argare Definitzione
istèrrere s'àliga, su ladamíngiu; imbrutare, fàere su logu a muntonàrgiu; fintzes pònnere sa cria, nau de bobbois chi ponent is oos in is freaduras
Sinònimos e contràrios
alladamenae,
contzimare,
ladamingiare,
stercorai
/
imbratare
Frases
at argau s'ortu, sa binza
2.
est unu doveri de no aligai e avelenai sa Terra, ca nci biveus
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
fumer
Ingresu
to manure
Ispagnolu
abonar
Italianu
concimare
Tedescu
düngen.
alladamenàe , vrb: alladaminai,
alledamenare,
alledaminare,
alletamanare,
allodaminai,
ladamenare Definitzione
pònnere, betare o ispainare su ladamíngiu, ingrassare sa terra cun su ladamíngiu
Sinònimos e contràrios
aligare,
atalaminai,
contzimare,
illedaminare,
ladamingiare,
stercorai,
sualare
Frases
su bestiàmine, inue paschet, alledàminat su logu ◊ s’istercu e su pissu de sas béstias lu golliant pro alletamanare sos ortedhos ◊ terra de allodaminai no ndi teneus
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
fumer,
engraisser
Ingresu
to dung
Ispagnolu
abonar
Italianu
concimare
Tedescu
düngen.
alluzanàre , vrb Definitzione
ingrassare sa terra comente faent is errios bogaos, ispainandhodhoe cosa de sustàntzia, coment'e faendho sa terra a lugiana (genia de terramíngiu bonu)
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
fertiliser
Ingresu
to fertilize
Ispagnolu
abonar
Italianu
fertilizzare
Tedescu
düngen.
barbatàre , vrb: abbalvatare,
barvatare,
brabatai 1,
brabatari,
varvatare Definitzione
arare sa terra sa primu borta, pruschetotu in beranu, a manera de dha cumenciare a aprontare po s'atóngiu (e púdrigat s'erba)
Sinònimos e contràrios
iscolturare
Frases
seu brabatendi su cungiau, cida chi benit
Terminologia iscientìfica
mssr
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
premier labourage au printemps
Ingresu
to plough in
Ispagnolu
abonar en verde
Italianu
sovesciare
Tedescu
einackern.
contzimàre , vrb Definitzione
betare o pònnere su concime a sa cosa prantada o semenada
Sinònimos e contràrios
aligare,
alladamenae,
ladamingiare,
stercorai
Tradutziones
Frantzesu
fumer,
engraisser
Ingresu
to manure
Ispagnolu
abonar
Italianu
concimare
Tedescu
düngen.
ingrassài, ingrassàre , vrb Definitzione
pònnere lardu, ógiu (mescamente nau de is petzas, animales e gente); frigare o pònnere ógiu a ingranàgios, betare ladamíngiu a sa terra; in cobertantza, errichire
Sinònimos e contràrios
ammeudhare,
irrassare,
saginai
/
úngere
/
alladamenae
| ctr.
illangiare,
irromasire,
isozare
Frases
biu ca Gilda est prenixedha, sighendusí a ingrassai ◊ ingunis si papat bèni, issu s'est povintzas ingrassau ◊ ingrassamus su porcu pro lu fàchere a sartitza ◊ nc'est peri chini ingrassat papandu pagu!
3.
cumintzeit a sudhare chi su dinari non serviat a Santu Frantziscu ma pro ingrassare sas buxacas de compare retore
Sambenados e Provèrbios
prb:
s’oglu de su mere ingrassat su cadhu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
engraisser
Ingresu
to fatten
Ispagnolu
engordar,
engrasar,
abonar
Italianu
ingrassare
Tedescu
mästen,
einfetten,
düngen.
ladamenàre , vrb: alladaminai*,
ladaminai,
ledamenare,
ledaminai,
ledaminare Definitzione
betare o ispràghere su ladamíngiu
Sinònimos e contràrios
aligare,
contzimare,
ladamingiare,
stercorai
Tradutziones
Frantzesu
fumer
Ingresu
to dung
Ispagnolu
estercolar,
abonar
Italianu
letamare
Tedescu
misten.