acucadíta , nf Definition
genia de pigionedhu chi faet su niu in terra: abbitat e nidat in Sardigna, est una de is atrapaditas
Synonyms e antonyms
acucapedra,
alàuda,
alimannu,
apatapata,
apataderra,
arenarza,
atacaterra,
atapadita,
atrapadita,
camparitza,
chinisera,
cucubiu,
cucullia,
iscrianissa,
papaditza,
piatarita,
pratabrata,
sterrighinatzu,
terrighinatza,
terranu,
ungallonga
Scientific Terminology
pzn, lullula arborea familiaris, melanocorypha calandra, calandrella brachydactyla, alauda arvensis cantarella
Etymon
srd.
Translations
French
alouette
English
skylark
Spanish
totovía,
terrera común,
calandria,
alondra
Italian
tottavilla,
calandra,
calandrèlla,
allòdola
German
Heidelerche,
Kalanderlerche,
Kurzzehenlerche,
Lerche.
acumonài , vrb: acumonare Definition
arregòllere o pònnere totu impare, totu a unu (bestiàmene, àteru), a cumone; giare su bestiàmene a contivigiare a mesu pérdia e a mesu badàngiu, a mesapare; su si pònnere impare
Synonyms e antonyms
aggregare,
assotziai
Sentences
parte de sas abbas de cussu riu est intubbada: su restu est acumonada pro abbare campos e frutales ◊ si boleis guadangiai de prus, acumonaisí in sotziedadi!
Scientific Terminology
pst
Etymon
srd.
Translations
French
réunir
English
to aggregate
Spanish
juntar,
poner en común
Italian
aggregare,
méttere in comune
German
zusammentreiben,
Vieh in Halbpacht haben
anadòne, anadòni , nm Definition
duas genias de anade: sa prus minore de is europeas, chi faet abbitu in Sardigna prus che àteru in ierru e beranu, e un'àtera chi che abbitat solu in beranu in logos de istagnu
Synonyms e antonyms
circaredha,
crabedhu
Scientific Terminology
pzn, anas crecca, a. querquedula
Etymon
srd.
Translations
French
sarcelle d'hiver
English
teal
Spanish
cerceta común,
cerceta carretona
Italian
alzàvola,
marzaiòla
German
Krickente,
Knäckente.
atapàju , nm: tampaju* Definition
genia de pigione mannu papadore de petza
Synonyms e antonyms
astore
Sentences
cun sos ogros che atapaju miraia una pisedha ch'incantaiat ◊ in su gialdinu ponedibbei a tentare: mira chi bi est s'atapaju!
Scientific Terminology
pzn, buteo buteo
Translations
French
buse
English
buzzard
Spanish
ratonero común
Italian
poiana
German
Mäusebussard.
bicudórtu, bicudrótu , nm Definition
genia de pigione chi abbitat in Córsica, ue nidat, ma mancat in Sardigna
Synonyms e antonyms
grana 1
Scientific Terminology
pzn, loxia curvirostra corsicana
Translations
French
bec-croisé
English
crossbill
Spanish
piquituerto común
Italian
crocière
German
Fichtenkreuzschnabel.
búsciu , nm: bussu Definition
genia de linna tostada meda chi faet a mata no tanti manna
Synonyms e antonyms
búsciulu
Scientific Terminology
mt, Buxus sempervirens
Etymon
ltn.
buxus
Translations
French
buis
English
box (wood)
Spanish
boj común
Italian
bòsso
German
Buchsbaum,
Buchs.
caitédhu , nm Definition
diferentes calidades de una genia de cau marinu: solu su chlidonias nigra nidat in Sardigna
Scientific Terminology
pzn, chlidonias leucopareia, c. nigra, c. leucoptera
Translations
French
guifette noire
English
black tern
Spanish
fumarel común
Italian
mignattino
German
Trauerseeschwalbe.
calandrièdha , nf Definition
calandrina, genia de pigione chi faet su niu in terra: abbitat e nidat in Sardigna, est una de is atrapaditas
Synonyms e antonyms
atacaterra,
piuli,
terraja,
terrajola
/
calàndria
Scientific Terminology
pzn, calandrella brachydactyla
Translations
French
alouette
English
skylark
Spanish
terrera común
Italian
calandrèlla
German
Kurzzehenlerche.
chilandrína , nf Definition
genia de pigione, de s'arratza de is atrapaditas
Synonyms e antonyms
calandriedha,
terraia
Scientific Terminology
pzn, calandrella brachydactyla
Translations
French
alouette
English
skylark
Spanish
terrera común
Italian
calandrèlla
German
Kurzzehenlerche.
cídhu , nm Definition
pigione piticu chi faet su niu in su cannisone: est una de is arratzas chi emigrant e in d-unos cantu logos dhi narant turdu. In Sardigna funt de passada siguramente su acrocephalus arundinaceus = itl. cannareccióne e su a. schoenobaenus = itl. forapàglie
Synonyms e antonyms
turdu
Scientific Terminology
pzn, acrocephalus scirpaceus
Translations
French
rousserolle effarvatte
English
reedwarbler
Spanish
carricero común
Italian
cannaiòla
German
Teichrohrsänger.
commúnu , agt: cumunu Definition
chi est de medas, de totus, chi pertocat a totugantos, chi no tenet nudha de ispeciale
Idioms
csn:
loris communus = sos laores chi si faghent a tiradura (fae, basoludundhu); genti comuna = chi no tenet incàrrigos, chi no manizat podere; àere in comunu = a cumone, totus paris
Sentences
s’onorèvole at fatu carriera subra de sas palas de su bisonzu de sa zente comune ◊ ses de cussos batiados in cuile po no ti nàrrere béstia comune, de cussos chi no andhant mancu a fune! ◊ funt cosas mannas acontéssias a genti comuna
2.
in comunu teniant terra e frutu, bestiàmine e cantu si est connotu
Etymon
ltn.
communis
Translations
French
commun
English
common
Spanish
común
Italian
comune
German
allgemein.
crubixòni , nm: culingioni,
culirgioni 1,
culurzone 1 Definition
culingioni o culurzone de terra, genia de pigione chi in Sardigna faet abbitu in atóngiu e ierru solu: in beranu si che torrat a tzucare
Scientific Terminology
pzn, charadrius apricarius
Translations
French
pluvier doré
English
plover
Spanish
chorlito dorado común
Italian
pivière dorato
German
Goldregenpfeifer.
crucugiòne, crucugiòni , nm: crucurxoni Definition
genia de pigione, de paule, chi narant fintzes tzurruliu peis arrúbius
Scientific Terminology
pzn, tringa totanus
Translations
French
chevalier gambette
English
Redshank
Spanish
archibebe común
Italian
pettégola
German
Rotschenkel.
dúddure , nf: dúldure Definition
trúturi, pigione matucu connotu totue in Sardigna, de sa genia de is culumbos, ma prus piticu: est númene chi si giaet fintzes a sa fémina prus istimada
Synonyms e antonyms
dúidura,
trútini*
Sentences
s'intendhet càntigu de cidhis e de dúddures
2.
in custa domo de fronte drommit sa dúldure mia
Scientific Terminology
pzn, streptopelia turtur, s. decaocto
Translations
French
tourterelle
English
turtledove
Spanish
tórtola común
Italian
tórtora
German
Turteltaube.
éni , nm: enis,
éniu Definition
genia de mata, tóssica, chi faet linna bona, tostada e forte meda: a sa birilla (frutu) chi faet dhi narant giurixedha
Synonyms e antonyms
eli,
linnarrúbia,
longhivresu,
tàsaru,
tassu
Surnames and Proverbs
smb:
Enis
Scientific Terminology
mt, Taxus baccata
Etymon
srdn.
Translations
French
blaireau
English
yew (tree)
Spanish
tejo común
Italian
àlbero della mòrte o tasso
German
Eibe.
erbaleporína 1 , nf Definition
genias diferentes de erba dhas narant cun custu númene
Scientific Terminology
rba, Neoschischkinia pourrettii, Aira elengantissima, Aira caryophyllea, Poa trivialis, Parvotrisetum myrianthum
Translations
French
pâturin commun
English
bluegrass
Spanish
heno común
Italian
fienaròla,
trisèto
German
gemeines Rispengras (Poa trivialis).
farzía , nf: frazia 1,
varzia Definition
pilloni de santa Crara, una genia de orrúndhine chentza peis bonos po camminare e prus niedha: a sa prus connota dhi narant pantzaniedha, a un'àtera pantzabbianca (apus melba)
Synonyms e antonyms
alighefórtighe,
babbarotu,
ibbirru 1,
níghiri
Sentences
in bolus de farzias ricamu pensamentus fundudus chei su mari…
Scientific Terminology
pzn, apus apus
Etymon
ctl.
falzía
Translations
French
martinet
English
swift
Spanish
vencejo común
Italian
rondóne
German
Mauersegler,
Mauerschwalbe.
ferràssa , nf, nm: ferratza,
ferratzu Definition
genia de musciola o scrita, assimbígiat unu pagu a sa palaja ca est lada meda e de colore prus craru asuta, ma est manna meda, a forma de triàngulu e portat una coa a bisura de foete
Synonyms e antonyms
ferradu 1
Scientific Terminology
psc, dasyatis pastinaca
Etymon
itl.
Translations
French
raie pastenague
English
common stingray
Spanish
raya làtigo común
Italian
ferràccia,
pastinaca comune
German
Gewöhnliche Stechrochen.
iltría , nf: istria,
istriga,
stria Definition
pigione chi essit a denote, no tanti bene bistu ca nanca candho e ue cantat dhue capitat dannu
Synonyms e antonyms
cucufiu,
lúgula,
nannicucu
Sentences
istanote cantadu mi at s'istria ◊ s'istria est essida a s'afainu e sas mamas s'insoro creatura cun timore s'istringhent a su sinu (P.Sulis)◊ no fit, no fit debbadas custas notes passadas de s'istria su càntigu orrorosu! (P.Mossa)◊ fritas atitadoras lampant a su chelu tichírrios de istrias (F.Sechi)◊ e ite li times a s'istriga?!
Scientific Terminology
pzn, tyto alba ernesti
Etymon
ltn.
striga
Translations
French
effraie
English
barn owl
Spanish
lechuza común
Italian
barbagianni
German
Schleiereule.
passarícu , nm: passericu Definition
genia de pigionedhu
Synonyms e antonyms
fanetu,
passaredhu,
passarella
Scientific Terminology
pzn, carduelis cannabina mediterranea
Etymon
srd.
Translations
French
linotte
English
linnet
Spanish
pardillo Común
Italian
fanèllo
German
Bluthänfling.