Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

agugèta , nf Definition genia de acapióngiu Synonyms e antonyms allióngiu, cordonera, presógliu Etymon spn. agujeta Translations French lacet, ficelle English lace, string Spanish cordón Italian stringa, legàccio German Band.

alligagàmba , nm: liacamba* Definition genia de acàpiu chi si ponet a is cartzas de su costúmene Synonyms e antonyms acàpiu, allióngiu Translations French lien, ficelle, lacet English string Spanish cordón Italian legàcciolo German Strumpfband.

allióngiu , nm: ligóngiu Definition ligatzu a frocu o feta po acapiare, in is bestimentos, fintzes corria de iscarpa Synonyms e antonyms acapamentu, acapióngiu, acàpiu, presógliu, presura / agugeta, cordonera / cdh. liàciula Sentences apu biu duas crocorigas acapiadas cun d-un'allióngiu Etymon srd. Translations French lien, ficelle, lacet English lace Spanish cordón Italian legàccio German Schnürband.

bèta 1 , nf: feta*, veta Definition tira de orrobba po apicare una medàllia Synonyms e antonyms bita 1, frisu Sentences custas sunt tramas de sa beta de Nostra Sennora de Gonare Translations French extra-fort English ribbon Spanish cinta, cordón, galón Italian fettùccia German Band.

cadiàna , nf Definition genia de ispaitu fine o codriola, forte Sentences sa cadianedha de sa bússia fit totu nodos, segada e torrada a annúnghere Translations French lacet, extra-fort English lace Spanish lazo, cordón Italian làccio, fettùccia German Schnur.

ciapèta , nf Definition acapióngiu de is mígias, fintzes péiga po su mannale Synonyms e antonyms ciapa 1, ligas / sciampeta Etymon itl. ciappetta Translations French lacet English string Spanish tira, cordón (m) Italian legàccio German Schuhband.

coldòne , nm: cordone, cordoni Definition genia de codriola, grussita o fine, segundhu ite; oru longu, chi essit in calecunu muru, ischina o ischinale de teulada Synonyms e antonyms cordozu 1, turrutu Idioms csn: c. de muru, de muneda; c. de arretza = aundi si atacant is gamus; c. de para = su cordone chi sos padres zughent imboligadu presu in chitu, subra de s'àbbidu; c. de su butone = saita, itl. funìcolo spermàtico; c. de s'imbíligu o de bídhiu = saita, itl. cordóne ombelicale Sentences su predi, acabbada sa missa, inghitzat a s'iscapiai su cordoni de chintzu ◊ sa maista de partu at segau su cordone de s'imbíligu a su pipiu candho est naschiu Surnames and Proverbs smb: Cordone, Cordoni Etymon itl. Translations French cordon English string Spanish cordón Italian cordóne German Schnur.

cróbu 1 , nm: ciopu 1, cropu 1, crou 1, giobe*, lobu Definition inghíriu, incropada de cosa (filu, fune, codriola, e àteru) fatu coment'e acapiandho a nodu, ma lenu, largu de pòdere iscúrrere po cassare un'animale; orrugu de sartitzu curtzu, longu su tanti de fai unu cricu cun is càbudos acapiaos impare; lóriga de cadena e fintzes asa de istrégiu piticu Synonyms e antonyms cannaca, lantu Idioms csn: tènnere a cropu = a latzu; piscare a unu in cropu = sighire a unu faghindhe su dannu, in grímines Sentences dhu portat acapiau a crobu de suncurri 2. mi at donau duus crous de sartitzu ◊ sa sartitza est menzus fata a crobos minores 3. sos barratzellos fint fachenne sa posta a sos bardaneris pro los piscare in cropu e nche los issacare in galera ◊ est una cuculia chene cropos Surnames and Proverbs smb: Crobu Translations French lacet, saucisson English lace, sauseges drum Spanish lazo, cordón Italian làccio, ròcchio di salsìccia German Schlinge, Wurststück.

frontàle 1, frontàli , nm Definition sa parte de ananti, in artu, de un'intrada o de àteru; marcu biancu chi calat a su cuadhu in cara de crebedhos a su nasu; in calecunu logu est sa sesuja o ajone Etymon ltn. frontale(m) Translations French fronton English fronton Spanish frontón, cordón, lucero Italian frontóne German Giebel.

imbíliche, imbílicu , nm: imbílighe, imbíligu, immíligu Definition in sa carena, su nodu chi abbarrat de su cordone, e su cordone etotu (genia de codriola) chi finas a naschire mantenet su fedu totu a unu cun sa carena de sa mama (est coment’e arraighinau in sa segunda, aintru de sa madre) e chi, apustis naschios, si ndhe segat e abbarrat coment’e a nodu e a fossedhu in mesu de sa bentre a parte de fora (in su cristianu a s’artària de su chintzu) Synonyms e antonyms bídhigu / ttrs. imbírigu Idioms csn: fàghere s'i. a sa criadura, candho naschit; prèndhere s'i. a unu = imbovai sa genti; fàgheresi s'i. che rosa = satzaisí a meda; zúghere s'i. cantu unu canistedhu = èssere matimannu; èssere a imbíliche in foras = a bentre nuda; i. maltzidu = itl. onfalite Sentences candho sa criadura naschet ndhe li segant su cordone de s'imbíligu e li faghent unu nodu ◊ su commendatore fit chin s'imbílicu cantu unu canistedhu ◊ s'imbílighe che basolu est tundhu e purpurinu 2. no ti fides de cussu incruvu: prendhet s'imbíligu finas a su demóniu! ◊ cussu in su negússiu prendhet s'imbíligu a totus! Scientific Terminology crn Etymon ltn. umbilicus Translations French nombril, cordon ombilical English navel, umbilical cord Spanish ombligo, cordón umbilical Italian ombelico, cordone ombelicale German Nabel, Nabelschnur.

làntu , nm: allatzu, lassu, latu, latzu Definition genia de lobu chi si parat po cassare animales (ma si narat fintzes de un'aparíciu de filu zingadu); in cobertantza, su chi si faet po pigare s'àteru mancari a ingannu Synonyms e antonyms cordonera, corria, crobu 1, isciocu, peàdiga 1, soga, túturu / agugeta, allióngiu, presógliu, trena Idioms csn: genias de latzus: a cardiga, a arcu, a púncia, a pértias; parai su l. = parare su crobu; ghetai l. = interrare unu tretu de una canna de bide lassada atacada a su fundhu pro ndhe fàghere un'àteru; latzu a sazitu = sorigarzu Sentences faiat is murrus pariat unu margiani tentu a lassu! ◊ parat su latu a tènnere perdiches ◊ cussu est pascendu a fura, ma ciai nci betat su pei a su lassu! ◊ timet che unu sórighe pro su latu 2. ant abertu sa cassa a is eletoris ocannu puru fendi a modu antigu: parant is latzus… Surnames and Proverbs smb: Latu, Lazzu Etymon ltn. laqueus Translations French lacet English snare Spanish lazo, cordón Italian làccio German Schlinge, Band.

ligóngiu, ligónzu , nm: allióngiu*, lióngiu, lionzu Definition lióngiu a frocu po acapiare, in is bestimentos, in iscarpas e àteru (a bortas fintzes filu), ma fintzes acapióngiu de dónnia genia Synonyms e antonyms acapamentu, acapióngiu, acàpiu, lighinzu, presógliu, presura / agugeta, cordonera Sentences sciollei su ligóngiu! ◊ mi restaiat solu de torrare a bidha pro annodiare sos lionzos de sàmbene 2. sa currente colat in d-unu lióngiu de arràmene Surnames and Proverbs smb: Lionzu Translations French lien, lacet, ficelle English string Spanish cordón Italian legàccio German Schnürband.

subíles , nm pl Definition in s'animale mascu, is cundhutos de is butones ue passat su sèmene po ndh'essire Synonyms e antonyms bitas, saita Scientific Terminology crn Translations French cordon spermatique English spermatic cords Spanish cordón espermático Italian cordóni spermàtici German Samenstränge.